Yurt Haber

Dönüşümde rant uyarısı

Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilân etme yetkisini elinde bulunduran Büyükşehir Belediyesinin, TOKİ ya da KİPTAŞ aracılığıyla birçok ilçede yürüttüğü projelerle gecekondu, depreme dayanıklı olmayan ve zaman içinde eskiyen yapılar, yerini sosyal donatılı modern binalara bırakacak.

İstanbul’da, Büyükşehir Belediyesi, Belediye Kanunu’nda, Haziran ayında yapılan değişiklikle verilen yetkiye dayanarak, konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen şehir kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, şehrin tarihî ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla hummalı bir şekilde kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uyguluyor.

Projeler, Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin TOKİ ya da KİPTAŞ ile yaptığı protokoller aracılığıyla yürütülüyor.

Büyükşehir belediyesi ve mücavir alan sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı ilan etmeye yetkili kılınan Büyükşehir Belediyesi, Belediye Meclisince uygun görülmesi halinde ilçe belediyelerinde de kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabiliyor. Kanun uyarınca, kentsel dönüşüm alanlarında, yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında mülk sahipleriyle anlaşma yoluna gidiliyor. Anlaşamayan mülk sahiplerinin mahkemelere itiraz hakkı da bulunuyor.

HANGİ UZMAN NE DEDİ?

İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Handan Türkoğlu, kentsel dönüşümün vahşi bir şekilde yapılmaması gerektiğini belirterek, ‘’(Kanun bize bu yetkiyi veriyor, illa bu şekilde uygulanacak) şeklinde yaklaşılırsa büyük memnuniyetsizlik ortaya çıkıyor. Halkın projeye ortak olması önemli’’ dedi. Türkoğlu, Kentsel dönüşüm, yenileme, koruma veya yeniden düzenlemenin mevcut bir dokunun yeniden düzenlenmesi anlamına geldiğini belirtti. Bu işin sosyal bir süreç olduğu halk tarafından benimsenmezse sorunun çözülemeyeceğini dile getiren Türkoğlu, ‘’Bu iş sadece mimarlık, mühendislik konularıyla çözülecek bir konu değil, daha geniş kapsamlı ele almak lâzım’’ dedi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Hayati Tüfekçioğlu da İstanbul’da kentsel dönüşüm projelerini gerekli olduğunu ancak dönüşümün beraberinde “rant” da getireceğini belirterek, şunları kaydetti: ‘’Bu bakımdan belediyelerin yenileşme projelerinde bölge halkı ve sivil toplum kuruluşlarının katılımını da sağlaması gerekmektedir. Onların istek ve beklentilerini dikkate almalı, karar alma süreçlerinde yer almalarını sağlamalıdır. Halk sürece katılmadığı takdirde soylulaşma ile ortaya çıkacak yüksek rant bölgede ciddî gerilimlere yol açabilir.’’ Yıldız Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Asuman Türkün de kentlerin, rant değerine göre bölümlere ayrılmış fiziksel mekânlar olmadığını, toplumsal olarak kurulduklarını ve biçimlendiklerini belirterek, günümüzde kentsel dönüşümün fazlasıyla ranta odaklanmış biçimde yürütüldüğünü savundu.

17.10.2010