Sözler - page 331

• Dördüncüsü: ‹nsan-› mü’mine nur-u iman ile gös-
terir ki, mevt idam de¤il, tebdil-i mekând›r; kabir ise, zu-
lümatl› bir kuyu a¤z› de¤il, nuraniyetli âlemlerin kap›s›d›r.
Dünya ise, bütün flaflaas›yla, ahirete nispeten bir zindan
hükmündedir. Elbette, zindan-› dünyadan bostan-› cina-
na ç›kmak ve müz’iç da¤da¤a-i hayat-› cismaniyeden
âlem-i rahata ve meydan-› tayeran-› ervaha geçmek ve
mahlûkat›n s›k›nt›l› gürültüsünden s›yr›l›p huzur-u Rah-
man’a gitmek, bin can ile arzu edilir bir seyahattir, belki
bir saadettir.1
• Beflincisi : Kur’ân’› dinleyen insana, Kur’ân’daki
ilm-i hakikati ve nur-u hakikatle dünyan›n mahiyetini bil-
dirmekli¤iyle, dünyaya aflk ve alâka pek manas›z oldu¤u-
nu anlatmakt›r.2 Yani, insana der ve ispat eder ki:
“Dünya bir kitab-› Samedanîdir. Huruf ve kelimat› ne-
fislerine de¤il, belki baflkas›n›n zat ve s›fât ve esmas›na
delâlet ediyorlar. Öyle ise manas›n› bil, al; nukuflunu b›-
rak, git.
“Hem bir mezraad›r.3 Ek ve mahsulünü al, muhafaza
et; müzahrefat›n› at, ehemmiyet verme.
“Hem birbiri arkas›nda daim gelen geçen âyineler
mecmuas›d›r. Öyle ise onlarda tecelli edeni bil, envar›n›
gör ve onlarda tezahür eden esman›n tecelliyat›n› anla
ve müsemmalar›n› sev; ve zevale ve k›r›lmaya mahkûm
olan o cam parçalar›ndan alâkan› kes.
SÖZLER | 331 ON Y ED‹NC‹ SÖZ
ahiret: ebedî hayat yeri.
alâka: ilgi.
âlem: dünya.
âlem-i rahat: rahat âlemi.
bostan-› cinan: Cennet bahçeleri.
da¤da¤a-i hayat-› cismaniye:
maddî hayat›n gürültülü s›k›nt›s›.
daim: sürekli.
delâlet: iflaret, delil olma.
ehemmiyet: önem.
envar: nurlar.
esma: isimler.
huruf: harfler.
huzur-u Rahman: Allah’›n huzu-
ru.
idam: yok olufl.
ilm-i hakikat: gerçekleri, do¤ru-
lar› gösteren ilim.
insan-› mü’min: iman etmifl in-
san, Müslüman insan.
kabir: mezar.
kelimat: kelimeler.
kitab-› Samedanî: hiçbir fleye
muhtaç olmayan Allah’›n yaratt›-
¤› ve bir kitap gibi manalar ifade
eden dünya, kâinat, bütün evren.
Kur’ân: Allah’›n kelâm›, sözleri.
mahiyet: özellik.
mahlûkat: yarat›lm›fl varl›klar.
mahsul: ürün.
manas›z: saçma, anlams›z.
mecmua: toplan›l›p biriktirilmifl,
düzenlenmifl fleylerin hepsi.
mevt: ölüm.
meydan-› tayeran-› ervah: ruh-
lar›n uçufltu¤u meydan.
mezraa: ziraat yap›lacak yer, tar-
la.
muhafaza: koruma, saklama.
müsemma: isimlendirilmifl.
müzahrefat: süprüntüler, pislik-
ler, çöpler.
müz’iç: usanç veren, s›kan, rahat-
s›z eden.
nefislerine: kendilerine.
nispeten: k›yasla, göre.
nukufl: nak›fllar, süsler, ifllemeler.
nuraniyetli: nurlu, ayd›nl›k.
nur-u hakikat: gerçe¤in ayd›nl›¤›.
nur-u iman: imandan gelen do¤-
ru bak›fl aç›s›.
saadet: mutluluk.
seyahat: yolculuk.
s›fat: vas›f, özellik.
flaflaa: parlakl›k, gösterifl, debde-
be.
tebdil-i mekân: yer de¤ifltirme.
tecelli: belirme.
tecelliyat: tecelliler, Cenab-› Hak-
k›n yaratt›¤› bütün sanatlarda gö-
rünen, beliren güzellikler.
tezahür: a盤a ç›kan.
zat: flah›s.
zeval: sona erme.
zindan hükmünde: hapishane
gibi; karanl›kl›, s›k›nt›l› bir yer gibi.
zindan-› dünya: dünya zindan›.
zulümat: karanl›k.
1. Bkz. Bakara Suresi: 155; Âl-i ‹mran Suresi: 14; Nisâ Suresi: 74, 94; Tevbe Suresi: 38; Nahl Su-
resi: 30, 122; Furkan Suresi: 15; Ankebut Suresi: 64; Muhammed Suresi: 36; A'lâ Suresi: 16.
2. Bkz. Bakara Suresi: 201; Âl-i ‹mran Suresi: 14, 148; Nisa Suresi: 94, 134; Yunus Suresi: 24;
Kehf Suresi: 45-46; Tâhâ Suresi: 131; Ra'd Suresi: 26; Kasas Suresi: 60; Mü'min Suresi: 39; Zuh-
ruf Suresi: 35; Zilzal Suresi: 7-8.
3. Bkz. Aclûnî, Keflfü'l-Hafâ, 1:495; Aliyyülkarî, Esraru'l-Merfua, s. 205.