İlm-i siyaset, bugünlerde bilinçsizce, hoyratça ve menfîde kullanılan bir ilim haline gelmiştir. Eskiden mektep ve medreselerde bir ders olarak okutulan ilm-i siyaset, aslında bugünde çok ihtiyaç duyulan bir derstir.
Bütün krizler, iletişim kazaları, kavgalar ve hatta savaşlar bile bu ilmi bilmemekten ya da menfî bir tarzda kullanmaktan kaynaklanmaktadır.
İlm-i siyasetin formülüze edilmiş hali, “Her söylediğin doğru olmalı, fakat her doğru her yerde söylenmez” hakikatidir.
İlm-i siyasetin içerisinde belâgat vardır. İlm-i siyaset, muhatabın kapasitesini bilerek konuşmaktır. Mevlânâ’nın dediği gibi , “Sen ne söylersen söyle söylediğin karşındakinin anladığı kadardır.”
İlm-i siyaset, gizlenme, farklı görünme, sinsilik, hile, birilerini tutma, ötekileştirme, etiketleme, sınıflandırma, gruplaşma, fişleme, tecessüs, kayırma, karalama, unutturma, parlatma, geçiştirme, oyalama, imaja odaklanma gibi stratejik davranışlar temelinde gerçekleştirilen bir ilim değildir.
İlm-i siyaset, temelinde dürüstlük ve samimiyet olan bir ilimdir. Hızla değişen dünyada, hızla değişen algı ve yaşantıları bilerek bu değişime göre, geçmişe takılı kalmadan, sabit fikirli olmadan manevralar yaparak, fakat dürüstlük ve iyi niyet ve hakikatten ödün vermeden sonuca ulaşmak demektir.
Bir hikâye anlatılır. Hapishanedeki bir adamın yaşlı babasına son iyiliğidir. Yaşlı baba hapishanedeki oğluna bir mektup yazar “Oğlum tarlanın sürülüp ekim yapma zamanı geldi, fakat ben artık çok yaşlıyım ne yapacağımı bilemiyorum” der mektubunda.
Oğlu babasının bu çaresizliğini, hapishane şartları içerisinde nasıl gidereceğini düşünür kara kara. Sonra aklına bir fikir gelir. O da babasına mektup yazar. Hapishane mektupları hapishane yönetimi tarafından didik didik okunmaktadır. Bunu bilen oğul mektubunda şöyle der, “Aman baba sakın tarlayı sürdürme ben oraya silâhlar gömdüm“ der. Bunun üzerine bir grup asker yaşlı adamın evine gider ve tarlayı aramak için tek tek çapa yaparlar. Sonra oğul bu şartlar da babasına yardım etmenin verdiği sevinçle bir mektup daha yazar “Artık tarlayı ekebilirsin”.
İlm-i siyaset zahirde belki değişken, ama batında hakikatten, prensipten, kırmızı çizgilerden, ödün vermemek demektir. Bu yüzden, ilm-i siyaset, herkesin yapabileceği bir şey değildir. İlm-i siyaseti müsbet anlamda uygulayacak kimsenin önce hakikate sadâkatli olması şarttır. Bu yüzden, insanlara karşı sorumluluk mevkiinde olanların, kitleleri yönetenlerin belki de en çok kullanması ve bilmesi gereken bir ilimdir.
Hasılı; ilm-i siyaset çok hassas bir mesele olup müsbette de, menfîde de kullanılabilir. Müsbet ilm-i siyaset, dürüstlük samimiyet ve hakikat temelinde gerçekleştirilirken, menfî ilm-i siyaset bugünün argo tabiriyle “üç kâğıtçılık”, tamamen hile, hurda ve yalan üzerine kurgulanır. Yani stratejiktir.