|
Hacca gitmeden dönüşte misafirlere verecekleri hediyeleri almanın telâşına düşen hacı adayları, seccade, tespih, yüzük, oyuncak gibi eşyaları hatta hurma ile zemzemi de ülkesinden alarak gümrük ve taşıma sıkıntısından kurtuluyor. Zemzem, kilo başı 3 riyal olan nakliye bedeli karşılığında satışa sunuluyor.
Alınan bilgiye göre, zemzem, hurma ile başlayan, ancak 1970-80’li yıllarda seccade, başörtüsü, kokular, yüzük, tespih, takke, oyuncak, kına gibi eşyalarla artan hac alışverişi, hacca giden kişileri sıkıntıya soktuğu gibi, yüksek rakamlarda paranın yurt dışına aktarılmasına sebep oluyordu. Hacdan hediyelik eşya almanın bir gelenek haline gelmesi ve Suudi Arabistan’da satılan çok sayıda ürünün Türkiye’den gitmesi bir süreden beri yurt içindeki esnafı da harekete geçirdi.
Hacı adaylarının eğitim gördüğü dönemlerde başlayan ‘’hac ürünleri sektörü’’ her geçen yıl büyürken, Mekke ve Medine’den aldıkları eşyaların üzerinde ‘’Made in Turkey’’ yazısını gören hacılar da yurt içindeki pazarlara yönelmeye başladı. Müftülüklerdeki başvurular sırasında adaylara broşürler dağıtan hediyelik eşya satıcıları, adayları, dövizlerinin yurt dışına gitmemesi yolunda uyarırken, yurt içinde, Suudi Arabistan’dan getirilebilecek her türlü eşyanın çok daha uygun fiyatla alınabileceği vurgulanıyor.
Öyle ki son yıllarda hacılara taşıma sıkıntısı olmaması için bazı hac malzemesi satıcıları zemzem bile satışa sunuyor. Bidonlarla Türkiye’ye getirilen zemzem, kilosu 3 riyal olan kargo bedeli karşılığı satılıyor. Adana’da, yaklaşık 25 yıldır, hac malzemeleri ve hediyelik eşya satan Salih Bozdoğan, her yıl ortalama 70 bin kişinin hac görevini yerine getirmek için Suudi Arabistan’a gittiğini hatırlattı.
Bozdoğan, memlekete dönecek her hacının, alış verişini Mekke ve Medine’de yapılması halinde yaklaşık 21 milyon YTL’nin yurt dışında kalacağını vurguladı. Suudi Arabistan’daki hediyelik eşyaların yüzde 80’inin Türkiye’de üretildiğine işaret eden Bozdoğan, ‘’özellikle, ilk kez yurt dışına çıkan kişiler ortama yabancı oldukları için alış verişte aldanabiliyor, pazarlık yapamıyor. Üstelik, hacılar çok fazla alış veriş yapıyor, hem bu eşyaları taşırken, hem de yurda girerken gümrüklerde büyük sıkıntı yaşıyorlar’’ dedi.
|
