AsA-yı MûsA | 453 |
ş
aHıs
B
ilGileRi
Nur’un hizmetkârlarından idi. En müşkül ve karanlık günlerde Nur Risalelerine hizmet etmişti. Yüzlerce
Risaleyi bir matbaa gibi çoğaltmıştı. Güzel bir hatta sahipti. Tevafuklu Kur’ân-ı Kerîm’i ilk defa
yazanlardandır.
– İ –
İBNİ ABBAs (ö. H. 68)/M. 687-688):
Hz. Peygamberin amcası Abbas bin Abdülmuttalib’in oğludur.
Annesinin adı ilk Müslüman kadınlardan Ümmü’l-Fazl Lübaba’dır. Mekke’de doğmuştur. Tefsir ve fıkıh
ilimlerinde otorite kabul edilen ve çok hadis rivayet edenler arasında yer alan Sahabîdir. 1160 tane
hadis rivayet etmiştir. Kur’ân-ı Kerîm’in inceliklerini anlayıp yorumlaması için Hz. Peygamberin özel
olarak dua ettiği Abdullah bin Abbas’ın tefsir ilmindeki üstünlüğü daha ilk devirlerde, hemen herkes
tarafından kabul edilmiştir. Ayetlerin nüzul sebeplerini, nasih ve mensuhunu çok iyi bildiği gibi Arap
edebiyatına olan vukufu da mükemmeldi. Bu sebeple Ashap devrinden itibaren rü’l-Ümme,
Tercümânü’l-Kur’ân” ünvanıyla anılagelmiştir. Eserleri: Tefsiru ibn Abbas, Garîbu’l-Kur’ân, Mesâilü’n-Nâfi
b. el-Ezrak, el-Lugât fi’l-Kur’ân, Kasîdetü’l-Medh.
İBNİ RÜŞD:
Meşhur İslâm bilginlerinden İbni Rüşd (1126. 1198), mütefekkir, doktor, astronom ve
matematikçidir. Aristo yorumlayıcısı olmakla meşhur olan İbni Rüşd’ün eserleri yüzyıllarca Avrupa’da
okutulmuştur. Avrupalılarca Averroes olarak bilinen İbni Rüşd’ün fikirleri İbni Rüşdçülük (averroisme)
diye tanınan felsefi ceryanlarda asırlarca devam etmiştir. 1126’da Endülüs’ün Kurtuba şehrinde doğan
ve asıl adı Ebu Velid Muhammed bin Ahmet bin Muhammed olan İbni Rüşd, ilk öğrenimini Kurtuba’da
yaptı. Kelam, fıkıh, edebiyat ve tıp öğrendi. Şiirle de ilgilenen İbni Rüşd Sevil (Sevilla) kadılığı yaptı. Daha
sonraları Farabi, Gazali ve İbni Sina’nın eserlerini okuyan İbni Rüşd, çağdaşı olan İbni Zuhur ve İbni
Tufeyl’in yakın dostu oldu. Aristo’nun eserlerini iyice tetkik eden İbni Rüşd Aristo’nun eserlerine şerhler
yaptı ve Aristo ile Eflatun’un felsefesini uzlaştırmaya çalıştı. Eserleri: Külliyat; Tehafetü’t-Tehafüt; Kitabü
Ma Ba’be’t-Tabia; Faslü’l-Makal ve’l-Keşfan Menahici’l-Edille.
İBNİ sİNA:
Ebu Ali el Hüseyin bin Abdullah (980-1037). Garp Orta Çağında Avicenna diye tanınan İbni
Sina, ilk tahsilini Buhara’da gördü ve on yaşında iken Kur’ân’ı ezberledi. Değişik hocalardan hesap, fıkıh
ve kelâm tahsil ettikten sonra Nâtili adlı bir âlimden mantık ve felsefe öğrendi. Felsefî bilgilerinin
temellerini Farabî’ye borçlu olan İbni Sina, metafiziği Farabî’nin el-İbâna adlı eserinden öğrenir. Aristo’yu
ancak Farabî’yi okuduktan sonra anlayabildiğini ifade eden İbni Sina’nın fikir inkişafında müdürlüğünü
yaptığı Şivan el-Hikma adındaki Samanoğulları saray kütüphanesinin büyük rolü olmuştur. Samanî
hükümdarının vefatından sonra, memlekette meydana gelen siyasî karışıklıklar yüzünden Buhara’dan
çıkmaya mecbur olan İbni Sina, sırasıyla Harizm, Irak-ı Acem, Cürcan ve Rey’e gitmeye mecbur oldu.
Büyük bir filozof olduğu kadar ünlü bir hekim de olan İbni Sina, tıp alanındaki eserleriyle İslâm
dünyasının yanı sıra, Avrupa’daki tıp ilmini de derinden etkiledi. Eserleri Avrupa üniversitelerinde 600
sene temel kitap olarak okutulan İbni Sina’nın tıp, mantık, felsefe, fizik, tabiiyat, psikoloji ve birçok
ilme dair 270 kadar eseri vardır. 1037 yılında vefat etmiştir ve kabri İran’ın Hemedan şehrindedir.
İBRAHİM (
AS
):
Kur’ân-ı Kerîm’de adı çokça geçen bir peygamberdir. Onun dini, Kur’ân-ı Kerîm’de adı
Hanif olarak adlandırılmıştır. Hz. İbrahim’e (
AS
) 10 sayfalık kitap nazil olmuştur. Hz. Peygamber
Efendimizin de atasıdır. Urfa’da doğduğu rivayet edilmektedir. Hz İbrahim, zamanının kralı Nemrut’u
tevhit inancına davet etmiştir. Kabul etmeyen Nemrut, Hz. İbrahim’i ateşe attırmış, fakat mu’cize olarak
ateş onu yakmamıştır. Her zaman Allah’ın dostluğunu istemesi ve sadece ondan medet beklemesi
sebebiyle kendisine Habibullah veya Halilürrahman denilmiştir. Hz. İbrahim, yaşı bir hayli ilerlemiş
olmasına rağmen çocuğu olmamıştı ve Allah’tan bir evlât istedi ve bu duası kabul edildi. İlk önce Hz.
İsmail, daha sonra diğer eşinden Hz. İshak doğdu. Bu sırada Hz. İbrahim, oğlu İsmail’i kurban etme
