Kültür-Sanat

Hat sanatı da klâsikten moderne yönelmeli

HATTAT Süleyman Berk, her sanat dalının temelini klâsiğe oturtması gerektiğini ifade ederek, ‘’Önce klâsik olan kavranılmalı sonra yeniliğe, moderne yönelinmeli.

Bardak dolduktan sonra taşan kısımlarından bir takım yenilikler yapılmalı. Biz bunu destekliyoruz’’ dedi.

Hat sanatının, Arap yazısının güzel hali olduğunu ‘’Hüsn’’ kelimesinin güzel olan, ‘’Hat’’ kelimesinin ise çizgi anlamına geldiğini ve ‘’Hüsn-ü Hat’’tın ise güzel yazıyı temsil ettiğini anlatan Berk, hüsn-ü hattın kâğıt, kalem ve mürekkepten oluşan 3 ana malzeme ile ortaya çıktığını söyledi.

Berk, bu sanatta, kâğıt, mürekkep ve kalemin uyum içerisinde olması gerektiğini vurgulayarak, ‘’Yani birbirine yabancı olmamalıdır. Kalemin, kâğıdın ve mürekkebin iyisi olmalıdır. Siz çok iyi yazı yazarsınız, kâğıt güzel değildir, mürekkep güzeldir, bunların uyumu olmadığı için yazınız güzel olmaz. Buna gönderme yapan eski hat ustaları ‘Kem alet ile kemalat olmaz’ demişlerdir. Bu söz hüsn-ü hattın ne istediğini bize anlatır’’ diye konuştu.

Süleyman Berk, hüsn-ü hattın, ‘’Muhakkak’’, ‘’Reyhani’’, ‘’Sülüs’’, ‘’Nesih’’, ‘’Tevki’’, ‘’Rikaa’’ gibi 6 ana şekilden oluştuğunu, bunun dışında ‘’Divani’’, ‘’Celi divani’’, ‘’Ta’lik’’, ‘’Celi talik’’ ve ‘’Tuğra’’nın da farklı formlar oluşturduğunu belirtti.

Hat yazıları kullanılarak yapılan yazı-resimler olduğunu hatırlatan Berk, sanat endişesi içinde yazılmayan bu yazı-resimlerin bir değerinin olmadığını, fakat kuvvetli ve kudretli hattatların elinden çıkan yazı-resimlerin çok önemli ve değerli olduğunu dile getirdi.

Doktora çalışmasını 18. ve 19. yüzyılların önemli hattatlarından Mustafa Rakım’ın üzerine yapan Berk, Rakım’ın, dönemin hat sanatının Pablo Picasso’su olduğunu ve hat sanatına çok büyük katkıları olduğunu söyledi. Hat sanatındaki yenilik arayışlarının Kanuni Sultan Süleyman döneminde başladığını, Cumhuriyet döneminde Emin Barın, Ali Toy’la devam ettiğini anlatan Berk, her sanat dalının temelini klâsiğe oturtması gerektiğini kaydetti. Berk, ‘’Önce klâsik olan kavranılmalı sonra yeniliğe, moderne yönelinmeli. Bardak dolduktan sonra bu taşan kısımlarından bir takım yenilikler yapılmalı. Biz bunu destekliyoruz. Her şeyde yenilik şart. Her sanat için sabır gerekir. Hat sanatı için de sabır gereklidir, sabır olmazsa sanat icra edilmez’’ dedi.

22.09.2010