|
İç borç toplamı 2006’da azalmadı, arttı. 2007’de de azalmayacak. Çünkü ödemenin çoğu faize gidiyor.
2007 yılı finansman programına göre Hazine, iç borçların ana parası ve faizi olarak yıl içinde 140 milyar YTL ödeme yapacak. Buna karşılık piyasadan yeniden borç kâğıdı satarak 104 milyar YTL toplayacak. 36 milyar YTL piyasada kalacak.
Parasını Hazine iç borç kâğıtlarına bağlayanların, Hazine’nin yaptığı ödemelerden ellerine geçen parayı tekrar Hazine iç borç kâğıdı satın almak için kullandıklarını varsayalım. Bunlar satın alacak kâğıt bulamayacaklarından ellerinde 36 milyar YTL kalacak. Bu parayı kasalarında saklayamazlar? Ne yapacaklar? Döviz mi satın alırlar? Tüketirler mi? Gayrimenkule mi bağlarlar? Borsaya mı giderler?
Daha da ciddi bir sorun var... Ya daha önce Hazine kâğıdına para bağlayanlar yıl içinde yapılacak ödemelerden ellerine geçen 140 milyar liranın büyük bölümü yeniden Hazine kâğıtlarına bağlanmaz ise... Ya Hazine 104 milyar YTL’lik yeni borç kâğıtlarını satamaz ise... O zaman ne olur? Hazine borcu çevirebilmek arayışında 104.2 milyar YTL’yi toparlayabilmek için faizi daha da yükseltmek zorunda kalır.
Boş yere yüksek faiz
İktisatçı Alaattin Aktaş dostum 2006 yılında faiz yükseltmenin faturasını hesapladı. Alaattin Aktaş’ın Dünya gazetesinde yayımlanan hesabına göre, 2006 yılının ilk 5 ayında Hazine ortalama yüzde 14 faiz ile 31 milyar YTL borçlanmışken, daha sonraki 7 ayda ortalama yüzde 21 faiz ile 44 milyar YTL borçlanma gerçekleştirdi. Son yedi ayda iç borç faizi 7 puan (yüzde 50 oranında) arttı.
Hazine son 7 aydaki borçlanmayı ilk 5 aydaki faizle yapamayınca, faiz faturası 3 milyar YTL büyüdü.
Borçlanma daha fazla
Çok sorulan bir soru “İç Borç kâğıtlarının kimlerin elinde olduğu”dur. 2006 yılı Kasım ayında iç borç senetleri toplamı 253 milyar YTL. Bunun 72 milyar YTL’lik kısmı kamu kuruluşlarında. 70 milyar YTL’lik kısmı bankalarda.
79 milyar liralık kısmı yurtiçi, 32 milyar liralık kısmı yurtdışı yatırımcılarda.
Son olarak çok kimsenin cevabını aradığı bir soru: “Ödüyoruz, ödüyoruz da bu borçlar neden bitmiyor?” 2006 Kasım ayı sonunda 253 milyar YTL iç borcumuz vardı. 2007 yılında bunun yüzde 55’i kadar, 140 milyar YTL ödeme yapacağız.
Acaba borç ne kadar azalacak?
Cevap: İç borç toplamı (stoğu), 2006 yılında da azalmadı, birazcık arttı. 2007 yılında da azalmayacak birazcık artacak. Çünkü ödemenin çoğu faize gidiyor. Anapara ödemesini tekrar borçlanarak yapıyoruz. Yıl içindeki borçlanma, yıl içindeki ana para ödemesinin üzerine çıkıyor.
2007 yılında iç borç ana parası için 99 milyar YTL ödeyeceğiz. Buna karşılık aynı yıl Hazine 104 milyar YTL yeniden borçlanacak. Borç havuzundan çıkan 99, giren 104. Havuzdaki su azalamıyor. Artıyor.
Milliyet, 15.1.2007
| 
