|
IMF Başkanı Rato, “Japon yeni üzerinden kâr etmek isteyen ‘Carry Trade’ciler Türkiye ve Brezilya’ya gidiyor. Bu tehlikeli bir gelişme. Sonuçta küresel dengesizlikleri derinleştirecek döviz hareketlerine yol açabilir” dedi. Nedir bu “Carry Trade” denilen şey?
Bir zamanlar sokaklarda “Bul karayı, al parayı”cılara rastlanırdı. Bunlar, ikisi kırmızı, biri siyah üç oyun kâğıdını kullanarak saf ve bakir insanların cebinden para tırtıklarlardı.
Günümüzde bu işler kurumsallaştı. Para tırtıklama işini artık “Bul karayı, al parayı”cılar değil, bu iş için kurulmuş müesseseler yapıyor. Hem de bu iş artık “küresel bazda” yapılıyor. Oyunun adına İngilizce “Cary Trade” deniliyor.
Para tırtıklamada artık üçkâğıtçıların kullandığı “oyun kâğıtları” yerine “faiz” kullanılıyor.
“Carry Trade” oyununda yüksek faizi göze alarak oyuna katılanların ya aklı yok, ya çok saflar ya da zaten kaybedeceklerini kaybetmişler demektir.
***
Krediyi ucuz al, pahalı sat
Çünkü, “bul karayı, al parayı” oyununda olduğu gibi, bu oyunda da yüksek faizi oyuna sürenlerin hiçbir şekilde kazanma şansları yok. Oyuna girerken ne kadar kaybedecekleri belli.
Oyun şöyle oynanıyor: (“Meselâ” diye anlatmıyorum. Gerçek rakamları arz ediyorum). İngiltere’nin Londra şehrinde konuşlanmış, adlarına “yatırım bankası” denilen kuruluşlar var. Şimdilerde dünyada “Carry Trade” oyunuyla “ütülmeye” en müsait ve de uzun süredir “ütülmekten bıkmayan”, kaybettiğinin farkında olamayan tek ülke Türkiye olduğu için, bu kuruluşların en fazla ilgilendikleri ülke Türkiye... Türkiye’yi “ütmek” için de bizim yurtdışında en iyi okullarda yetişmiş, en başarılı gençlerimizi çalıştırıyorlar. Açık anlatımıyla, bizi, bizim çocuklara “üttürtüyorlar”.
Londra’daki bizim dâhi çocuklar Japonya bankalarından borçlanıyorlar. Japonya’da faiz yüzde 0.50 oranında. Bu düşük oranın biraz üzerinde Japon parası alıyorlar. Japon parasını dolara çeviriyorlar.
***
0.50’ye al, 20’ye sat
Dolara çevirdikleri parayı ABD’de yüzde 5 dolayında faize yatırsalar da kâr ederler ama, onların hedefi dünyada en yüksek faizi veren ülke... Dünyada yüksek faiz şampiyonu ülke hangisi? Tabii ki Türkiye.
On yıllık hazine bonosu faizi ABD’de yüzde 4.70, euro ülkelerinde yüzde 3.80, Brezilya’da yüzde 12.94, Arjantin’de yüzde 9.50 dolaylarında iken, Türkiye’de yüzde 20 dolayında.
Japonya’dan yüzde 0.50 dolayında faizle borçlandıkları parayı Türk Hazine’sine YTL karşılığı yüzde 20 dolayında faizle borç veriyorlar. TC Merkez Bankası, YTL’nin değerini düşük tutmak için “aslanlar gibi mücadele verdiği” ve bu konuda “IMF’ye de yabancılara güvence verdiği” için, devalüasyondan korkmuyorlar... Devalüasyon olsa da “üç yıldır Türkiye’yi ütmekle kasalara giren para yeter de artar” diyorlar.
Sakın ha... “Abartıyorsun... Ütülen falan yok” demeyiniz. Bütçeye bakınız: 2007 yılında halkın cebinden çıkan vergilerin (yüzde 34’ü) 53 milyar YTL faize gidecek. Bu çarkın dönmesi için bütçeden faiz dışına 36 milyar YTL para ayrılacak.
Milliyet, 2 Mart 2007
| 
