|
ANKARA Üniversitesi (AÜ) Veterinerlik Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zafer Karaer, kenelerin aktif oldukları yaz aylarında ilaçlama yapılmasının gelecek yıl kene sayısında artışa sebep olacağını bildirdi
. Karaer, Türkiye’de ziraat ve hayvancılık alanında kullanılan ilâçların temel etkileşim maddelerinin aynı olduğunu belirtti. ‘’Bu preparatların doğadaki tahribatları ve etkileşimleri üç aşağı beş yukarı birbirine benzerdir’’ diyen Karaer, Türkiye’de yıllık yaklaşık 100 bin ton ilâç kullandığını söyledi. Zafer Karaer, şöyle konuştu: ’’Bu miktar Türkiye yüz ölçümüne vurulduğunda, her metrekareye düşen ilâcın yarattığı tahribat, ekosistem açısından inanılmaz büyük. Sadece ilâçlar değil, Türkiye’de orman arazilerinin yakılması ve tarla amaçlı açılması da ekosistemi bozuyor. İnsanın doğayı tahrip etmesi, dönüp dolaşıp insanı vuruyor. Bu etkenler yüzünden ekosistemin bazı noktalarında kırılmalar oluşuyor. Bu noktaların dolmaması felâketlere neden oluyor.’’
‘’İLÂÇLAR KENE YİYEN CANLILARI YOK EDİYOR’’
Karaer, kenelerin aktif ömrünün yaklaşık 5 ay sürdüğünü ve bu sürenin sonunda 5-10 bin civarında yumurta verdiğini kaydetti. Kenelerin pasif dönemlerinin Ekim-Mart ayları arasında olduğunu aktaran Karaer, pasif dönemde toprak altında yaşayan ve kışı burada geçiren kenelerin yaz aylarında uyanarak, faaliyete geçtiğini söyledi. Kenenin ömrü boyunca insan veya hayvanda bulunma ve kan emme döneminin 1 ay olduğunu belirten Karaer, kalan süreyi yumurtlamak veya korunmak için toprak altında geçirdiğini bildirdi. Karaer, ‘’Bundan sonra sığır veya koyunda kene görülmez. Yumurtlama dönemlerinde, yerleri tesbit edilmeli. İlâçlar yerine, bazı mantarlar toprağa bırakılarak kene üremesi önlenebilir veya kene yiyen canlılar toprağa bırakılabilir. Kenelerin yumurtaları topraktan dışarı çıkarılarak üremeleri için uygun ortam yok edilebilir. Bu yumurtaları kuşlar bile yer. İlâçlama yapılması zorunlu değil’’ diye konuştu.
Kenelerin yerlerinin tesbit edilmesi ve bu bölgelerde ilâçlama yapılmasının doğru olacağını kaydeden Karaer, sözlerini şöyle sürdürdü: ’’İlâçlama, kenelerin aktif döneminde, bu aylarda yapılırsa gelecek yıl sayılarında artış olur. Keneler bu dönemi toprak altında geçiriyor. Bu nedenle ilâçlar kenelerin yerine, onları yiyen canlıları yok ediyor, böylece çoğalıyorlar. Aslında ilâçlamanın faydalı olmadığı belli zaten. Geçen sene 4 trilyonluk ilâç alındı, 25 ilde uygulandı. Bu sene 30-40 trilyonluk ilâç alınmış, il sayısı da artarak, 36’ya çıktı. 60 senedir her sene Türkiye’ye 60 tür ilâç girdi. Kenelere ne kadar farklı ilâç verilirse direnci o kadar çok artar. Geçen sene dağıtılan ilâçların illere göre etken maddeleri farklı. Bu sayede kenelerde birden çok ilâca karşı direnç oluştu. İlâç şirketlerinin hedefi de bu. Ne kadar fazla direnç kazandırılırsa o kadar çok ilâca bağımlılık artar.’’ Zafer Karaer, sürek avlarında kuş, bıldırcın, keklik, ceylan, yaban domuzu avlandığını, bu sebeple kenelerin ve başka zararlıların arttığını belirtti. Karaer, ‘’Bunlar kenelerle beslenebileceği gibi, keneler de bu hayvanların üzerinde yaşamlarını sürdürebilir. Bu hayvanları avlayınca, oradaki keneler farklı canlılara ve insanlara gider. Çünkü beslenme ihtiyacı içinde. Diğer taraftan keneyle beslenen türlerin azalması, kenelerin artmasına neden oluyor. İlâçlama yerine avlanmada belirlenen kotalar düşürülmeli’’ diye konuştu.
|
