Yüzlerce soruya Risâle-i Nur’dan “telif” cevaplar

Yerinde nitelemelerle (*) “Asırların Adamı” Bediüzzaman Said Nursî ve müellifi olduğu “Çağların Tefsiri” Risâle-i Nur Külliyatı (RNK) hakkında merak edilen belli başlı soruları cevaplayan bir kitap. Eser, “Bediüzzaman’ı Tanıyalım,” “Risâle-i Nur ve Mesleği,” “Risâle-i Nur ve İman,” “Risâle-i Nur ve Ümit,” “Risâle-i Nur ve Korku,” “Risâle-i Nur, Kur’ân ve Hadis” ile “Risâle-i Nur’da Billurlaşan Kavramlar” başlıklı yedi bölümden meydana geliyor.

“Takdim”de önemli bilgiler veriliyor: “Kitapta, Bediüzzaman ve Risâle-i Nur hakkında merak edilenler; Risâle-i Nur’da değinilen, çözüme kavuşturulan pek çok imanî, ahlâkî, felsefî mesele; ibadete, İslâmî bilimlere, hukuka ve örfe dair, toplumda tartışma konusu olmuş pek çok bilgi ve uygulama, soru cümlesi biçiminde yer almış ve cevapları Risâle-i Nur’dan ‘telif’ yoluyla verilmiştir.” (s. 10) Ayrıca eserde, “Bediüzzaman’ın çözüme kavuşturduğu ve ‘yüzer keşfiyât’ olarak vasıflandırdığı risâlelerden bölümlerin de yer aldığı” ifade ediliyor.

Eserde verilen bilgileri derleyecek olursak: * ”Bediüzzaman, Risâle-i Nur’da, iman ve Kur’ân hakikatleri açısından pek çok ‘ilk’ olma özelliğine sahip orijinal açıklamalarda bulunmuştur.” (s. 10) * “[Üstad], İlk Çağ’dan günümüze kadar ne kadar düşünce problemi varsa çözmüş, düşünürlere yeni ufuklar açmış[tır].” (s. 13) * “Bediüzzaman, Arş-ı Azam’dan gelen Kur’ân ve onun tebliğcisi Hz. Muhammed (asm) ile fenle yatıp felsefeyle uyanan asrımızın zeki insanı arasında köprü kurmuş çağdaş bir İslâm âlimidir.” (s. 17) * Üstad, asrımızda “iman hakikatlerinin keşif, tahkik ve hakkalyakin suretinde müşahedesinde” bir müceddiddir. (s. 21) * “Said Nursî Hazretleri’nin hayatının hiçbir dönemi, hiçbir konuda çelişki ve tenakuz içermez.” (s. 41) * “Risâle-i Nur, asrımızın ‘Fıkh-ı Ekber’idir.” (s. 48) * “Bediüzzaman (…), bu kâinatın her bir nev’înden Allah’ın varlığına ve birliğine işaret hükmünde 55 ‘lisan,’ yani ‘sıfat’ keşfeder.” (s. 67) * “Bediüzzaman’ın ‘Ateşten ve muhtelif fitnelerden Allah’a sığınma, salatüsselâm getirme, istiğfar, dua, niyaz ve İsm-i Azam duâları okuma’ gibi, namaz tesbihatına getirdiği zenginliğin tamamı, hadislerden ve Sünnet’ten alınmadır.” (s. 75) *”[Üstad’ın] yazdığı 130 parça Risâle, Kur’ân âyetlerinin en büyük ve en mühim ağırlık noktası olan ‘gayba iman’ [iman-ı bilgayb] hakikatinin tefsiri, savunması ve ispatı niteliğindedir.” (s. 80) * “Risâle-i Nur’da kimi yerlerde rastladığımız, ‘Yazdırılmadı… Telif edilmedi… Me’zun değilim… İzin verilmedi… Kapı açılmadı… Kapı kapandı… Perde kapandı… Sünûhat kesildi…’ gibi tabirlerle, bu eserlerin ilham ürünü olduğunu, Kur’ân’dan çağımızın yaralarına uygun ilâçlar olarak doğrudan geldiğini, yani yazdırıldığını ve Bediüzzaman Hazretleri’nin bu hakikatler için bir tercümanlık ve tebliğ vazifesi gördüğünü anlıyoruz.” (s. 83) * “Namaz sonraları, Risâle-i Nur’u algılamak için en eşref zaman dilimleri hükmündedir.” (s. 87) * “İki kapak arasında, binlerce iman hakikatinin izahı ve açılımı, dudak ısırtacak cinsten sergilenmiş; bize, kapakları aralamak yetiyor!” (s. 109) * “Bediüzzaman’ın: ‘Zaman tarikat zamanı değildir’ sözü [Tarihçe-i Hayat, s. 198], zamanımızdaki imansızlık ve itikatsızlık hastalığının dehşetine ve bunun karşısında izn-i İlâhiyle bütün mesaisini iman üzerine yoğunlaştırmış olan Risâle-i Nur’un ancak durabileceğine, tarikatın tek başına yeterli olmayacağına ve Risâle-i Nur’un bu vazifesiyle bütün ehl-i imanın malı olduğuna vurgu yapan, meslekî ve ilmî bir içtihattır.” (s. 115) * “Risâle-i Nur, Allah’ın bin bir esmasıyla örülmüş bir gül goncası gibidir.” (s. 178) * “Said Nursî Hazretleri, Allah’ın isimlerini ihsa etmeyi [sayma] ‘tefekkür’ hayatımıza getirmiştir.” (s. 179) * “(…)Felsefeyi asırlarca meşgul eden—hâlâ da meşgul ediyor—‘kötülük problemi’ne, yani ‘Allah kötülükleri, çirkinlikleri, musîbetleri, hastalıkları, belâları ve ölümleri niçin yarattı?’ sorusuna Bediüzzaman öyle bir cevap veriyor ki, ‘Felsefeciler hâlâ kötülük problemine takılıp kalmışlarsa, ya samimî değiller, ya düşünmüyorlar, ya akıllarıyla hareket etmiyorlar ya da bu bahisten haberdar değiller’ dersiniz!” (s. 185)…

Ve küçük notlarımız (sırasıyla):

* Eserde Üstad’ın doğum tarihi hakkında mütenakız bilgiler var. İki konuda (s. 13; 22 ve 23) 82 yıllık, başka bir konuda (s. 40) ise 87 yıllık bir ömre sahip olduğu belirtilmiş. Keza başka bir yerde (s. 374) doğum yılı “Milâdî 1873” olarak geçiyor. Şu hâlde, sanki “87 yıl” yaşadığı ağırlık kazanıyor gibi…

* Tefsir türlerinin incelendiği yazıda (s. 53-55), bu türlerin “rivayet tefsiri” ve “dirayet tefsiri” olduğundan bahsedilirken, RNK bunlara dâhil edilmeyip “tahkikat tefsiri” olarak tarif ediliyor. Fakat çok geçmeden (s. 59), RNK’nın “dirayet tefsiri” olduğu belirtiliyor nedense.

* Üstad’ın, “yazmayı arzu ettiği tefsirin birinci cildi olarak planladığı” (s. 59) “İşaratü’l-İ’caz”da Bakara Sûresi’nin kaç âyetini yorumladığı yolundaki bilgiler mütenakız. Bir yerde (s. 60) bu sayı “ilk 32 âyet” diye verilirken, diğer bir yerde (s. 80) ise “ilk 31 âyet” şeklinde kaydedilmiş…

Neticeten; konuyla ilgili bütün soruların lâyık-ı veçhile cevaplandırıldığı, fevkalâde güzel ve faydalı bir eser.

***

SORULARLA BEDİÜZZAMAN VE RİSÂLE-İ NUR

Yazan: Süleyman Kösmene, Sayfa Sayısı: 404, Ebatları: 17x23 cm, Türü: İnceleme, Yayınlayan: Yeni Asya Neşriyat, Yayın Tarihi: Şubat 2003.

Dipnot:

(*) Tavsifler, muhterem Selahaddin Yaşar’a ait olup, eski tarihli ve birbirini tamamlayan iki eserinin adlarında geçmektedir.

ORHAN GÜLER

[email protected]

23.10.2010