|
Uluslararası Yayın Komitesi temsilcisi Alexis Krikorian, “301. madde AB’de de var” diyenlere karşılık, “AB’de benzer bir maddeden yargıya düşen yok” derken PEN’den Whyatt ise “Benzeri düzenlemeden hapisle yargılanan görmedim” diye konuştu.
15 ülkeden 40’a yakın temsilcinin ifade özgürlüğü sorunlarını tartışacakları “Düşünce Özgürlüğü İçin 5. İstanbul Buluşması” Üsküdar Kız Kulesi’nde düzenlenen bir basın toplantısıyla başladı.
“Türkiye’de, Komşu Ülkelerde ve Bölgede İfade Özgürlüğü” buluşmasına katılmak için Türkiye’ye gelen Uluslararası Yayın Komitesi (IPA) temsilcisi Alexis Krikorian, PEN Hapisteki Yazarlar Komitesi Sekreteri Sara Whyatt ve Uluslarar ası Af Örgütü (UAÖ) Türkiye masası araştırmacısı Andrew Gardner, bianet’e Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 301. maddesinin kaldırılması gerektiğini söylediler. Whyatt, “İstikrarsız süreçte kullanılma potansiyeli taşıdığı için bu tür düzenlemeler nerede olursa olsun yürürlükten kaldırılmalı” derken Krikorian, “AB içinde hiçbir yayıncı 301’e benzer bir maddeden mahkemeye düşmüş değil” diye konuştu. UAÖ’den Gardner ise, “İfade özgürlüğü sorunu uluslararası bir mesele ama 301. madde, yarattığı sorunlar yönünden öncelikli” dedi.
KRIKORIAN: AB’DE ULUSLAR
KANUNLA KORUNMUYOR
Temelde hakaret suçlarının Avrupa’da da yasal olarak bulunduğunu ifade eden Krikorian, “Bunlar arasında nitelik ve nicelik farkı var. AB içinde devlet başkanına hakareti cezalandıran düzenlemeler yok değil. 301. madde ‘Türklüğe hakareti’ cezalandırıyor. Avrupa’daki yasalar Fransız veya İtalyan kimliğini korumaya kadar gitmiyor. Kavramın ne denli belirsiz olduğunu ve ne gibi sonuçlar yarattığını zaten görüyoruz” dedi.
301’in ifade özgürlüğünü denetim altında tuttuğunu savunan Krikorian, “En azından yayıncılarla ilgili söyleyebilirim, AB içinde 301’e benzer bir maddeden mahkemeye düşen kimse yok. AB’de 301’e eşdeğer düzenleme olmadığı gibi, yayıncı ve yazarlar için de geliştirilmiş değiller” diye konuştu.
WHYATT: DÖNEM İSTİKRARSIZ, NEREDE
OLURSA OLSUN KALDIRILMALI
Whyatt ise Avrupa’da “devlet başkanına, devlet kurumlarına ve ulusa hakaret” suçlarını cezalandıran düzenlemelerin sadece Polonya, İtalya ve Almanya gibi iki üç ülkede bulunduğunu belirterek, bu tür düzenlemelere on yıllardır başvurulmamış olduğunu vurguladı.
“Bu tür suçlar yasalarda yer buldukça kullanılma potansiyelleri var” diyen Whyatt, bu yasaların nerede olursa olsun iptal edilmesi gerektiğini, “istikrarsız dönemden geçildiği için” bir gün en çağdaş ülkenin bile bunlara başvurabileceğini ifade etti. Whyatt, “Bir tek soruşturmadan değil, 100’ü bulan kovuşturmadan söz ediyoruz. Bu süreçte bir kişi de öldürüldü; Hrant Dink” diye konuştu.
1990’dan beri PEN’de çalıştığı söyleyen Whyatt, bu süre zarfında AB içinde 301 benzeri bir maddeden mahkemeye düşen kimseyi hatırlamadığını açıkladı.
GARDNER: 301, CİDDİ SORUNLARA YOL AÇTI
UAÖ’dan Andrew Gardner da, 301. maddenin yürürlükten kaldırılmasında yana olduklarını, TCK’nın yargıyı etkilemeyi düzenleyen 288 ve halkın bir bölümünü başka bir bölümüne karşı tahriki düzenleyen 216. maddelerine ilişkin uygulamaları da sorunlu gördüklerini söyledi.
Gardner “Nereye gitseniz ifade özgürlüğünün kısıtlandığını görürsünüz. Ama bazı yasal yönler başkalarına göre daha ciddî sorunlara yol açarlar. 301 de bunlardan” diye konuştu.
| 
