|
2007'ye bugün veda ederken, ekonomide bizce sadece bugün için değil gelecek için de potansiyel kayıplara tanık olduk.
Birincisi, yılın başında olacağı belli bir siyasal belirsizlik, yönetilerek son noktaya kadar ortadan kaldırılmadı. Bunun iktidar partisi için 'ödülü' seçim başarısı olabilir, ancak ekonomi feda edildi. O ekonomi ki, sandığa gidilirken bile 'bonus' niteliğinde bir siyasal fayda sağlamıştı. Ayrılıklar, çatışmalar ve kutuplaşmalar en üst noktasına çıkarken; siyasal istikrarsızlığın hane halkı harcamalarını daraltması, ekonominin yavaşlaması sürpriz olmadı doğrusu.
İkincisi, 'hikâyemiz' ivmesini kaybetti.
2001 sonrasındaki değişimin ortaya çıkardığı ekonomik ivme azaldı. Bu ekonomik ivmenin devamı için gereken reformlar yapılmadı. Genel seçimler yapılmasına karşın, yeni dönemde reform niyeti ve vurgusu hiç de güçlü biçimde yapılmadı. Daha doğrusu, hükümetin bakanları bile neyin yapılacağı, neyin yapılmayacağı konusunda emin değiller!
Üçüncüsü, dış dünyadaki gelişmeler, bize destek olacak bir konjonktürün sona erdiğini, artık önümüzde işimizi zorlaştıracak bir konjonktür olduğunu söylüyor. İşin yine tuhaf tarafı, hükümet hiç de bunun pek farkında gibi görünmüyor.
Peki nasıl bir sonuç oldu?
Ekonomik büyümede son beş yıldaki yüzde 7.2'lik ortalamadan sapıp, 6. yılı zorlukla yüzde 4 sınırında bitiyoruz. Enflasyonda konulan yüzde 4'lük hedefi, 2 puanlık belirsizlik aralığının iki katı sapmayla, nihai olarak kabaca yüzde 8 seviyesinde bitiriyoruz.
Ülkemize gelen doğrudan yabancı sermaye miktarı ikinci yılında da kabaca 20 milyar dolara ulaşacak. Varlık değerleri, başta İstanbul borasında işlem gören şirketlerin piyasa değerleri toplam 160 milyar dolardan 275 milyar dolara çıkmış olacak. Tekrar anımsatalım, bu iki gösterge de 'hikâyesi olan' ekonominin yarattığı bir sonuç idi.
Şimdi, 2008'den başlayarak ne dış koşullar, ne de içerideki
'hikâyesizliğimiz' bu olumlu gelişmelerin devamını getirecek gibi durmuyor. Hemen söyleyelim, reformların yol haritasının belirlenmesi ve güçlü bir biçimde bunun kamuoyuna açıklanması, Türkiye ekonomisi için yeni bir 'hikâye' olacaktır.
2008'de de ekonomik büyümenin yüzde 2.5-3.5 arasında olmasını bekliyoruz. Kredi krizi yaşayan gelişmiş ekonomilerde yavaşlamanın olması kaçınılmaz. Bunun anlamı da, ihracatta dış talebin azalmasıdır.
Enflasyonun ise yüzde 5.5-6.0 aralığında gerçekleşmesini bekliyoruz. Enflasyonda olumlu senaryo; küresel ekonomide olası yavaşlamanın getireceği hammadde ve enerji fiyatlarındaki gerileme ile dış talep yavaşlaması olacaktır. Bu olasılık, 'enerji fiyatlarında artık gerileme beklemeyin' uyarıları yanında sürpriz olasılık olarak bir tarafta duruyor. Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine devam etmesini bekliyoruz. Ancak faiz indirimi ile ekonomik büyüme hızının artmasını bekleyenlerin hayal kırıklığına uğramaları olasıdır.
Ödemeler dengesinde, cari açığımızın gerileme olasılığı var. Ancak bundan çok daha fazla belirgin bir olasılık, dış sermaye girişinin yavaşlamasıdır. Bunun izlendiği yer, ödemeler dengesinin finansman kalemleridir. Özellikle bankalar ve şirketlerin dışarıdan sağladıkları kredilerde düşüş bekliyoruz. Bunun da, orta vadede (birkaç yıllık dönemde) döviz kuru üzerinde yukarı baskı getirmesi kaçınılmaz.
Türkiye olumlu kazanımlarının sürekliliğini sağlayacak, bunları ileriye taşıyacak adımları savsaklamıştır. Şimdi, olumsuz bir dış konjonktüre girerken, seyretme durumumuz da devam ediyor. Yazık oluyor. İyi bir yıl dileğiyle...
Radikal, 31.12.2007
| 
