Sözler - page 898

muhtelif kitab› hikmetiyle istinsah etmek ve bir tek haki-
kati baflka baflka surette göstermek ve kâinatlar›n ve
âlemlerin ve mevcudatlar›n, taife taife arkas›ndan gelme-
lerine yer vermek ve zemin haz›rlamak için, Fât›r-› Zül-
celâl, kudretiyle zerrat› tahrik ve tavzif etmifltir.
• ‹kincisi: Malikü’l-Mülk-ü Zülcelâl flu dünyay›, bahu-
sus rûy-i zemin tarlas›n› bir mülk suretinde yaratm›flt›r.
Yani, neflvünemaya, taze taze mahsulât vermeye kabil
bir surette müheyya etmifltir; tâ ki nihayetsiz mu’cizat-›
kudretini orada ekip biçsin. ‹flte flu zemin yüzündeki tar-
las›nda zerrat› hikmetle tahrik ederek, intizam dairesin-
de tavzif edip, her as›rda, her fas›lda, her ayda, belki her
günde, belki her saatte mu’cizat-› kudretinden yeni yeni
birer kâinat gösterir, yeryüzü avlusuna baflka baflka mah-
sulât verdirir. Nihayetsiz hazine-i rahmetinin hedâyâs›n›,
nihayetsiz kudretinin mu’cizat›n›n numunelerini hare-
kât-› zerrat ile izhar eder.
• Üçüncüsü: Nihayetsiz tecelliyat-› esma-i ‹lâhiyenin
nak›fllar›n› göstermekle, o esman›n cilvelerini ifade için
mahdut bir zeminde hadsiz nukufl göstermek, küçük bir
sahifede nihayetsiz maanileri ifade edecek olan hadsiz
ayatlar› yazmak için, Nakkafl-› Ezelî, zerrat› kemal-i hik-
metle tahrik edip kemal-i intizamla tavzif etmifltir.
Evet, geçen senenin mahsulât›yla flu senenin mahsu-
lât›n›n mahiyetleri bir hükmündedir; fakat, maanileri
baflka baflkad›r. Taayyünat-› itibariyeyi de¤ifltirmekle ma-
anileri de¤iflir ve ço¤al›r. Taayyünat-› itibariye ve teflah-
husat-› muvakkata, tebdil edildikleri ve zahiren fânî
âlem: dünya.
ayat: deliller.
bahusus: özellikle.
cilve: yans›ma, görünme.
esma: isimler.
fânî: gelip geçici, ölümlü.
fas›l: mevsim.
Fât›r-› Zülcelâl: kudret ve azamet
sahibi yarat›c›.
hadsiz: s›n›rs›z.
hakikat: gerçek.
harekât-› zerrat: atomlar›n hare-
ketleri.
hazine-i rahmet: rahmet hazine-
si.
hedâyâ: hediyeler.
hikmet: ‹lâhî gayelere yönelik
olarak anlaml›, faydal› olmas›.
hükmünde: de¤erinde.
intizam: düzen.
istinsah: yazma, nüshalar› ço¤alt-
ma.
izhar: ortaya ç›karma.
kabil: kabiliyetli, yetenekli.
kâinat: evren, tüm varl›klar.
kemal-i hikmet: tam ve eksiksiz
hikmet; flaflmaz bir hikmet ve ga-
ye.
kemal-i intizam: son derece mü-
kemmel düzen.
kudret: güç, kuvvet, iktidar.
maani: anlamlar; manalar.
mahdut: s›n›rl›.
mahiyet: nitelik, özellik.
mahsulât: mahsuller; ürünler.
Malikü’l-Mülk-ü Zülcelâl: bütün
mülkün gerçek sahibi, sonsuz bü-
yüklük ve haflmet sahibi olan Al-
lah.
mu’cizat: mu’cizeler.
mu’cizat-› kudret: kudretin takli-
di imkâns›z eserleri.
muhtelif: çeflitli.
müheyya: haz›r olma.
mülk: sahip olunan ve hükmedi-
len yer.
Nakkafl-› Ezelî: bafllang›c› olma-
yan nak›fl ustas› Allah.
nak›fl: süsleme.
neflvünema: tohumlardan ç›-
karak geliflip olgunlaflma.
nihayetsiz: sonsuz.
nukufl: süsler, nak›fllar.
numune: örnek.
rûy-i zemin: yer yüzü.
suret: flekil, görüntü.
taayyünat-› itibariye: bir fle-
yin Allah’›n ilminde var olup,
henüz fleklen ortaya ç›kma-
m›fl olmas›.
tahrik: harekete geçirme.
tavzif: vazifelendirme, görev-
lendirme.
tebdil: de¤iflme.
tecelliyat-› esma-i ‹lâhiye:
‹lâhî isimlerin eflyada yans›-
malar›.
teflahhusat-› muvakkat: ge-
çici görüntü, flekil ve yaflay›fl.
zahiren: görünüflte.
zemin: yer.
zerrat: atomlar, zerreler.
898 | SÖZLER O TUZUNCU SÖZ