Sözler - page 903

Ustas›n›n emrine tâbi olmazlarsa, her birine Sâni-i Kâ-
inat›n evsaf› kadar evsaf-› kemal verilmesi lâz›m gelir.
Feyâ sübhanallah! Z›nd›k maddiyyun gâvurlar, bir Va-
cibü’l-Vücud’u kabul etmediklerinden, zerrat adedince
bat›l âliheleri kabul etmeye mezheplerine göre muztar
kal›yorlar. ‹flte flu cihette, münkir kâfir, ne kadar feylesof
âlim de olsa, nihayet derecede bir cehl-i azîm içindedir,
bir echel-i mutlakt›r.
Üçüncü Nokta
fiu nokta, Birinci Noktan›n ahirinde vaat olunan alt›n-
c› hikmet-i azîmeye bir iflarettir. fiöyle ki:
Yirmi Sekizinci Sözün ‹kinci Sualinin cevab›ndaki ha-
fliyede denilmiflti ki: Tahavvülât-› zerrat›n ve zîhayat ci-
simlerde zerrat harekât›n›n binler hikmetlerinden bir hik-
meti dahi, zerreleri nurland›rmakt›r ve âlem-i uhreviye
binas›na lây›k zerreler olmak için, hayattar ve manidar
olmakt›r. Güya cism-i hayvanî ve insanî, hatta nebatî,
terbiye dersini almak için gelenlere bir misafirhane, bir
k›flla, bir mektep hükmündedir ki, camia zerreler ona gi-
rerler, nurlan›rlar. Âdeta bir talim ve talimata mazhar
olurlar, letafet peyda ederler. Birer vazifeyi görmekle,
âlem-i bekaya ve bütün eczas›yla hayattar olan dâr-› ahi-
rete zerrat olmak için liyakat kesb ederler.
Sua l : Zerrat›n harekât›nda flu hikmetin bulunmas› ne
ile bilinir?
SÖZLER | 903 OTUZUNCU SÖZ
gâvur: Allah’› inkâr eden, kâfir.
güya: sanki.
harekât: hareketler.
hafliye: dipnot.
hayattar: canl›.
hikmet: amaç ve fayday› göze-
ten hedef; fayda ve maslahat.
hikmet-i azîme: büyük hikmet,
amaç ve fayda.
hükmünde: de¤erinde.
iflaret: alâmet, delil.
kesb etmek: kazan›m.
k›flla: askerin e¤itim gördü¤ü
mekân.
letafet: parlakl›k, incelik ve gü-
zellik.
liyakat: lây›k olma.
maddiyyun: maddeciler, madde-
ye tesir verenler.
manidar: anlaml›.
mazhar olmak: eriflme, nail ol-
ma.
mektep: ö¤rencilerin e¤itim me-
kân›, okul.
mezhep: bir meslek, yol, fikir ve
düflünce ekolü.
misafirhane: yolcu evi.
muztar: mecbur.
münkir kâfir: inkârc› dinsiz.
nebatî: bitkisel.
nihayet: son.
nokta: bir konunun önemli yeri.
nurland›rmak: hayatland›rmak.
nurlanmak: canland›rmak.
peyda etmek: kazanmak.
Sâni-i Kâinat: kâinat› ve her fleyi
mükemmel bir sanatla yaratan
Allah.
sual: soru
tâbi: uyan.
tahavvülât-› zerrat: atomlar›n
hareketlili¤i.
talim: e¤itim.
talimat: bilgilendirme, e¤itimler.
terbiye: ö¤retim, besleme, bü-
yütme, yaflatma.
Vacibü’l-Vücud: varl›¤› zorunlu
olan, var olmak için hiç bir sebe-
be ihtiyac› bulunmayan Allah.
vazife: görev.
zerrat: zerreler, atomlar.
zerre: atom, maddenin en küçük
yap›s›.
zîhayat: canl›.
z›nd›k: dinsiz.
adet: say›.
âdeta: sanki.
âlem-i beka: devaml› ve kal›-
c› olan ahiret âlemi.
âlem-i uhreviye: ahiret
âlemleri.
âlihe: bat›l ilâhlar.
bat›l: sap›k, yanl›fl yolda olan.
camit: cans›z.
cehl-i azîm: büyük cehalet.
cisim: madde, beden.
cism-i hayvanî: canl› bedeni.
dâr-› ahiret: ahiret ülkesi.
echel-i mutlak: son derece
bilgisiz, bilmedi¤ini bilmeyen.
ecza: en küçük parçalar.
evsaf: s›fatlar, özellikler.
evsaf-› kemal: son derece
mükemmel özellikler.
feyâ sübhanallah: ey her fle-
yin kendisini tesbih ederek
övdü¤ü Allah! (Hayret ifadesi
olarak da söylenir.)
feylesof âlim: bilgin felsefeci.