|
|
|
| |
Vergide kaçak sürüyor |
Vergide yüksek oranlı kayıp ve kaçak devam ediyor. Maliye Bakanlığı da, sorunun ortadan kaldırılması için “Vergi Güvenlik Müessesesini’’ yeni yılda uygulamaya koymaya hazırlanıyor. İncelemeye alınan mükelleflerin devlete 3 milyar 724 milyon 148 bin YTL gelir beyan ettiği, 1 milyar 426 milyon 598 bin YTL’lik gelirin ise gizlendiği anlaşıldı.
Vergide yüksek oranlı kayıp ve kaçak devam ediyor. Maliye Bakanlığı da, sorunun ortadan kaldırılması için ‘’Vergi Güvenlik Müessesesini’’ yeni yılda uygulamaya koymaya hazırlanıyor. Alınan bilgiye göre, Maliye Bakanlığı’nın merkezi denetim birimlerinden Hesap Uzmanları Kurulu, bu yılın 5 aylık döneminde 571 vergi incelemesi gerçekleştirdi. İncelemeye alınan mükelleflerin devlete 3 milyar 724 milyon 148 bin YTL gelir beyan ettiği, 1 milyar 426 milyon 598 bin YTL’lik gelirin ise gizlendiği anlaşıldı.
Hesap Uzmanları, 2002 yılı başından, 31 Mayıs 2006 tarihine kadar geçen dönemde ise 9 bin 93 adet vergi incelemesi yaptı. Bu incelemelerde de, mükelleflerin vergi idaresine 24 milyar 152 milyon 229 bin YTL gelir beyan ettiği, buna karşılık 27 milyar 847 milyon 260 bin YTL’lik gelirin devletten kaçırıldığı ortaya çıktı. Denetimden geçen mükelleflerin gerçekte 51 milyar 999 milyon 490 bin YTL olan gelirlerinin sadece 24 milyar 152 milyon 229 bin YTL’sinin vergisini ödemesi, sadece bu mükellefler nezdinde bile devleti milyarlarca YTL’lik vergi kaybı ile karşı karşıya bıraktı.
Hesap uzmanlarının 4,5 yıllık denetimlerinde her 100 YTL’lik kazancın 46,5 YTL’sinin vergisinin verildiği, 53,5 YTL’nin ise kaçırıldığı gözler önüne serildi.
Bu arada Maliye Bakanlığı da, gelir ve kurumlar vergisinde asgari ücretin dahi altında kalan beyanlar ile yüksek oranlı kayıp ve kaçakların önüne geçilmesi için harekete geçti.
Bu çerçevede, daha önce yeni Gelir Vergisi Kanunu ile getirilmesi planlanan vergi güvenlik müesseseleri, söz konusu Kanunun yasalaşmasının zaman alacağı düşünülerek, 8-10 maddelik özel bir yasal düzenleme ile hayata geçirilecek.
Maliye Bakanlığı’nda çalışmaları süren yeni vergi güvenlik müessesesi, gider bildirimi esasına dayanacak. Maliye Bakanlığı, beyan ettiği gelir ile yaptığı harcamalar arasında uyum bulunmayan mükelleflere dönük inceleme yetkisi alacak.
Bilgi İşlem Merkezine gelen kredi kartı harcamaları, gayrimenkul ve araba alımları ile bankalar ve diğer finans kuruluşları nezdinde yapılan işlemler sonucunda yüksek harcaması bulunanların, vergi beyanlarına bakılacak. Düşük beyana karşılık, yüksek harcama yapanlara, ‘’Tamam harcadın... Ancak harcama yaptığın bu paraların vergisini ödedin mi’’ diye sorulacak.
Vergide ciddî bir güvenlik boşluğu var
Hayat standardı ve nereden buldun müesseselerinin kaldırılmasının ardından, vergide ciddî bir güvenlik boşluğu meydana geldiğini belirten bir Maliye Yetkilisi, şu değerlendirmede bulundu: “Günümüzde çok kazanan birçok meslek grubunun ortalama beyanları, asgarî ücretle çalıştırdıkları işçilerin dahi altında kalıyor. Vergi inceleme sonuçları da, vergi kayıp ve kaçağının boyutlarını ortaya koyuyor. Bu şartlarda yeni bir güvenlik müessesesinin devreye sokulması şart. Ancak bu ne bir kelle vergisi, ne de hayat standardının geri getirilmesi anlamını taşıyor. Tamamen harcamaları dikkate alan bir sistem getirilecek. Harcamalar üzerinden mükellefe gidilecek. IMF’nin de ısrarla istediği bu düzenlemenin yılbaşından önce yasalaşması ve 2007 başında uygulamaya girmesi planlanıyor.’’
|
|
/ ANKARA
07.11.2006
|
|
| |
Özelleştirmenin kur farkı keyfi |
Özelleştirmede yılın ilk yarısında döviz mevcudunun değerlenmesinde lehte oluşan kur (kur farkı) sebebiyle 295 milyon YTL tutarında gelir elde edilirken, faiz geliri 96,2 milyon YTL’yi buldu, şartname satışlarından da 573 bin YTL geldi.
Alınan bilgiye göre, yılın ilk yarısında teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 10 milyar 543 milyon dolara ulaştı.
Bu dönemde TEKEL satış geliri 310 milyon YTL olarak hesaplanırken, Tüpraş satışından da 5 milyar 472 milyon dolar geldi. Erdemir’den gelen 3 milyar 658 milyon YTL’nin yanı sıra Başak Emeklilik’ten 390,4 milyon YTL, THY’den de 310 milyon YTL alındı.
Özelleştirme kapsamında 1,9 milyon YTL kira geliri elde edilirken, faiz gelirleri de 96,2 milyon YTL’yi buldu. Bu kapsamda, satış taksitleri faiz gelirinden 1,2 milyon YTL, verilen kredi faizlerinden 43,8 milyon YTL, mevduat faizinden de 50,6 milyon YTL gelir elde edildi.
Özelleştirmenin temettü gelirleri ise 301,6 milyon YTL’yi bulurken, ihale şartnamelerinden de 573 bin YTL geldi. Tüm bu gelişmeler sonucunda yılın ilk yarısındaki özelleştirme geliri 10 milyar 852 milyon YTL’yi buldu. Yılın ilk yarısında toplam gider 7 milyar 606 milyon YTL’ye ulaşırken, bunun 7 milyar 131 milyon YTL’si Hazine’ye yapılan aktarımlardan oluştu. Bu dönemde, görev giderleri için 6,4 milyon YTL, danışmanlık ve tercüme için de 44 milyon YTL tutarında harcama gerçekleştirildi.
|
|
/ ANKARA
07.11.2006
|
|
| |
Yolsuzlukla mücadelede ileriye gittik |
Küresel düzeyde yolsuzlukla mücadele amacıyla oluşturulan kuruluş olan Uluslararası Saydamlık Örgütü’nün raporuna göre Türkiye yolsuzluk sıralamasında 60. sıraya çıktı.
Hiçbir ülkeye bağlı olmadan çalışan örgütün raporunda bu yıl 163 ülke yer aldı. İlk üç sırayı Finlandiya, İzlanda ve Yeni Zeland paylaştı. İngiltere, 8.6 puan ile 11. sırada çıkarken ABD, 7.3 ile 20. sırada yer aldı. Listenin son sıralarındaysa Irak, Burma ve Haiti yer alıyor. Irak, 1.9 puan alarak 163 ülke arasında 160. sırada yer aldı.
Örgütün 2004 yılındaki raporunda yolsuzluk sıralamasında 77. sırada olan Türkiye 2005’te 65. sıraya çıkmıştı.
|
|
/ BERLİN
07.11.2006
|
|
| |
Vorkink: Kayıt dışı Türkiye’nin önünde engel |
Dünya Bankası Türkiye Direktörü Andrew Vorkink, Türkiye’nin büyümesine ve istihdam sağlamasına kanser diye tanımladığı kayıt dışının engel olduğunu bildirdi.
Vorkink, OECD Uluslararası Yatırımlar Global Forumunun “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi: Türkiye Deneyimi” konulu yuvarlak masa toplantısında konuştu.
Türkiye’nin yabancı yatırımları cezbetmek için yarış halinde olduğunu vurgulayan Vorkink, bu yıl içinde yakalanacak. 15 milyarlık dolarlık rakamın son derece etkileyici bir başarı olduğunu dile getirdi. Yatırım ortamlarının daha fazla rekabetçi hale geldiğine dikkat çeken Vorkink, Türkiye’nin birçok rakibinden daha iyi olduğunu söyledi. Vorkink, Türkiye’nin AB gelir seviyelerine uymakta önceki 20 yıl boyunca başarısız olduğunu, ancak son 4 sene içinde yüzde 8’e yakın büyüme oranıyla büyük gelişme gösterdiğini, son üç senede yabancı yatırımların 9 kat arttığını ifade etti. Bu olumlu gelişmelerin yanında kayıt dışı gibi problemlerin de bulunduğuna işaret eden Andrew Vorkink, şöyle konuştu: “Türkiye’nin büyümesine ve istihdam sağlamasına benim kanser diye tanımladığım kayıt dışı engel olmaktadır. Büyüme oranları maalesef bu yüzden büyük istihdam rakamlarını getiremiyor. Kayıt altındakiler verginin bütününü ödüyor, bu yüzden eşit ve adaletli bir yarış olmuyor. Yani kayıt altındakiler kayıt dışını sübvanse ediyor.”
|
|
/ İSTANBUL
07.11.2006
|
|
| |
Dış borç haftası |
Hazine, bu hafta 1 milyar 752,2 milyon dolar genel bütçe ve hazine garantili dış borç servisi yapacak. Hazine, haftanın en büyük dış borç geri ödemesini 1 milyar 557 milyon dolar ile bugün yerine getirecek.
Hazine, yarın 0,5 milyon dolar, 8 Kasım’da 6,6 milyon dolar, 9 Kasım’da 22,8 milyon dolar, 10 Kasım’da da 165,3 milyon dolar dış borç geri ödemesi gerçekleştirecek.
Hazine, Ocak ayında, 883,6 milyon dolar, Şubat’ta 2 milyar 391,9 milyon dolar, Mart’ta 703,9 milyon dolar, Nisan’da 1 milyar 564,1 milyon dolar, Mayıs’ta 2 milyar 62,5 milyon dolar, Haziran’da 848,6 milyon dolar, Temmuz’da 862,5 milyon dolar, Ağustos’ta 2 milyar 89 milyon dolar, Eylül’de 667,3 milyon dolar, Ekim ayında 1 milyar 362,2 milyon dolar, Kasım ayının ilk haftasında 29,5 milyon dolar dış borç ödedi.
Hazinenin bugüne kadar ödediği dış borç tutarı 13 milyar 435,6 milyon doları buldu.
|
|
/ ANKARA
07.11.2006
|
|
| |
Gelirler, büyüme oranları kadar artmadı |
Türk-İş Araştırma Müdür Yardımcısı Enis Bağdadioğlu, bu yılki toplu sözleşmelerin ağırlıklı olarak metal ve tekstil sektörlerini kapsadığını söyledi.
Toplu sözleşmelerde istihdam güvencesi, sosyal haklar ve ikramiyelerin ön plana çıktığını dile getiren Bağdadioğlu, enflasyon beklentisinin ücret zamları konusunda öne çıkması sebebiyle artışların alışılmış düzeyde gerçekleşmediğini ifade etti.
Ekonomide 4 yıldır yaşanan büyümenin ücretlere yansımadığını vurgulayan Bağdadioğlu, ‘’Ücretler, büyüme oranları kadar artmadı. İşçiler ancak satın alma gücünü korumaya çalışıyor. Geçmişteki kayıplar ise olduğu gibi korunuyor. Böyle olunca ücretlerdeki gerileme statik hale geldi. Büyümeden pay alınamaması da bu durumu güçlendiriyor’’ dedi.
Bağdadioğlu, sendikaların ücret pazarlığı yapacak şartlara sahip olmadığını ifade ederek, şunları kaydetti: ‘’İşverenler, rekabet etmenin yolunu ücretleri baskı altında tutmada görüyor. Çünkü enerjide, faizde pazarlık edemiyorlar. Rekabeti sağlama adına da düşük ücret politikasını sürdürmeye çalışıyorlar. Çalışma saatleri artırılırken mesailer artırılmıyor. Özel sektörde esnek çalışmayla birlikte mesailer de ortadan kaldırıldı. Yaygın kayıt dışı ekonomi, düşük asgarî ücret ve yüksek işsizlik gibi faktörlerin bulunduğu bir toplu sözleşme düzeninde pazarlığa olanak bırakılmıyor. Büyük bir yoksulluk ve işsizliğin olduğu, yeni yatırımların yapılmadığı, kırsal kesimin çözüldüğü bir ortamda sendikaların önünde iki yol bulunuyor: Ya istihdam güvencesine öncelik vermek ya da işten çıkarmayı zorlaştırmak ve pazarlığı artırmak için iş gücünün niteliğini yükseltmek. Böyle olunca da ücret pazarlığı zorunlu olarak ikinci plana düşüyor.’’
|
|
/ ANKARA
07.11.2006
|
|
| |
Piyasaların gözü ilerleme raporunda |
Piyasalarda bu hafta, AB Komisyonu Türkiye ilerleme raporu ve dış veriler takip edilecek. Gedik Yatırımın haftalık değerlendirmesinde, geçtiğimiz hafta endeksin sıkışık başladığı haftayı satışlarla tamamladığı, hafta boyunca enflasyon beklentileri, AB ile ilişkiler ve dış gelişmelerin etkili olduğu Borsada yurt dışı piyasalardaki hareketliliğin yansımalarının görüldüğü hatırlatıldı.
Alternatif piyasalara bakıldığında da buna paralel bir hareket gözlendiği belirtilen değerlendirmede, Merkez Bankası Başkanının enflasyon konusundaki uyarıları, beklentinin altında gelen enflasyon verileri, AB İlerleme Raporu, 9 aylık bilanço açıklamaları, düşüşünü sürdüren petrol fiyatları, Avrupa Merkez Bankasının faizleri değiştirmemesi, tartışılmaya devam eden cari açık ve dış piyasalardaki dalgalanmalar önemli gündem maddeleri olarak sıralandı.
Bu haftanın gündeminde, AB Komisyonu Türkiye İlerleme Raporu ve dış verilerin önemli gündem maddelerinin başında yer aldığı belirtilen değerlendirmede şunlar kaydedildi: “Bunların yanında düşüşe devam eden petrol fiyatlarının ekonomiler üzerindeki olumlu yansımaları görülmeye başlandı. Bu düşüşün kalıcı olması önemli. Son bir ayda Borsada yaşanan para girişi orta vadeli yükselişi desteklemesine rağmen kısa vadede bir destek arayışı ve düzeltme yaşıyoruz. Burada kilit noktasının dış piyasalardaki iyimserliğin korunması olduğunu unutmamak gerekir. Açıklanması beklenen AB ilerleme raporu da piyasalar açısından önemli olacaktır."
|
|
/ İSTANBUL
07.11.2006
|
|
| |
Gaz vurgununa EPDK el attı |
Akaryakıt dağıtım şirketlerine yüksek rakamlı cezalar veren Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), şimdi de bazı doğal gaz dağıtım şirketlerini mercek altına aldı. Alınan bilgiye göre EPDK, bazı illerdeki doğal gaz dağıtım şirketlerine dönük de soruşturma sürdürüyor.
Kurul, açtığı soruşturmalar kapsamında, abonelerden ‘haksız bedeller’ aldığı tesbit edilen ESGAZ Eskişehir Şehir içi Doğal Gaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş ile HSV Kayseri Doğal Gaz Dağıtım Pazarlama ve Ticaret A.Ş’ye ceza verdi. EPDK’nın ESGAZ’a dönük açtığı soruşturmada, şirketin doğal gazın formülünde mevzuata aykırı bir düzeltme katsayısı hesaplaması yaparak, Eskişehir’de vatandaştan ve sanayiciden haksız bir bedel aldığını tesbit etti.
‘’Doğal Gazın Faturalandırmaya Esas Satış Miktarının Tespiti ve Faturalandırılmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’’in ilgili maddesine aykırılık nedeniyle, şirketin yazılı savunmasında öne sürdüğü hususların mevzuat ihlâlini haklı gösterecek gerekçeler olmadığına karar veren Kurul, şirkete 15 günlük süre verilmesine ve bu süre içinde mevzuata aykırılığa son verilmesini kararlaştırdı.
Buna göre ESGAZ, 2003, 2004, 2005, 2006 yıllarında doğal gaz kullanan abonelerden fazla tahsil ettiği 10 milyon YTL üzerinde bedeli ilgili mevzuat kapsamında vatandaşlara geri ödeyecek.
ESGAZ ayrıca, ‘’fazla doğal gaz bedeli tahsil edilen abonelerin listesi ve miktarının kendi internet (web) sitesinde ve doğal gaz abone merkezlerinde 120 günden az olmamak üzere ilân edecek.
Öte yandan Kurul, Kayseri Büyükşehir ile Hacılar, Mimarsinan, Hisarcık ve Kıranardı’da faaliyet gösteren HSV Kayseri Doğal Gaz Dağıtım Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketinin, Organize Sanayi Bölgesi (OSB) ve Serbest Bölgede faaliyette bulunan doğal gaz kullanıcılarına hizmet veren iç tesisat sertifikası sahibi kişilerden ‘’OSB Altyapı Proje Bedeli’’ adı altında, mevzuatta yeri olmayan bir bedel aldığını tespit etti. Şirketin yazılı savunmasını alan Kurul, bu şirkete de ceza verilmesini kararlaştırdı.
|
|
/ ANKARA
07.11.2006
|
|
|
|
