|
Yargıtay 8. Ceza Dairesi, ‘’Azınlıklar ve Kültürel Haklar Raporu’’ ile ilgili davada, eski İnsan Hakları Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ile alt komisyon başkanı Prof. Dr. Baskın Oran’ın ‘’halkı kin ve düşmanlığa tahrik’’ suçundan beraatlerine ilişkin kararı esastan bozdu.
Yargıtay 8. Ceza Dairesi, Ankara 28. Asliye Ceza Mahkemesi’nin kararının temyiz istemini sonuçlandırdı ve yerel mahkeme kararını oy çokluğuyla bozdu.
Kaboğlu ve Oran’a isnat edilen ‘’yargı organlarını alenen aşağılama’’ suçunun öncelikle değerlendiren yüksek mahkeme, yürürlükten kalkan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK), bu suç için Adalet Bakanı’nın izni şartını taşıdığı için sanıkların lehine olduğuna karar verdi.
Yargılama sırasında fezlekeyle dosyanın gönderildiği Adalet Bakanlığı’nın, ‘’5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda anılan suçtan dolayı takibat icrasının izne bağlı olmaktan çıkarıldığı cihetle gereği takdir edilmek üzere dosyasının mahkemesine tevdi’’ ifadeleriyle dosyayı yerel mahkemeye gönderdiğine işaret eden yüksek mahkeme, lehe olan 765 sayılı TCK uyarınca izin verilip verilmediği konusunda görüş bulunmadığını kaydetti. Yüksek mahkeme, ‘’yargı organını alenen aşağılama’’ suçu yönünden izin şartının gerçekleşip gerçekleşmediğinin net olarak belli olmadığından, yerel mahkemenin bu suç yönünden davanın düşürülmesi kararını bozdu.
‘’DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ
VE KAMU DÜZENİ
İnsan hakları ve düşünce özgürlüğüne ilişkin değerlendirmelere de yer verilen Yargıtay 8. Dairesi kararında, özgürlük sorumluluğunun gelişigüzel sorumluluk olmadığı ifade edildi. Demokratik rejimlerde devletin, takdir alanının sınırları çizilmiş olarak, nesnel ölçü ve nedenlere dayanarak, düşünce özgürlüğünü sınırlayabileceği ifade edilen kararda, ‘’açık ve yakın tehlike’’ oluşturan, ulusal güvenliği bozan ifadelerin yasaklanmasının evrensel kural olduğu kaydedildi. Kararda, kamu düzeni kavramının toplumlara, ülkelere ve ülkelerin yapılarına göre değişiklik gösterebileceği belirtilerek, ‘’Milletlerin sosyal ve psikolojik şartları daima birbirinin aynı değildir. İşte burada devletlerin takdir marjı karşımıza çıkar. Devletler bunun biçimlendirilmesinde toplumsal yapılarının yanında, tarihsel geçmişlerini de gözetmek durumundadırlar’’ denildi.
Düşünce özgürlüğü ve buna getirilen kısıtlamalara ilişkin ulusal ve uluslararası hukuki düzenlemelere de yer verilen kararda, 765 sayılı TCK’nın 312/2. maddesinde tanımlanan ‘’sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığına dayanarak, halkı birbirine karşı kamu düzeni için tehlikeli olabilecek şekilde düşmanlığa veya kin beslemeye alenen teşvik’’ suçunun unsurları irdelendi.
Raporda alt kimlik-üst kimlik tartışmalarının da yapıldığı hatırlatılan kararda, Anayasa’da yer alan ‘’Türk Milleti’’ deyimindeki ‘’Türk’’ kelimesinin etnik anlamda kullanılmadığı da kaydedildi. Kararda, ‘’Türk Milleti kavramı ırka, etnik kökene ve dine dayanmamaktadır. Raporda, alt kimlik-üst kimlik ayrımı yapılmak suretiyle eleştiri ve düşünce özgürlüğü sınırları aşılmış, suçlama niteliği taşıyan ve kamuoyuna açıklanan rapor içeriğiyle toplumsal tehlike boyutlarına ulaşılmıştır’’ denildi. Kararda, söz konusu nedenlerle Oran ve Kaboğlu’nun ‘’halkı kin ve düşmanlığa tahrik’’ suçundan mahkumiyetine karar verilmesi gerektiği ifade edildi.
Muhalif üye Aktan’ın ise karşı oy gerekçesinde raporun hiçbir yerinde şiddete tahrik bulunmadığını kaydederek, “Bu halde suç olanla olmayan arasındaki sınır, hoşa gidenle gitmeyen arasındaki sınıra dayanabilir” ifadesine yer verdi.
| 
