|
Antalya’da yaşayan İrlandalı Selçuklu Tarihi Uzmanı Mikail Duggan, bir zamanlar Selçuklu Sarayı olarak kullanıldığı bilinen Roma Dönemi eseri, Aspendos Antik Tiyatrosu’nun güney duvarlarında Selçuklu sembolü kabartma arslan, geyik ve güneş figürleri bulduğunu bildirdi.
Mikail Duggan, Aspendos Tiyatrosu’nun 1237-1240 yılları arasında Selçuklu Sultanı 2. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından saraya dönüştürüldüğünü hatırlattı. Aspendos’taki sarayın, Selçuklu Sultanlığı’nın 1243 yılında Moğollarla yapılan Kösedağ Savaşı’nda egemenliğini yitirmeden önce inşa edilen son önemli Selçuklu Sarayı olduğunu vurgulayan Duggan, Selçukluların sarayı 1241 yılında terk ettiğini belirtti. Mikail Duggan, Aspendos Tiyatrosu’nun ana yapısının güney tarafındaki platform köşkü destekleyen bir Selçuklu mimarîsi tuğla kemer bulunduğunu ifade etti. Duggan, köşke geçişi sağlayan kapının Roma Dönemi özelliğindeki kapısının üst tacında sola doğru koşmakta olan bur arslan kabartması bulunduğunu kaydetti. Bu kapının yanındaki pencerenin altında da dört ayrı hayvan kabartması bulunduğunu söyleyen Duggan, kapının altındaki hayvan kabartmalarının ikisinin silinmiş, ikisinin de hasar görmüş olduğunu ifade etti. Sağlam kabartmalardan birisinin arslan, diğerinin bir arslan ve güneş, bir diğerinin geyik, sonuncusunun da oturan arslanı tasvir ettiğini belirten Duggan, hayvan kabartmalarının tamamının Roma Dönemi kireç taşı parçalarının üzerine işlendiğini bildirdi. Kabartma oymaların, orijinalinde alçı kaplama olduğunu, kaplamaların kırmızı, koyu mavi, turkuaz mavisi, sarı, siyah ve beyaz renklerle boyandığını anlatan Duggan, şu bilgileri verdi:
‘’Selçuklu Sarayı hayvan kabartmaları koleksiyonu çok önemli ve eşsizdir. Bu koleksiyon, saray kompleksinin girişinin güney yönünde olduğunun ve Köprüçay üzerindeki Selçuklu köprüsü ile bağlantılı olduğunu ortaya koymaktadır. Buna bağlı olarak sarayın, tiyatronun cephe duvarının kuzey bölümünde hiçbir kabartma yoktur. Hayvanların şekilleri, özellikle kapının üzerindeki arslan ve geyik çok büyük san’atsal yeteneği yansıtmaktadır. Buradaki arslan figürü, Abbasi halifelerinin siyah bayrağındaki gibi, dinin arslanını, güneş de inancı sembolize etmektedir. Aspendos’daki sembollerden güneş, Burdur’un Bucak ilçesindeki Selçuklulara ait İncirlihan’ın ana kapısında ve Sultan 2. Gıyaseddin’in bastırdığı altın dinar ve güneş dirhemlerde de kullanıldı.’’
Mikail Duggan, tiyatrodaki Selçuklu dönemi hayvan kabartmalarının yüksek duvarın üst bölümlerinde ve ağaç dallarıyla kapalı olması sebebiyle bugüne dek fark edilemediğini söyledi.
|
