Güncel

Şimdi ıhlamur toplama ve tefekkür zamanı

Geçen hafta bir grup Yalovalı gençle, ıhlamur toplamaya gittik. Kimi orman sporu yaptı, kimi yüzdü. Ve bu faaliyetlerin sonunda tefekkür ile “Ettahiyyatü lillahi vesselavatü ve tayyibatü…” hakikatini de okuduk.

Eczane-i suğra olarak yaratılan ormanların enva-ı çeşit bitki ve çiçeklerin tayyıp rayihalarını teneffüs ile ıhlamur, kekik toplayarak dağ ve orman sporuna ne dersiniz? Sporun yanında tefekkür, tezekkür ve teşekkürü ormanlardaki varlıkların sayısınca şuurlu bir tahiyyat ile O’na takdim etmeye…

Bir grup Yalovalı genç, “Şimdi ıhlamur zamanı” deyip Üvezpınarlı Giray’ın kılavuzluğunda köyün üstündeki ormanlıklara daldılar; derenin soğuk longozlarında yüzdüler, Risâle-i Nur penceresinden bakarak tefekkür ettiler, namaz kıldılar, ıhlamur topladılar ve çevrelerinde halkalanan diğer varlıkların da tahiyyelerini kendi namlarına O'na sundular…

***

21-26 Mart Orman Haftası. Ama, bu haftayı beklememize gerek yok. Her gün, orman günü, tefekkür günüdür. Ülkemizin hemen her yöresindeki, özellikle Bursa-Yalova-Sakarya-Düzce ormanlarında ıhlamur ağaçlarına çokça rastlanır. Mayısın sonu, Haziran, Temmuz’un başı ıhlamur mevsimidir. Ihlamur toplamanın sayısız faydalarını sayar uzmanları. Sayısız fayda nereden çıktı, demeyin!

“Ihlamur herkesin bildiği ve özellikle kışın çok kullanılan bir bitki. Soğuk algınlıklarında ve öksürükteki faydalarını çoğumuz biliriz. Fakat, kullanırken birkaç ayrıntıya dikkat etmek gerekir: Ihlamurun yaprakları 4-5 dakika kaynatılarak suyu içilmeli. Öksürük ve soğuk algınlığında kullanılan, göğüs yumuşatıcı etkisi yapraklarından kaynaklanır. Çiçeği daha çok sinirlere rahatlık sağlar. Çiçeklerinin kaynatılmadan, yani kaynar suda 15 dakika kadar demlenerek içilmesi daha uygun.”

Ihlamur toplayalım derken hem ziyaret, hem spor, hem ticaret mümkün. Gençler, orta yaşlılar, hatta sağlığı yerinde yaşlılar bile ıhlamur ormanlarına dalıp sağlığına katkı yapabilir.

Binlerce ıhlamur ağacı, toplayıcılarını bekliyor. Yoksa, pek çoğu kuruyup, çürüyüp gidecek… Sokaklarda dolaşın işsiz gençler, ıhlamur aile bütçesine ekonomik katkıda bulunabilir. Kuru ıhlamurun kilosu 25-30 bin lira. Bir genç, 5-6 saatte 40 kilo yaş ıhlamur toplayabilir. Dört kilo yaş ıhlamurdan bir kilo kuru ıhlamur elde edilir.

IHLAMUR İÇİN ORMANA,

ORMANDAN TEFEKKÜRE

Ihlamur, çam, sedir, köknar, ladin, ardıç, meşe, dişbudak, kayın, gürgenlerin mekânı ormanları hatırlattı.

Ihlamura giderken, hem tefekkür, hem

tezekkür, hem teşekkür etmek mümkün. Çeşitli hayvanların barındığı, enva-ı türlü bitkilerin, ağaçlar, ağaççıklar, mantarlar, otlar, yüzlerce, binlerce bitkinin bir arada bulunduğu bu ormanlar kimin ihsanıdır? Ağaçlar, toprağın nemli kalmasını, toprak kaymasını (erozyonu) önlemesini, selleri durdurmasını,

Yörenin iklimini etkilemesini, yağmurun yağmasını, çok sıcakları, şiddetli soğukları engellemesini, aynı zamanda pek çok av hayvanlarını barındırmasını kim sağlıyor?

Çalışma masası, oturduğumuz sandalye, elimizdeki kalem, defterimiz, yaktığımız odun, endüstrinin birçok kollarında, boya sanayiinde, ilâç yapımında kullanılan malzemelerin hammaddesi ağaçlar kimin ihsanı?

KUR’ÂN’DA AĞAÇ VE…

Ağaç-hava arasında, ayrıca “karbondioksit-oksijen” münâsebeti ve temizliği olduğundan, Kur’ân’ın ağaca verdiği değeri hiç düşünmüş müydük? Ağaca ibretle bakarak akıl etmiş miydik? Kur’ân, bağ, bahçe, meyve vasıtasıyla doğrudan teşbih ve temsiller yoluyla da dolaylı olarak ağaçtan bahsederek, bu mefhumu zihinlere yerleştirir, canlı tutar. Yâni, evvelâ bunu bir îman ve inanç olarak zihinlere eker. Böylece ağaç dikiminden, bağ-bahçe düzenlemesine kadar her meselede şevkleri uyandırır.

Meselâ, Kur’ân’da, ağaç, “şecer” olarak 26, bağ ve bahçe karşılığı “cennet” 146, aynı mânâyı taşıyan “firdevs” ise 2 defa geçer. Bir kısım ağaç cinsleri de, sûre (Tîn Sûresi) ismi olarak ve âyetlerde meyve ve faydaları sıralanarak bahsedilir. Âyet-i kerîmelerde ise, hurma mânâsında olan “nahl” 13, hurmalık (nahîl) 7, üzüm (ineb, a’nab) 11, zeytin 7, nar (rummân) 3, kiraz (sidre) 4 yerde zikredilir. Meyveden (fâkihe ve semer) haber veren kelimeler ise 38 yerde geçer. “O suyla sizin için hurmalıklar ve üzüm bağları inşâ ettik. Onların içinde sizin için pek çok meyveler vardır ki, onlardan yersiniz.”1

“İyi ameller sebebiyle defterleri sağdan verilen, sağcılar, onlar ne mutlu sağcılardır! Dikensiz kiraz, meyveleri tıklım tıklım muz ağaçları, yayılmış dâimî gölgeler, dâimî akan sular, hiçbir zaman kesilip tükenmeyen, yasak da edilmeyen birçok cinsten meyveler arasında ve kadri yüceltilmiş döşeklerdedirler.”2

Kur’ân eski kültürlerden, medeniyetlerden, topluluklardan bahsederken de, ağaç, bağ, bahçeleri gün yüzüne çıkarır.

AĞACIN EKONOMİSİ VE TEMİZLİK

Ağaç ve ormanların, ekonomik cephesini de zihinlere nakşederek, insanlara yeni ufuklar açar. Resûl-ü Ekrem Efendimiz de (a.s.m.), hem ağaç ve bitkilere dair gösterdiği mu’cizelerle, hem de bizzat tavsiyeleri ile bu hususu nazara vermiştir.

“Bir Müslüman ağaç diker de, bunun meyvesinden insan, ehil veya vahşî hayvan veya kuş yiyecek olsa, yenen şey onun için bir sadaka hükmüne geçer. Her kim [satın alıcı, hırsız, dost, düşman, inek, sinek] ne eksiltirse bu, kendisi için Kıyamete kadar sadaka olur.”3

“Allah sizi temizlemek ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister” buyurmuştur.4

Günümüzde en çok tartışılan konuların başında çevre gelmektedir. Ancak, burada da bir sathîlik göze çarpıyor. Zirâ, temizliğin alt yapısı, temeli sağlam atılmadan gerçek bir çevre temizliğine gidilemeyeceği tartışma götürmez.

İnsanın âileden sonra, en çok alâkadar olduğu çevre mekândır. Çevre; su, hava, bağ, bahçe, toprak, ağaç, yol, komşudan başlayıp mahalle, şehir, bölge, ülke, kıt'a ve dünya dairesine kadar uzanan bir dizi unsur ve müesseseseler halkasıdır. İnsan bu halkalardan herbiri ile çok yakından alâkalıdır. Çevre ve temizlik sözkonusu olduğunda, ilk sırada, insanın kendisi ve eğitimi gelir. Sonra âile, sonra akraba, komşu ve nihâyet sair unsurlar...

IHLAMURA GİDERKEN…

Ihlamura giderken, defne yaprağı da toplayabilirsiniz. Zira, antiseptik özelliği vardır. Aynı zamanda midevî özelliklerinden dolayı çok kullanılan bir baharattır. Sinirleri rahatlatır. Sinir sistemi rahatsızlıklarında kullanılabilir. Yaprağından elde edilen uçucu yağı buğu halinde teneffüs edilerek sinirsel rahatlık sağlar ve bronşite de faydalıdır.

Defne tohumundan elde edilen yağın cilde faydası vardır. Sabun yapımında da kullanılır. Yaprağından ve tohumundan elde edilen yağlar karıştırılarak romatizmada haricen kullanılır.

Çam sakızı da yapabilirsiniz. Çam türlerinin gövdelerini yaralayarak elde edilen özdür. Yara kapatıcı ve antiseptiktir. İdrar yolları sorunlarında kullanılır. Ülser ve gastridi tedavi edici özelliği vardır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarında etkilidir. Tüberküloz tedavisinde kullanılabilir. Akciğerdeki sigara gibi zararlı maddelerin bıraktığı artıkların balgamla atılmasını sağlar. Sadece defne yaprağı ve çam sakızı mı? Aktarlarda satılan bütün faydalı bitkiler, çiçekler, otlar; ormanları bir eczane-i kübra şeklinde yaratıp hizmetimize veren Şafi-i Hakikî değil mi?

IHLAMUR, İKTİSAT

VE SADAKA-İ CARİYE

Yalnız, ıhlamur toplamaya giderken, “evdeki bulgurdan olmayalım!” Zira, ormanlara, ağaçlara en büyük zararı, keçiler veya başka hayvanlar değil, insanlar veriyor!

Bize bu kadar fayda sağlayan, ülke ekonomisinde önemli yeri olan ormanları korumak boynumuzun borcu. Bütün ağaçlar ve yapraklar Allah’ı tesbih eder. Onları boşu boşuna kesemez, koparamaz, tahrip edemeyiz.

İzinsiz, çıra yapmak, reçine çıkarmak için ağaçları şuursuzca yaralayamayız.

Kâinatta herbir varlık, herbir hareket, iktisat ve kanaate riâyette hassasiyet gösterir. Topraktan ağaca, ağaçtan meyvelere, meyvelerden çekirdeklere, çekirdeklerden havaya, yıldızlara kadar herşey bu kanun dâiresinde hayatını sürdürüp gider. Ekolojik denge, bir mânâda iktisat ve kanaatin bir başka adıdır.

Kâinattaki bu kanunlara riâyet, dengeyi muhafaza etmek insaniyetin ve şuurlu varlık olmanın gereği olabilir ancak. Aksi halde, beraber yaşadığı “varlık kardeşlerine” muhalefet etmiş olacaktır. Ve bu muhalefetinin cezâsını da, fıtrî kanunların reddiyle peşin olarak alacaktır. Ya hastalanarak, ya taşkınlığa girerek, ya da hasta ederek.

VARLIKLARIN İBADETLERİ

Geçen hafta bir grup Yalovalı gençle, ıhlamur toplamaya gittik. Kimi orman sporu yaptı, bazısı yüzdü. Ve bu faaliyetlerin sonunda tefekkür ile “Ettahiyyatü lillahi vesselavatü ve tayyibatü…” hakikatini de şöyle okuduk:

“O kudsî sıfatın kâinatın envaındaki tecellileriyle Zat-ı Akdesi pek zahir bir tarzda göstermesine delalet ve şahadet eden Mirac-ı Muhammedi (a.s.m.) gecesinde huzur ve hitab-ı İlâhiye mazhar olduğu zaman, birden “Ettahiyyatü lillahi vesselavatü ve tayyibatü lillahi” diyerek, bütün zihayat ve enva-ı mahlûkat namına bir mebus ve elçi olmasından, bütün onların sıfat-ı ilmin cilveleriyle Rablerini bildirdikleri tarzda, selâm yerinde umum zişuur bedeline, Hâlıkına umum zihayatın hediyelerini takdim eder.5

Dipnotlar:

1- Mü’minûn Sûresi, 19.

2- Vakı’a Sûresi, 27-34.

3- Müslim, Müsakat: 7, 8.

4- Maide Sûresi, 6.

5- Bediüzzaman Said Nursî, YAN, s. 555.

ALİ FERŞADOĞLU

07.07.2010