Ve şimdi, onlardan birisi olan,—başlıkta da geçtiği üzere—muhtemel “Risale-i Nur ve/ya Bediüzzaman ansiklopedisi” projesi hakkında bir şeyler söylemek isteriz:

Hemen belirtelim ki şahsen biz, “Risale-i Nur ve/ya Bediüzzaman Ansiklopedisi” isimli bir eserin—“Eski Said Dönemi Eserleri” dâhil—Risale-i Nur Külliyatı’nda geçen “şahıslar ile yer ve mekânlar,” “kelime ve mefhumlar” ile “âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfler” şeklinde en az üç ciltlik olmasını tahayyül ve arzu etmekteyiz! 

Yeni Asya Neşriyat’ın (YAN) neşrettiği Risale-i Nur Külliyatı’nın son versiyonlarında indekslere âdeta hapsolmuş “ansiklopedik bilgiler” var gerçi, ama bunlar bulundukları kitaplarla sınırlı olup kapsayıcı olmaktan uzaklar. Bizim kastettiğimiz, indekslerden azade ve müstakil eserlerdir. 

Hakeza YAN’ın hâl-i hazırdaki satış listesinde yer almaya devam eden ve epey zaman önce neşredilmiş bulunan, binlerce kelimelik “Osmanlıca-Türkçe Lügat” (Mayıs 2001) ve 340 şahsiyetin tanıtıldığı “Risale-i Nur’dan Portreler” (Kasım 2008) adlı eserleri hatırlatmak isteyenler olursa onlar için de şunları söylemek isteriz: 

Adı geçen eserler şimdiye kadar epey iş gördüler. Fakat—maalesef—miadını doldurmuş bulunan bu eserler yerine, “yeni tanzim” diyebileceğimiz, “yeni bir muhteva, yeni bir sunum, yeni bir tasarım” ile, yepyeni bir eser pekâlâ kotarılabilir! 

Sözlük tarzında hazırlanabilecek bir ansiklopedi (ansiklopedik sözlük), yukarıda cilt no ve isimlerini verdiğimiz şekilde tematik (konu odaklı) olabilir. Ve hadd-i zâtında böyle yeni bir eser, gerek yayınevi gerekse okuyucu nezdinde tatlı bir heyecan ve helecan meydana getirebilir. 

EN GÜZELİNİ “YAN” YAPAR!

İşe adlarını zikrettiğimiz “Osmanlıca-Türkçe Lügat” ve “Risale-i Nur’dan Portreler” isimli eserlerden hareketle başlanabilir! 

Yani “Portreler”deki şahıs bilgileri “Lügat”teki şahıs, yer ve mekân bilgileri dâhil olmak üzere noksanı-fazlasıyla gözden geçirilebilir—keza “Lügat”teki “Risale-i Nur’da geçen” kelime ve mefhumlar ile “şahıs ve mekân, hattâ eser isimleri” de... 

Yalnız, “Lügat”le ilgili olarak “Risale-i Nur’da geçen” ibaresini bilhassa kullandık! Zira bu sözlük, adında geçtiği üzere (“Osmanlıca-Türkçe Sözlük”) çok şümullü bir eser. Dolayısıyla, “ön söz”ünde ifade edildiği gibi, bu eserin sadece ve sadece “Bediüzzaman Said Nursî’nin eserlerini anlamak amacıyla Risale-i Nur’daki kelime ve kavramlara yer vermesi bakımından (...) ‘metne dayalı özel bir sözlük’” özelliğinden faydalanılması kâfidir. 

Yeri gelmişken “mefhumlar”a da bir paragraf açmak isteriz: Patenti Üstad Bediüzzaman’a ait, adet olarak onlarca mefhum var ki (meselâ “Cennet çocukları,” “dindar cumhuriyet,” “helâket ve felâket asrı,” “iki Avrupa,” “îman sineması,” “mânâ-i harfî & mânâ-i ismî,” “müsbet hareket,” “romanvarî nazar,”  “şahs-ı mânevî,”  “şefkat kahramanı,”  “şefkat tokadı” vs.) bunların izahatı elbette “Risale-i Nur çerçevesinde” yapılmalıdır. 

Birinci (şahıs, yer ve mekânlar) ve ikinci (kelime ve mefhumlar) ciltlerin muhtevalarını aşağı-yukarı “anlatmış” sayılırız. Gelelim ansiklopedinin “âyet ve hadîsler” cildine... 

Bu cilt içinse Külliyat’ın tamamında geçen âyet ve hadîsler toplanıp yeni bir sunumla derlenebilir. Ayrıca YAN’ın “Risale-i Nur Atıflı, Açıklamalı Kur’ân-ı Kerîm Meâli” isimli yeni meâl-i şerîfinden hareketle Külliyat’taki kitaplara atıflar yapılabilir. 

Hâsıl-ı kelâm, 1990-2020 yılları arasındaki 30 yıllık vetirede “Yeni Asya Neşriyat Araştırma Merkezi” adıyla tahminen yüz’e (100) baliğ eser üreten YAN, inşallah böyle büyük bir projenin de üstesinden gelebilecek tecrübe ve kapasiteyi haizdir! 

Fotoğraf: Erhan Akkaya