|
İleriliği-geriliği ölçmek için başvuracağımız kriter, “akıl ve bilim” bir de “medenî dünya” olmalı.
Medenî dünya ile, medenî dünyanın özgürlük-hukuk gibi değerleri ile barışık bir düzen içinde tartışma yürütmek yerine; medenî cesareti olan liberal bir aydını “hain” olarak mahkûm etmek eğer Kemalizm ise, bu ideoloji “geri” bir ideolojidir.
Farklı fikirlerin özgürce tartışıldığı bir ülke yerine totaliter bir fikrin egemenliğinde herkesin aynı şeye inandığı ve aynı şekilde davrandığı bir toplum idealini savunmak eğer Kemalizm ise, bu ideoloji geri bir ideolojidir.
Olaylar ve düşünceler arasında basit bir sebep-sonuç ilişkisi kuramayan biri, birinci sınıf bir bilim adamına hakaret etme cesaretini Kemalizm’den alıyorsa, bu ideoloji geri bir ideolojidir.
Demokratik değerlerin üstünlüğü yerine, silahlı gücün toplum üzerindeki vesayetini savunmak Kemalizm ise, bu ideoloji elbette “geri” bir ideolojidir.
Yine de, dinlerin, felsefî inançların ve ideolojilerin ileri-geri ıskalasına yerleştirilmesi doğru değil. Yorum farkları her zaman bulunur. O zaman soru şu olmalı: “Kemalist ideolojiye müntesip ne kadar gerici var?”
Zaman, 21.11.2006
| 
