29 Mart mahallî seçimleri birçok yönüyle yorumlanmaya, seçim sonuçlarının mesajları tartışılmaya devam ediyor. Seçimleri bir cümle ile özetlemek gerekirse, millet iktidarı ikaz etti. Bunun yanında muhalefete çok fazla destek vermediğini gösterdi.
Seçimi kim kaybetti, kim kazandı? Her parti seçim sonucunu kendi cephesinden değerlendireceği için değişik yorumlar yapılabilir. İktidar “Dünyayı etkileyen ekonomik kriz ve iktidar, partileri yıpratır, bunlara rağmen yine birinci partiyiz” derken, muhalefetteki iki parti “Oylarımızı şu kadar arttırdık” diyebiliyor. Bir başka parti ise yüzde 5-6 oy almasına rağmen “Seçimin galibi biziz” diyebiliyor.
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, “İktidar partisinin gidici olduğu anlaşılmıştır” derken, Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin “Sonuçların hükümete olan desteğin sürdüğünü gösterdiğini söylemiştir” değerlendirmesinde bulunuyor. Diğer yandan, Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, oy kaybını inkâr etmelerinin mümkün olmadığını söylerken, “yine de yüzde 39’luk oy oranının AKP’nin hâlâ Türkiye’de siyasetin ana nehri olduğunu gösterdiğini” ifade ediyor.
Öyle anlaşılıyor ki, başarı ya da başarısızlık hangi pencereden baktığınıza bağlıdır.
Bu seçimin sonuçlarına bakıldığı zaman iktidar partisinin de muhalefet partilerinin de çıkartmaları gereken önemli dersler olduğu ortada. Bir parti sadece sahil bölgelerinde, bir diğer parti sadece bir bölgede, diğer parti de belirli bölgelerde oy alıyorsa, elbette başlarını ellerinin arasına koyup, “Nerede yanlış yaptık” diye düşünmesi lâzımdır. Görüldü ki, millet erzak ya da beyaz eşya yardımı ile oyunu vermiyor. Bu, alınması gereken derslerden birisi oldu. Baykal’ın “Halkın CHP’ye yeni bir bakışı ve beklentisi ortaya çıkmıştır. Biz de bu talepleri göz önünde bulundurarak çalışacağız” demesi de kendi açısından bir ders aldığını gösterdi.
Bu arada kendi ilinde seçimi kaybeden Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen’in “niye kaybettikleri”ni ifade ederken, “2S’de 2K’da kaybettik. 2S ile 2K’dan kastım, neredeyse hiç olmadığımız sahil şeridinde kaygı, sınırda ise kimlik gerçeğine takılıp kalmamızdır. Demek ki, sınırdaki, Güneydoğu’da kimlik ile ilgili endişeleri gideremedik. Güneydoğu sorununu çözmede ikna edici olamadık” demesi de ders alındığının izahı olmuştur.
Sonuçlara iktidar açısından bakarsak, oylarında kan kaybı yaşanıyor. Son seçimde alınan yüzde 38.8’lik oy, bir önceki mahallî seçimlere göre yüzde 4, 2007 yılındaki genel seçimlere göre ise yüzde 8 oy kaybı anlamına geliyor. Bunun değişik sebepleri var elbette. Sadece ekonomik krize bağlamak gerçekçi olmayacaktır. Birçok sebep sıralanabilir. Meselâ, aday tesbitindeki yanlışlar, seçim kampanyalarında yaşanan üslûpsuz tartışmalar gibi sebeplerde etkili olmuştur. “Ceketi aday göstersek seçilir” türü propagandalar, hatta helikopter kazasından sonra enkazın günler sonra bulunması bile bu sebepler arasında sıralanabilir. Başbakan “Gerekli mesajı aldık” derken bunları da düşünmüş olmalı.
Sonuçlar hükümet açısından bir durumu daha ortaya çıkardı. Bazı bakanların ve parti yöneticilerinin kendi illerinde seçimi kaybetmeleri başka bir tartışmayı da gündeme getirdi. Bu da uzun süredir konuşulan fakat bir türlü yapılmayan kabine revizyonu. Bu illeri şöyle sıralayabiliriz. Tayyip Erdoğan’a başbakanlık yolunu açan ve ilk milletvekili seçildiği il olan Siirt’te, AKP’nin güçlü isimlerinden eski Meclis Başkanı Bülent Arınç’ın memleketi olan Manisa’da, Millî Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik’in seçim bölgesi olan Van’da, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen’in seçim bölgesi olan Mersin’de seçimi AKP’nin kaybetmesi bu tartışmayı hararetlendirdi.
Bir gazetenin, “Bakanlardan istifa resti” şeklindeki manşeti Başbakan Erdoğan’ı kızdırmaya yetti. Bu kızgınlığa bakılırsa Erdoğan’ın bu konuda ne kadar hassas olduğunu gösteriyor. “Eğer o toplantıdaki bilgilerin dışarı sızması gibi bir şey olsun altı bakanın altısını da dışarıya koyarım” diye sert bir cevap verirken, revizyon olursa da bunun seçime bağlanmaması gerektiğini söylemesi de revizyonun olabileceğini gösteriyor.
Seçim sonuçları ile ilgili olarak Mustafa Karaalioğlu’nun yorumunu yazmadan geçmeyeyim. “SP, ‘nisbeten’ güçlü medya desteği ile girdiği seçimden yüzde 5.2 ile çıkabilirken, DP gibi varlığı unutulmuş bir partinin bile medyada tek kelime bahsedilmeden yüzde 3.7 oy alması dikkat çekicidir…” (Star, 2.4.2009)
Bu seçim sonuçları önümüzdeki günlerde de tartışılacağa benziyor. Son sözü millet söyledi, demokrasiye sahip çıktığını gösterdi, bunu yaparken de herkese dersini verdi. Siyasî partilere de halkın verdiği dersi iyi okumaları ve gereğini yapmaları kaldı.
03.04.2009
E-Posta:
[email protected]
|
