Eski tarihli sayılar
|
Cevat ÇAKIR |
|
Hayvan hakları |
|
|
Dünyanın değişik bölgelerinde bir çok sebepten dolayı hayvanlara işkenceler yapılmaktadır. Gerek Kur’ân gerekse Hadiste bu konuda uyarılar olmasına rağmen İslâm toplumlarında dahi nahoş olaylara rastlanılması bu konunun gereği gibi bilinmediğini gösteriyor. Nitekim kurban gibi bir ibadeti yaparken de hayvanlara işkence yapılabiliyor. Bu konu ile ilgili olarak Peygamberimiz (asm) “Kesilene merhamet edene Allah kıyamet günü rahmet eder” 1 diye buyurmuş. Kesilecek hayvanın yanında bıçağın bilenmesine de “Sen onu iki sefer mi öldürmek istiyorsun? Niye hayvancağızı yatırmadan önce bıçağını bilemedin” 2 diye buyurmuştur. Geçen yıl Kurban Bayramında bazı kurbanlık hayvanların kaçmaması için ayağı kesmişti. İki gün önce hırsızlık yapan bir gurup da ineklerin kaçmaması için önce ayaklarını kesmişlerdi. Benzer şekilde Samsunda “Öndöl işkençesi” diye basında haberler çıkmıştı. Arka arkaya dizilmiş 5 kağnı arabası üzerine konulan 600 kilo ağırlığındaki kütükleri iki hayvanın 15 dakika içerisinde belirlenen mesafeye çekilmesi isteniyordu. Geçen günlerde de internet sitelerinde bir video yayınlandı. Çin’de Sibirya kaplanı parkındaki kaplanla kaplanların önüne canlı ineklerin atılışını ve kaplanların onları nasıl parçaladığını izledik. Doğader’in (Doğa ve Çevreyi Koruma Derneği) basın bildirisinde sirklerde hayvanlara uygulanan işkenceler anlatılmaktadır. Özellikle Yunus balıklarının tabiî ortamlarından uzaklaştırılması onların ölümlerine sebep olmaktadır. Meselâ Flipper adlı filmin çekiminde kullanılan her ‘yunus’tan biri intihar etmiştir. En az 100 yunusun beraber yaşadığı koloni hayatından koparılması ölümlerle sonuçlanmaktadır. Hayvanları fıtrî vazifelerinin dışında kullanmak sünnette yasaklanmıştır. İnsanların daha çok para kazanma hırsı ilâhî dengenin bütünü için zararlı olmaktadır. Kangal köpekleri günde 10 kilometre koşması gerekirken onu alıp evin önünde bağlamak da doğru değildir. Hayvan haklarıyla ilgili bir çok hadis var. Önce bir âyet yazıp sonra da fıtrî vazifeleri dışında kullanma ile ilgili birkaç hadis aktaracağım. “Yerde yürüyen hayvan ve iki kanadıyla uçan kuşlardan hepsi, sizin gibi ümmetlerdir.” 3 Binek hayvanlarını durdurup, üzerinde iken sohbet etmeyi yasaklayan Efendimiz (a.s.m) “Bunlara salimen binin, salimen terk edin, onları, yollardaki ve pazarlardaki sohbetlerinizde minber yerine tutmayın, zira Allah onları, sizi bir yerden bir yere taşımaları için emrinize amade kıldı” 4 demektedir. Resulûllah (a.s.m) bir gün sabah namazını kıldıktan sonra, cemaate yönelerek; “Adamın biri sığırını sürüyordu ki, bir ara sırtına bindi ve vurmaya başladı. Bunun üzerine hayvancağız dile gelerek “Biz bunun için yaratılmadık” dedi.5 Diğer rivayetlerde yasaklanan eziyet çeşitleri “Canlı hayvanların hedef ittihaz edilerek atış yapılması” 6 “Yüzüne vurularak dövülmesi” dövüşmeleri için “hayvanların kızıştırılmaları” 7 “yüzüne dövme yapılması” 8 Bu hadislere baktığımızda hayvanlarla olan ilişkilerimiz de ciddî problemlerimizin olduğu görülmektedir. İnsanlık dünya ve ahiret hayatı için arkadaşları olan hayvanlarla iyi geçinmek zorundadır. Çünkü hayvanların olmadığı bir dünyada insanın da yaşaması mümkün değildir.
Dipnot:
1- Mecmau”z- Zevaid. 4/33, 2- İbn-i Mace, Zebaih, 3, 3- Buhari. 22, 4- Ebu Davud, Cihad. 61, 5- Buhari. Enbiya. 52, 6- Buhari. Zebaih. 25., 7- Tirmizi, Cihad. 30. 8- el- Metalibu”l- Aliye. 2/282.
14.03.2010 E-Posta: [email protected] |
|
|
