2015 mülteci krizinin üzerinden beş yıl geçti, ama Akdeniz’de hâlâ her yıl yüzlerce insan ölüyor. Uluslararası Göç Örgütü (IOM) sadece bu yılın başından beri ölenlerin sayısının 554’e ulaştığını bildirdi. BBC’nin haberine göre, 2015 yılının Ocak ve Ağustos ayları arasında Akdeniz’de yaşamını yitiren mülteci-göçmen sayısı 3030 olduğu düşünüldüğünde, krizin boyutu küçülmüş gibi görülebilir. Ama hâlâ her gün Avrupa’ya ulaşmaya çalışan insanların ölüm haberleri gelmeye devam ediyor.

Çoğu Doğu Akdeniz’den geliyor

2015 yılında Yunanistan’a Türkiye’den çok sayıda mülteci geldi. Çoğu Türkiye sahillerinden Yunan adalarına nispeten kısa sürse de tehlikeli bir yolculuk yapmıştı. 2016’nın Mart ayında Türkiye hükümeti ile AB arasında, Yunan adalarına ulaşan Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye geri gönderilmesine yönelik bir anlaşmaya varıldı. Türkiye bunun karşılığında AB’den göçmen ve mültecilere yardım amaçlı 6 milyar euroluk bir fon aldı. 2015’in Ekim ayında 216 bin civarında olan sınırdan yasadışı geçişler, bu anlaşmadan sonra 2016’nın Ekim ayı itibariyle 4 bine düşmüştü.

Toplam göçmen sayısında düşüş var

2015 yılında Avrupa’ya ulaşan göçmen-mülteci sayısında büyük bir sıçrama görülmüştü. Onu izleyen yılların tümünde rakamlar daha düşük oldu, ama yine de her yıl mevsimlerden kaynaklanan farklılıklar oluyor; zira insan kaçakçıları yaz aylarında denizin daha sakin olmasının yarattığı fırsatı kullanarak daha çok geçiş yapmaya çalışıyorlar. Aylık olarak bakıldığında en büyük göç 2015 yılının Ekim ayındaydı. O ay Avrupa’ya 220 binden fazla mülteci geldi. Göçün en düşük olduğu ay ise 10 bini aşkın kişiyle 2020 yılının Temmuz’uydu.

2014ten beri 20 bin mülteci öldü

Üç yaşında vefat eden Alan Kurdi’nin Abdullah Kurdi, “yaşananları unutmanın imkânsız olduğunu” belirterek “Sadece kendimi suçluyorum” diye ekledi. Alan’ın cansız bedenini bir Türk sahilinde yüzüstü uzanmış halde gösteren fotoğraf, dünyanın dikkatini mülteci krizinin acımasız gerçekliğine çekerek birçok insanın şiddetten kaçmak ya da daha iyi bir hayat aramak için çıktığı tehlikeli yolculuklara ışık tutmuştu. Kurdi, eşi ve çocuklarıyla birlikte Suriye’deki iç savaştan kaçmak “zorunda kaldığını” çünkü “onları bir okulda hayal ettiğini” ve “onlar için daha iyi bir yaşam istediğini” ifade etti. Alan, bindikleri botun Türkiye’nin tatil beldesi Bodrum’dan Yunanistan’ın Kos (İstanköy) Adası’na doğru giderken batması sonucu 2 Eylül 2015’te erkek kardeşi Galip ve annesi Reyhan’la birlikte vefat etmişti. Baba Kurdi, “Neden, bilmiyorum. Dünyanın, Alan’ın ölümünün verdiği mesajı hâlâ anlamadığını düşünüyorum. Kimse evini terk etmek istemez ama mültecilerin başka seçeneği yok. Ve Avrupa’ya ihtiyaçları var.” Birleşmiş Milletler (BM) Göç Ajansı’nın mart ayında yaptığı açıklamada, 2014’den bu yana Akdeniz’i geçmeye çalışırken tahminen 20 bin mültecinin öldüğünü bildirilmişti.