“Malûmdur ki, zararsız yol, zararlı yola—velev on ihtimalden bir ihtimal ile olsa—tercih edilir.” ifadesi ile yapılan beyanın devamında “Halbuki, meselemiz olan ubûdiyet yolu, zararsız olmakla beraber, ondan dokuz ihtimalle bir saadet-i ebediye hazinesi vardır” denilir.
Öncelikle ubudiyet yolu diye isimlendirdiği Allâh’a kulluk yolunu meselemiz olarak anlayıp kabul etmek gerekir. Bu kabulün iktiza ettiği sorumluluk ve vecibelerin icabı muamele ve muhasebeyi sürekli canlı ve heyecanlı tutmak ve devam ettirmek gerekecektir.
Evet dâvâmız ve maksadımız olan kulluk yolu ise zararsızdır. Ancak zararsız olmakla beraber, on ihtimalden dokuz ihtimal ile ebedî saadeti kazanma hazinesi mümkündür. “Burada Üstad, ubudiyet yolunu onda dokuz saadet-i ebediye yolu olarak tarif etmiş. Geriye onda bir kalıyor. Oradaki onda bir neye tekabül ediyor? Bu onda birlik kısım Üstad için şüphe manasına gelmeyeceğine göre nedir?” 1 sorusu sorulabiliyor.
Risale-i Nur Külliyatını müdakkik ve mütalâalı okumanın mahsulü olan bu ve emsali sualler taharrî ve araştırmaya dâvet eder. Yapılan araştırmada cevapların bulunması yanında kalbde tulû ve doğuşlar başlar. O doğuşlar ise insanın harekâtının istikamete girerek devamına vesile olur, inşaallah.
Evet, Risale-i Nur’un hocası yine Risale-i Nur’dur. Yukarıda Üçüncü Söz’de bulunan kıyaslamadaki “bir ihtimali” sorusuna meselâ Mesnevî-i Nuriye’de şöyle cevap verir: “zaruriyat-ı diniyede, yüzde doksan dokuz ihtimal-i necat var. Yalnız, gaflet ve tembellik haysiyetiyle, bir ihtimal zarar-ı dünyevî olabilir.” 2
Dinin zarurî kısımlarının tatbikinde yüzde doksan dokuz ihtimal ile kurtuluş var iken gaflet ve tembellik ile olabilecek dünyevî zararı ise bir ihtimal olarak ifade eder.
Hakikaten, “hiç zararı olmayan bir yolda giden yolculardan ondan dokuzu büyük kâr ve rahat görürse bir tanesi nasıl oluyor da zarar görüyor?” Ayrıca, “‘Soldaki yol ise, menfaati olmamakla beraber, on yolcusundan dokuzu zarar görür.’ Soldaki yolun madem ki menfaati yok, nasıl oluyor da on yolcusundan dokuzu zarar görür ve birisi kurtulur?” 3
Söz konusu ihtimalin faydalı-zararlı olmasına sebep olan insandır. Allâhu a’lem, Cenâb-ı Hak o ihtimali de kuluna hayır olarak vermek muradındadır. Ama kader-i İlâhî noktasından mühim bir hikmetine binaen dokuza karşılık bir ihtimali kulun iradesine vererek imtihana tâbî tutuyor. Allâh en doğrusunu bilendir.
Zaruriyat-ı diniyenin bütün icaplarını yapanı, “yüzde yüz kurtuluş” düşüncesiyle ucb ve fahre düşmemesi için ihlâsa dâvet var. “Yol”a güvenmek, sebebe güvenmektir, sebebe müessiriyet vermektir.
Yola değil yolcuya bakarak “bir ihtimal” ile hayat yolcusuna duâ ve ümidi ders verircesine; “Duâ ve tevekkül meyelân-ı hayra büyük bir kuvvet verdiği gibi, istiğfar ve tevbe dahi meyelân-ı şerri keser, tecavüzâtını kırar.” 4 ifadesi ile duâ ve ümid ile istiğfar ve tevbeyi hatırlatır. Büyük evliyaların kabre imansız girme endişesi ile dolu olan “bir ihtimal”, kurtuluşun ”yol”da olmadığını “yolcu”da olduğunu, ümitsizlikten kurtularak Rabbine ümitle itimad eden yolcunun halini şahit göstererek emsâli yolculara ders verir.  
İslâm yolu yüzde yüz kurtuluş yoludur, ama o yolda yürüyen Müslüman için böyle bir kesinlik söz konusu değildir. Öyle de, küfür yolu, yüzde yüz helâk yoludur, ama o yolda yürüyen kâfir veya fasık için durum öyle değildir; bir ihtimal kurtulabilir, diyebiliriz. 5

Dipnotlar:    
1- Suâli soran yurt dışındaki kıymetli okuyucum Abdullah Demir kardeşime bu hakikatların yazılmasına sebep olduğu için hem teşekkür, hem de duâ ve selâm ediyorum.  M. Ç.
2- Mesnevî-i Nuriye, s. 161.
3- www.risaletalim.com
4- Sözler, s. 761.
5- www.sorularlarisale.com