ABD Başkanı Donald Trump’ın salı günü duyurduğu ‘Gazze planı’, haftalardır Ortadoğu başşehirlerinde elden ele dolaşan taslaktan önemli ölçüde farklı çıktı.
ABD Başkanı Donald Trump, New York’taki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda Ortadoğu liderleriyle Gazze’yi konuşmuş ve Beyaz Saray Salı günü Trump’ın 20 maddelik Gazze barış planını açıklamıştı.
Trump basın toplantısında “Barış için tarihî bir gün” demiş ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya ‘planı kabul ettiği’ için teşekkür etmişti. Ayrıca Suudi Arabistan, Ürdün, Türkiye, Mısır, Pakistan, Katar ve BAE liderleri dahil birçok ülkeyle öneriyi görüştüğünü söylemişti.
Gelgelelim bu ülkelerin liderleri, okudukları taslağın Trump’ın açıkladığı plandan epey farklı olduğunu söylüyor.
Middle East Eye (MEE) gazetesinin bölgedeki çeşitli kaynaklardan aktardığına göre serbest bırakılacak Filistinli sayısı ve İsrail’in kademeli olarak Gazze’den çekilme süreci değiştirildi.
Trump planın bazı maddeleriyle oynadı
Kaynaklara göre Trump, Netanyahu’nun taleplerine göre plânın bazı maddeleriyle oynadı. Plân taslağında Gazze’den alıkonulan 1700 sivilin yanısıra yüzlerce Filistinli mahkumun serbest bırakılması öngörülmüştü. Fakat son haliyle bu sayı 250 tutukluya düşürüldü. Dahası Gazze’ye günde 600 yardım tırının girmesi zorunlu tutulmuştu. Ama son planda bu konuda muğlak bir dil kullanıldı. Gazze’nin yönetim planı da değiştirilerek uluslararası istişare mekanizmaları devredışı bırakıldı. Bölgeyi Trump ve eski Britanya başbakanı Tony Blair’in liderlik edeceği bir ‘Barış Konseyi’ yönetecek. Öte yandan Filistinli polisleri eğitip geçici olarak Gazze’nin güvenliğinden sorumlu olacak ‘Uluslararası İstikrar Gücü’ (ISF) adlı oluşumun yetkileri birdenbire genişletildi; İsrail tahakkümünü artıracak biçimde yapılandırıldı. Aşamalı hale getirilen İsrail’in bölgeden çekilme sürecinin ne zaman tamamlanacağı da açıkça belirtilmedi. MEE’ye konuşan bir kaynak, “Türkiye, Mısır, Ürdün ve diğerleri, başta uluslararası gücün kurulması olmak üzere bazı maddelere itiraz etti” dedi: “Gelin görün ki aynı ülkeler, önemli tavizler kopardıklarını düşünüyor. Mesela Trump’ın Batı Şeria’daki ilhakı tanımaması ve ABD’nin Filistinlilerin Gazze’de kalmasına izin vereceğine dair taahhüdü. İsrail de plana göre Gazze’yi kalıcı olarak işgal etmemeyi kabul ediyor.”
Belirsizlik sürüyor
Trump geçen hafta New York’taki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda Ortadoğu liderleriyle Gazze’yi konuştu. Basına kapalı toplantıda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Trump yan yana oturdu. Mısırlı bir diplomatik kaynağa göre 45 dakikalık ‘gergin’ toplantının gündemi ‘Uluslararası İstikrar Gücü’ydü (ISF). Kaynağa göre Trump, toplantıdaki tüm ülkelerden (Türkiye, Ürdün, BAE, Endonezya, Pakistan, Suudi Arabistan, Katar, Mısır) söz konusu oluşuma askerî yardım istedi.
Haber Merkezi