İnsan haklarını engelleyen önemli problemlerden biri olan başörtüsü yasağı tartışmaları sürerken İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Türkiye’yi uyardı. HRW’nin yayınladığı 2008 yılı raporunda Türkiye’de insan hakları konusunda gerileme yaşandığına dikkat çekildi.
Bütün ülkelerin yer verildiği raporun Türkiye ile ilgili bölümünde, 2007 yılında ifade özgürlüğüne yönelik olumsuz mahkeme kararlarının arttığı belirtildiği. Türkiye’de insan haklarının korunması konusundaki eğilimlerde son zamanlarda bir gerileme yaşandığının açıklandığı raporda “2007 yılı, kişilerin ifade özgürlüğü kısıtlamalarından ötürü yargılanma ve cezalandırılmalarında yoğunlaşmanın ve uluslararası insan hakları hukukuna aykırı tartışmalı mahkeme kararı sayısında artışın yaşandığı bir yıl oldu. Devlet yetkililerinin, farklılıklara ve muhalif fikirlere karşı hoşgörüsüzlüğü, azınlık gruplarına karşı çeşitli şiddet eylemlerinin yaşandığı bir ortam hazırladı” ifadelerine yer verildi.
Ordu siyasete müdahil oldu
Ordunun siyasete müdahalesinin sürdüğünün vurgulandığı raporda, “Genel seçimlerden önce ordu cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili Anayasa Mahkemesi kararını kasten etkileyerek, siyasî alana doğrudan müdahale etmiştir” denildi.
Raporda şu görüşlere yer verildi: İnsan Hakları Savunucuları ifadenin suç sayılması, bir yandan Türkiye’de insan haklarının korunmasının önündeki en büyük engel olup bir yandan da, 2007 yılında şiddet olayları ile sonuçlanan hoşgörüsüzlük ortamına katkıda bulunmaktadır. İfade ve Toplanma Özgürlüğü Temmuz ayında yapılan seçimlerden galip çıkmasının ardından, yeni AKP hükümeti, 301. madde gibi ifade özgürlüğü önündeki engelleri kaldırma ve duraksayan reform sürecini yeniden başlatmak için gerekli adımları atma konusunda başarısız kalmıştır. Yargı sistemi içindeki reform karşıtı unsurlar, bireyleri izinsiz gösteri düzenleme ya da ifade özgürlüğü kısıtlamalarına yönelik yargılamalara ve cezalandırmalara devam etmiştir. 2007 yılında yüzlerce kişi hakkında çeşitli dâvâlar açılmıştır. Bu kişilerin bir kısmı ceza almışlardır.
Güvenlik Güçleri tarafından İşkence, Kötü Muamele ve Öldürme 2007 yılında, kötü muamele haberlerinde bir artış gözlenmiştir. Bu artış, Haziran ayında çıkarılan ve polise geniş arama ve durdurma yetkileri tanıyan Polisin Vazife Salahiyetleri Kanunu ile daha fazla yükseliş göstermiştir.
Sivillere yönelik saldırılar
PKK tarafından gerçekleştirilen ve sivilleri hedef alan saldırılar 2007 yılında aralıklarla devam etti. Cezasızlık Türk mahkemeleri, hak ihlâli ve görevi kötüye kullanma ile suçlanan güvenlik güçleri mensuplarına karşı müsamaha göstermeye devam etmekte ve bu durum cezasızlık ortamına ve işkence ve öldürücü nitelikte güç kullanımının devam etmesine katkıda bulunmaktadır. 2007 yılında tartışmalı mahkeme kararları öne çıkmaktadır. Yargıtay Şemdinli olayı ile ilgili olarak iki jandarma görevlisine verilen 39 yıl hapis cezası kararını bozmuştur.
Önemli uluslararası aktörler
Avrupa Birliği (AB), Türkiye’de insan haklarına saygının zeminini kuvvetlendiren en önemli uluslararası aktör olmaya devam etti. Avrupa Komisyonu, Kasım ayında yayımladığı yıllık raporunda, 2007 yılında reformların daha ileriye taşınamadığına, ifade özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalara, ordunun siyasî alandaki müdahalesine, yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi gerekliliğine ve azınlık haklarının geliştirilememesine vurgu yaptı.
|