Türkiye’de kuvvetler ayrılığını etkin hale getireceği iddiasıyla hayata geçirilmiş olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yani başkanlık sistemini değerlendiren bir rapora göre, TBMM’nin yasama etkinliğini artık yürütme erkine bağlı şekilde sürdürüyor. Halkın şeffaf denetimine açık olması gerektiği görüşüyle demokrasiye işlevsellik kazandırma amacıyla sivil toplum örgütlerinin kurduğu Denge ve Denetleme Ağı, yasama, yürütme ve yargı erklerini yakından izliyor. Bu çerçevede, TBMM çalışmalarını mercek altına aldığı “mecliste.org” adlı yapısıyla kanun yapım süreçleriyle ilgili değerlendirmelerde bulunuyor. 

Meclisin etkinliği azalıyor

VOA Türkçe’nin haberine göre Denge ve Denetleme Ağı, son olarak mecliste.org kapsamında Türkiye’nin eş zamanlı olarak başkanlık sistemine geçiş yaptığı 24 Haziran 2018’deki genel seçimler ile başlayan TBMM 27. dönemine ilişkin detaylı bir rapor yayımlandı. Muhalefet partilerince sunulan hiçbir yasa teklifini kabul etme adımı atılmadığı vurgulanan raporda, geçtiğimiz süreçte sadece AKP’nin sunduğu tekliflerden 172’sinin kabul edilerek yasalaştığı bilgisi işaret edildi. Raporda, “Anayasa’nın ‘yürütme’ organı ile ilgili olan 2. bölümünde Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerinde ‘kanun çıkarma’ ile olan ilişkisi net bir biçimde ayrılmış olmasına rağmen, meclisin yürütmenin çizdiği alan içinde çalışıyor oluşu Meclisin kanun yapma yönünden etkinliğini, yürütme erkine bağlı hale getiriyor” denildi.

İhtisas komisyonları işlevsiz mi kalıyor?

Avukat Başak Başar TBMM bünyesinde ihtisas komisyonları bünyesinde uzmanlığa dayalı şekilde kanunlar hazırlanması gerekmesine karşın torba kanun teklifleriyle bunun gerçekleşmediğini gündeme getirdi. Başar, “Kanun yapma tekniği yönünden oldukça fazla eleştiri alan torba kanunlar, 17 torba kanunla 149 farklı kanunda değişiklik yapılması suretiyle bu yasama yılında da sıklıkla gündeme gelmiştir. Her ne kadar torba kanunlarda birbiriyle bağlantısı olmayan hükümlere yer verilmemesi gerekmekte ise de birbiriyle bağlantısız düzenlemelerin torba kanunlarda yer aldığı görülebilmektedir. Bu durum ihtisas komisyonlarının belirlenmesinde sorun yaratmakta ve dolayısıyla komisyon görüşmelerinin işlevi de sorgulanır hale gelmektedir. Kanunlaşma aşamasında katılımın çok zayıfladığı bu teknikle, kamuoyunun dağınık ve birbiriyle ilgisiz kanun değişiklerini değerlendirilebilmesi ve sonuçları yönünden yeterli bilgi edinmesi oldukça zor görünmektedir” dedi.