Son yıllarda devasa “Adliye Sarayları” yapmakla övünüyoruz, ama bu övünmenin temelsiz olduğunu gelişen hadiseler ortaya koyuyor.
Elbette ‘adalet mülkün temeli’ olduğuna göre, adaletin dağıtıldığı mekânlar da günün ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde olmalıdır. Bu bakımdan, adliye binalarının ‘saray’ gibi olmasına itiraz edilmez. Fakat bu binaların saray gibi olmasından daha önemli olan, adaletin adil ve hızlı bir şekilde tecelli etmesini temin edebilmektir.
Türkiye’de adaletin hızlı tecellî edebildiğini söylemek ne yazık ki mümkün değildir. Hemen her gün, adaletin geciktiğiyle ilgili haberler medyada yer alıyor.
Bu konuda önemle üzerinde durulması gereken başka bir konu da, mevcut cezaların caydırıcı olup olmadığıdır. ‘Suçlu’ sayısındaki artış, maalesef ürkütücü boyutlara gelmiş. Tutuklu ya da hükümlülerin toplamı 100 bini aşmış ki bu sayının Türkiye’yi idare edenleri cidden ürkütmesi lâzım. Cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin sayısının 4 yıl önce 57 bin olduğu hatırlanırsa, rakamın ne kadar ürkütücü ve bir o kadar da düşündürücü olduğu her halde anlaşılır.
Geçmiş yıllarda çıkartılan bazı ‘af kanunları’nın ‘Cezaevlerinde yer kalmadı’ gerekçesine dayandırıldığı hatırlanırsa, benzer tartışmaların önümüzdeki günlerde de gündeme gelmesi beklenebilir. Ortada bir ‘suç patlaması’ var ise, bunu önlemenin yolu her halde yeni cezaevleri inşâ etmek değildir. Birinci adım, insanların suç işlememesini temin etmek olmalıdır. İkinci adım da es kaza cezaevlerine girenleri ‘ıslâh’ edebilmektir. Maalesef, uygulanan yöntemlerle bunların hiçbiri yapılamıyor. Sağlıkta olduğu gibi, sosyal hayatta da ‘önleyici tedbir’ler alınabilmeli. Yoksa insanlar suç işledikten sonra onları hapse atmak çare olmuyor. Hele günümüzde, pireye kızıp yorgan yakan ve bu sebeple cezaevlerine düşenler; orada ıslâh olmak yerine daha bilenmiş, belki de daha önce işlemediği suçları işlemeye aday kişi olarak tahliye ediliyor. Cezaevinden çıktıktan sonra da kısa sürede benzer suçları işleyip yeniden cezaevinin yolunu tutuyor.
Cemiyetteki suç patlamasıyla ilgili olarak ‘uzman’lar şöyle görüş bildirmiş:
Doç. Dr. Ümit Kocasakal: 5271 sayılı yeni Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu’nun tutuklama ile ilgili 100. maddesi, bazı katalog suçlar öngördü. “Bunun dışındakiler için tutuklama yapılamayacak” denildi. Ancak bu tam tersi sonuç verdi. 100. maddenin 3. fıkrasındaki suçlardan biri varsa otomatik tutuklama verilir hale geldi.
Ergin Cinmen (Avukat): Yeni suç icat edilmiş değil. Yani yeni ceza kanunu ile ortaya atılmış yeni bir suç türü yok. Öyleyse bu artışın iki nedeni olabilir. Bunlardan biri ekonomik kriz. İkincisi ise dâvâların uzun sürmesi. Bu durumun hükümlü miktarında büyük bir değişikliğe etkisi yok ama tutuklu miktarında bir artış oluyor.
Prof. Dr. Nilüfer Narlı: Bu durum suçun arttığını gösteriyor. Cinsel suçlarda da 2006’dan bu yana artış var. (...) Yeterli istihdam yaratılamaması ortaya işsiz, öfkeli ve yetersiz kaynaklara sahip bir kitle çıkartıyor. (Sabah, 15 Aralık 2008)
Aslında çarenin ‘kalplere yasakçı koymak’ olduğunu Türkiye’yi idare denler de biliyor; ama bunu itiraf etmekten uzak duruyorlar. Her halde, başka çarelerinin kalmadığını anlamak için biraz daha zaman gerekli...
16.12.2008
E-Posta:
[email protected]
|
