Eski tarihli sayılar
|
H. İbrahim CAN |
|
İran seçimleri |
 |
|
Bugün İran’da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılıyor. 46 milyon seçmen sandık başına, dört aday arasından yeni cumhurbaşkanını seçecek. TV tartışmaları dahil olmak üzere, daha önceki seçimlerden çok daha renkli bir seçim kampanyası yaşandı. Dört aday var. Şimdiki Cumhurbaşkanı M. Ahmedinejad, en son başbakan M. H. Musevi, Meclis eski başkanlarından M. Kerrubi ve devrim muhafızları eski komutanlarından M. Rızai. Yarışın Ahmedinejad ile Musevi arasında geçeceği tahmin ediliyor. Kamuoyu yoklamaları yapan kuruluşa göre bu ikiliden birisini öne çıkarıyor. Ahmedinejad’ın önemli bir rakibi de bir önceki seçimlerde ikinci turda yenerek cumhurbaşkanlığını devraldığı A. A. H. Rafsancani. İran’da radyo ve TV yayınları devlet tekelinde. Bu yüzden propaganda ve tanıtımda internet ve yazılı basın kullanıldı. Şimdiki Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, İsrail devleti, Yahudi soykırımı, nükleer program ve ABD konusunda takındığı sert tavrı dolayısıyla Müslüman halkın desteğini aldı. Devlet memurları ve emeklilerinin maaşlarının arttırılması, öğrenci bursları, ihtiyaç sahipleri için sosyal konutlar yapılması gibi popülist politikaları ile de geniş kitlelerce sevildi. Ahmedinejad, Obama’nın seçim kampanyası sloganı olan “Yes we can” (Evet, yapabiliriz-Farsça Ma Mitavanim) benimsedi. Türkiye ile iyi ilişkilerini de seçim propagandasında kullandı. Karşısındaki en güçlü aday ise son başbakan Mir Hüseyin Musevi. Musevi İran’daki değişim ve reformun temsilcisi olarak görülüyor. Son otuz yıl içinde seçim kampanyalarına ilk kez eşiyle elele katılarak, kadınlar ve gençlerin gönlünü fethetti. Seçim kampanyası ilkelerini İranlılık, İslâmiyet ve demokrasi olarak belirledi. En büyük işçi teşkilâtı olan İşçi Evi Teşkilâtı’nın desteğini aldı. Diğer iki aday Mehdi Kerrubi ve Muhsin Rızai ise kazanma şansı düşük adaylar. Katılımın yüzde 60 civarında olması bekleniyor. Katılım oranının düşük olmasının Ahmedinejad’ın işine yarayacağı ileri sürülüyor. Ancak ilk turda hiçbir adayın seçilemeyeceği ikinci tura ise Ahmedinejad ile Musevi’nin katılacağı tahminleri yapılıyor. Bu gece yeni cumhurbaşkanının ismi belli olacak. Bu ismin Ahmedinejad olacağı kanaatindeyiz. Yeni cumhurbaşkanını çok kolay bir gündem beklemiyor. İlk ve en önemli sorun İran’ın nükleer programını nasıl sürdüreceği ve buna dünyanın —aslında ABD’nin—nasıl tepki vereceği değil, küresel krize hazırlıksız yakalanan İran’ın devasa bütçe açığını nasıl kapatacağı oluşturuyor. Nükleer program ancak ikinci sırayı alabiliyor. Obama’nın sıcak mesajları karşısında nasıl bir politika sergileneceği, İsrail’in tehditlerinin ne kadar ciddiye alınacağı, Filistin-İsrail barış çabalarında İran’ın ne kadar öne çıkacağı yeni dönemin merak edilen gündem konuları. Türkiye ile ilişkiler konusunda İran’dan kaynaklanan bir sorun yaşanmayacağı biliniyor. Asıl problemi ABD’nin baskıları dolayısıyla bizim İran’a karşı izleyeceğimiz politikayı nasıl şekillendireceğimiz konusu oluşturuyor. Son zamanlarda bu konuda oldukça istikrarlı bir politika izleniyor. Ekonomik ilişkiler hızla gelişiyor. Ancak en önemli mal olan doğal gaz konusunda geçen kış yaşanan sıkıntıların tekrarlanmaması gerekiyor. Çünkü Türkiye aynı zamanda İran doğal gazının Avrupa’ya ulaşmasının da köprüsü. Türkiye ise İran’a demir çelik ve plâstik malzeme satıyor. Asya’ya olan kara ticaret yolu da İran üzerinden geçiyor. Ancak bu konudaki gümrük tarifesi sorunu hâlâ çözülemedi. Mevcut iyi ilişkiler bu sorunların çözümünü kolaylaştıracak. Yeni dönemin hem İran halkı hem de bölgemiz için hayırlı olmasını diliyoruz. 12.06.2009 E-Posta: [email protected] |
|
|
