İsrail’in dünyayı ayağa kaldıran dehşetli vahşetinden sonra Filistin/Gazze ve dünyadaki Müslümanların “cihad ve silahlı cihadını” gözden geçirip dersler çıkarmayı zaruri kıldı.
Teknik ve askeri tedbirleri aldıktan sonra İsrail’e askeri olarak silahlı mukabelede bulunmak cihaddır. Mallarına boykot da cihaddır. Ancak, bir âyette mealen, “Allah uğrunda hakkıyla cihad edin.”1 buyurulur. Peki, hakkıyla cihad nedir?
Sulh/barış ve her zaman okumak, fikir, derin ve detaylı düşünme, araştırma tefekkür, irşad ve tebliğ, mal (zekat) ve nefis terbiyesi en büyük, hakkıyla cihaddır. “Silahlı cihad” ise, fen, sanayi, ekonomik alt yapının hakkıyla oluşmasıyla mümkün. Bediüzzaman’a göre bu da ilim ile olacaktır: “Herbir mü’min i’lâ-yı kelimetullah ile mükelleftir. Bu zamanda en büyük sebebi maddeten terakki etmektir. Zira, ecnebîler fünun ve sanayi silâhıyla bizi istibdad-ı mânevîleri altında eziyorlar.”2
“Bir toplum Allah yolunda cihadı terk edecek olursa Allah onlara dünyada zillet verir.” Peygamberimiz (asm) bir büyük savaştan dönüşte, “Küçük cihaddan büyük cihada döndük” diyerek ikiye ayırmıştı. Ashabından birisi büyük cihadın ne olduğunu sorunca, “Kişinin nefsine, heva ve hevesine karşı gerçekleştirdiği savaştır ki, bu cihadın en büyüğüdür.”3
Cihad; apaçık düşman şeytan ve en büyük düşman nefse karşı yapılır.”4 Dolayısıyla “İslam adına yapılan her türlü, çalışma, faaliyet, aktivitenin adıdır cihad. Her gün düzenli olarak namaz kılmak, bazen sıcak günlerde oruç tutmak da cihad alanına girer. Bütün bir hayatı içine alacak şekilde nefsimiz ile ruhumuz arasında verdiğimiz sürekli mücadelenin adıdır cihad.”5
Bediüzzaman, günümüzde “cihad-ı mânevî”nin esas, onun da ilk basamağının “Evvela nefsini ıslâh etmek”6 olduğunu söyler. Zira, “Bu âleme ilim ve duâ vâsıtasıyla tekemmül etmek”7 yani, istidat ve kabiliyetlerimizi geliştirmek için gönderildik. Nefsimizi terbiye etmek büyük cihaddır.
Düşman ilim, teknoloji bakımından güçlü ise; ondan alınacak silahlarla mağlup edilebilir mi?
Cihad-ı maddi bitti; cihad-ı mânevî (akıl, ilim, fikir, kalem, ispat, izah, ikna lisan-ı hâl, kal ile tebliğ, irşad) zamanı! O halde ey mü’minler silahlanın, haydi hakkıyla cihada!
Dipnotlar:
1-Hac Suresi 78.;
2-Divan-ı Harb-i Örfî, Enst./inter, s. 64.;
3-Feyzü’l-Kadir, 4/511; Keşfü’l-Hafâ, 1/511.;
4-Ragıb, Müfredat, c-h-d mad.;
5-Seyyid Hüseyin Nasr, İslâm, 96.;
6-Kastamonu Lâhikası, s. 13.;
7-Sözler, s. 285.