Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi, bir süredir beklenen “AB-Türkiye siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerinin durumu” raporunu yayınladı. AB-Türkiye ilişkilerinin mevcut durumunun fotoğrafını çeken raporun, müzakerelerin askıya alındığı bir dönemde, ilişkilerin yeniden canlanması için “olabilecek en olumlu dilde” hazırlandığı görüşü dile getiriliyor. AB kulislerini Brüksel’de yakından izleyen TÜSİAD Avrupa Birliği temsilcisi Dilek Aydın da, raporun açıklamasından hemen sonra VOA Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, “Raporda en önemli nokta; Türkiye’nin tam üyeliğini sorgulamıyor. Türkiye’yi olumsuz etkileyecek yeni bir statü veya kurumsal çerçeve gibi öneriler dikkate alınmıyor. Olumsuz veya tartışmalı unsurlar içermekle birlikte uzun bir aradan sonra ilk kez yapıcı, gerçekçi, uygulanabilir ilerleme alanlarına odaklanıldığı dikkat çekiyor” dedi.

Topu Türkiye’ye attı

Dilek Aydın, Ortaklık Konseyi’nin işletilmesi, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, dış politika, ticaret, enerji ve ulaştırma gibi kilit alanlarda istişarenin güçlendirilmesinin özellikle “mevcut küresel dengeler ışığında elzem unsurlar” olduğuna dikkat çekiyor. Fransız-Türk Ticaret Odası Başkanı Selçuk Önder de, “Rapor gayet olumlu. Bardağın dolu ve boş olan yanları var. Ama bardağın dolu kısmı bir hayli dolu. AB burada ‘seni içeride ve bizimle istiyoruz’ diyor. Bu raporla topu bizim alanımıza atıyor” sözleriyle olumlu değerlendiriyor. Uzun süredir iş dünyasının Gümrük Birliği anlaşmasının yenilenmesini istediğini hatırlatan Önder, “Şimdi bu konuda olumlu bir işaret verildi. Özellikle AB’nin üçüncü ülkelerle imzaladığı ticaret anlaşmalarına dahil olabilmesi için bu yenilenme şart. Özellikle raporda önerilen tavsiyeler arasında, AB tarım politikası çerçevesinde Türk tarımına destek ve kamu ihlallerinin Türk şirketlerine açılması ekonomimize katkısı büyük olacaktır” diyor. 

Hindistan bizden çok daha ilerde

AB-Türkiye ilişkileri alanında uzun süredir etkin çalışma yürüten uluslararası ilişkiler, Avrupa siyaseti ve iş stratejisi uzmanı, düşünce kuruluşu Institut Bosphore (Boğaziçi Enstitüsü) Başkanı Bahadır Kaleağası, Avrupa Konseyi ve AİHM ile bazı AB ülkeleriyle zor bir dönemden geçilirken, AB Komisyonu’nun yayınladığı raporun “yapıcı adım atma iradesi taşıdığını” vurguluyor. Bahadır Kaleağası, Türkiye’nin bu raporu ciddiye alarak, ilişkilerin ekonomik entegrasyon boyutunu ilgilendiren konuları güçlü kılabileceğini, bu alanda yaratılacak olumlu gelişmelerin dış politika, göç, güvenlik gibi konulara da “uyum disiplini” getirebileceğinin altını çiziyor.  Gümrük Birliği anlaşmasının yenilenmesi konusunun önemini de vurgulayan Kaleağası, “AB ile bir an önce bu yapılmalı. Buradan hareketle bile önemli gelişmeler sağlanabilir. Türkiye’nin rakipleri bu alanda çok hızlanmaya başladı. AB üçüncü ülkelerle ticaret anlaşmaları imzalıyor. Vietnam, Brezilya, Hindistan bizden çok daha ileri gidiyor AB ile anlaşmalarında. Dolayısıyla Gümrük Birliği alanında ilerleme çok önemli” dedi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Avrupa Komisyonu’nun “AB-Türkiye siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerinin durumu” hakkındaki son raporunu memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, “Türkiye’yi Avrupa Birliği’ne sağlam şekilde yeniden bağlamak istiyoruz” ifadesini kullandı.