23 Mart 2010 ASYA'NIN BAHTININ MİFTAHI , MEŞVERET VE ŞÛRÂDIR Mobil İletişim Künye Abonelik Reklam Bugünkü YeniAsya!

Eski tarihli sayılar

Günün Karikatürü
Gün Gün Tarih
Dergilerimiz

M. Latif SALİHOĞLU

İlk sorgulama İzmit'te (1)


A+ | A-

Bugün ve yarın bu köşede okuyacaklarınız, gazetemizin sayfalarında ilk kez yayınlanıyor. Yazılarda, Bediüzzaman Said Nursî ile alâkalı olarak, son derece orijinal ve çarpıcı bilgiler yer alıyor.

Kaynağımız, 1879–1952 yılları arasında yaşamış olan gazeteci–yazar Rifat Yüce'nin "Kocaeli Tarihi ve Rehberi" isimli kitap. Bu kitabın ilk baskısı, 1945'te yazarının sahibi olduğu Türkyolu Matbaasında yapılmış. Elimizdeki ikinci baskısı ise, 2007'de Demkar Yayınevi tarafından neşredilmiş.

Meşrûtiyet yıllarında İttihatçıların İzmit'teki "1 Numaralı adamı" olan Rifat Yüce, bağlı bulunduğu teşkilâtın genel merkezinden gelen emre uyarak, 1909 yılı Nisan ayı sonlarında Bediüzzaman'ı İzmit'te gözaltına alıp tutuklatıyor ve onun ilk sorgulamasını da bizzat kendisi yapıyor. Bir süre sonra da, Divân–ı Harb–i Örfî'de yargılanmak üzere İstanbul'a gönderiyor.

Üstad Bediüzzaman, 31 Mart Vak'ası esnasında, anarşi ve kargaşanın içinde boğulma noktasına gelen İstanbul'un merkezinden uzaklaşıyor. Önce, Bakırköy taraflarına gidiyor. Kısa bir süre sonra da, Anadolu'ya geçmek üzere trene biniyor. İzmit'te trenden iniyor. Bir otelde misafir ediliyor. Aynı günün gecesi, İttihat–Terakki Cemiyeti Genel Merkezinden gelen ikinci emre göre, derhal tutuklanması isteniyor. (İlk emre göre, hürmet ile ağırlansın deniliyordu.)

Hadisenin gerisini, cemiyetin İzmit şubesi komiseri konumundaki Rifat Yüce'nin söz konusu hatıra kitabının 236–37 sayfalarından takip edelim.

Notlar:

1) Aşağıda göreceğiniz parantez içindeki ifadeler tarafımızdan konuldu. MLS.

2) 28. Lem'a'nın "Hafız Tevfik'in Fıkrası'nın Tetimmesi" bölümünde, Üstad Bediüzzaman'ın İzmit'e çekilme meselesi hakkında şu ifadeler zikrediliyor: "İşte o tarihte 1325 (l909) 31 Mart hâdisesi münasebetiyle, İstanbul'dan kaçarak muvakkat bir zaman mücahede–i mâneviyeyi bırakmak niyetiyle Hareket Ordusundan firar edip İzmit'e geldi."

Bediüzzaman Said Nursî

Bir gün (1909 Nisan ayı sonları), akşama yakın, yani ezanî saat 11 sıralarında İstanbul’dan İzmit’e gelen yolcu trenini karşılamak üzere istasyona gidiyordum.

Tren gelmiş ben biraz geç kalmışım. Tersane Kapısı hizalarına vardığım sıralarda, yolcular geliyorlardı. Bu dönenler içinde Jandarma Tabur Kumandanı Binbaşı Zekeriya, Reis Halil Beyler de vardı.

Fakat, bu arada gözüme (...) bir adam çarptı. Etrafını büyük–küçük kalabalık bir halk kitlesi kaplamış. Hele çocuklar, o adamın yürümesine engel olacak kadar bir önüne, bir yanına geçmekte ve ona bakmaktaydılar.

Bu hal dikkatimi çekti. "Kimdir bu adam?" diye sordum. "Bediüzzaman Said Nursî" diye cevap verdiler. ("Nursî" lâkabı o tarihte kullanılmadığına göre, bunu hatıra yazarı sonraki yıllarda isim tam anlaşılsın diye kendisi yazmıştır.)

Bu zatın şöhretini daha Meşrûtiyet ilân edilmeden (Temmuz 1908'den) önce duyuyordum.

Diyorlardı ki: "Doğu’dan bir Kürt Hoca gelmiş, İstanbul ulemasının takdirini kazanmış...”

Böylece kendisi ağızdan ağza, yani kulaktan kulağa dolaşıyor ve duyuluyordu. Meşrûtiyet ilân edildikten sonra, bu zat matbuat (basın–yayın) sahasına çıktı. Ama olumlu sahada (İttihatçıların yanında) değil de, muhalif (İttihad–ı Muhammedî, Ahrâr–ı Osmaniye Fırkası tarafında) yazılar yazdığı görülüyordu.

Bununla beraber, fikrî ve mütalâaları halkın dinî hislerini okşar bir surette olduğu için, onun yazısının çıktığı gazeteler çok okunurdu.

Bu surette, 1908 inkılâbında Bediüzzaman Said Nursî denilen zat da, o devrin din bilginleri arasına girmişti.

Bediüzzaman Said Nursî’nin

elbisesi ve tutuklanması

Said Nursî, İstanbul hamallarının kaba kumaştan yaptırmış oldukları dayanıklı elbiselerden giyinmiş. Ama, buna birçok ilâveler yapmış. (...)

Sarığı da aynı şekildeydi. Bediüzzaman’ın bu haline herkes hayret etmişti. Ben bunun benzeri olarak bir adam görmüştüm; ama o meczuptu. Fakat, bu öyle değil.

Ben onun bu haline hayret etmekte iken, İttihat ve Terakki Cemiyeti adına Bediüzzaman ile görüşmemi ve onun fikir ve kanaatlerini öğrenmemi, aynı zamanda yatacak ve yiyeceğini temin etmemi söylediler.

Ben kendisini Şems Oteli’ne ve lokantaya götürdükten sonra, kendisi namazını kılarak yattı. Ben de kulübe (İttihat–Terakki Şubesi) gittim. Tam iki saat içinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti Genel Merkezi’nden, cemiyet adına Bediüzzaman’ın tutuklanması emri geldi.

Ve, tutuklandı. Yanmış Hükümet Konağı'nda yeni yapılmış olan Polis Dairesinde, (İstanbul'daki) Divan–ı Harb–i Örfi’ye gidinceye kadar, orada tutuklu kaldı.

Bu arada, Bediüzzaman Said Nursî’yi otele getirdikten sonra, İzmit halkından da birçok kimse gelip ziyaret etti. Ziyaret edenlerin çoğu, muhafazakâr kesimdendi. Bu gibi ziyaretçileri, onun hal ve tavrını pek okşayamıyordu, zannederim. Çünkü, onlara (dinde hassas, muhakemede noksan kimselere) mütemayil görünmüyordu.

Yarın: İttihatçı Rifat Yüce'nin Üstad

Bediüzzaman'a sorduğu sorular ve aldığı cevaplar.




Gündemin nabzını tutmak için tıklayın!
www.sentezhaber.com

23.03.2010

E-Posta: [email protected]


 
Sayfa Başı  Geri


Önceki Yazıları

  (18.03.2010) - Bediüzzaman konuşuluyor

  (17.03.2010) - İntihar vak'aları

  (16.03.2010) - "Roman"tik takılmadan

  (15.03.2010) - Tekâmülün manileri

  (11.03.2010) - Anadolu'nun sıcak rengi

  (10.03.2010) - Kerpiç değil, yığma taş

  (09.03.2010) - Deprem unutmaya gelmez; ölüm de...

  (04.03.2010) - Dersim'in kızları zulmün adresini veriyor

  (03.03.2010) - Tevhid-i Tedrisattan Takrîr-i Sükûna

  (02.03.2010) - Özal'ın sırları ve katilleri

Bütün yazılar

YAZARLAR

  Abdil YILDIRIM

  Abdullah ERAÇIKBAŞ

  Abdullah ŞAHİN

  Ahmet ARICAN

  Ahmet DURSUN

  Ahmet ÖZDEMİR

  Ali FERŞADOĞLU

  Ali OKTAY

  Ali Rıza AYDIN

  Atike ÖZER

  Baki ÇİMİÇ

  Banu YAŞAR

  Cevat ÇAKIR

  Cevher İLHAN

  Elmira AKHMETOVA

  Fahri UTKAN

  Faruk ÇAKIR

  Fatma Nur ZENGİN

  Gökçe OK

  Gültekin AVCI

  H. Hüseyin KEMAL

  H.İbrahim CAN

  Habib FİDAN

  Hakan YALMAN

  Halil USLU

  Hasan GÜNEŞ

  Hasan YÜKSELTEN

  Hüseyin EREN

  Hüseyin GÜLTEKİN

  Kadir AKBAŞ

  Kazım GÜLEÇYÜZ

  M. Ali KAYA

  M. Latif SALİHOĞLU

  Mehmet C. GÖKÇE

  Mehmet KAPLAN

  Mehmet KARA

  Mehtap YILDIRIM

  Meryem TORTUK

  Mikail YAPRAK

  Murat ÇETİN

  Muzaffer KARAHİSAR

  Nejat EREN

  Nurullah AKAY

  Osman GÖKMEN

  Osman ZENGİN

  Raşit YÜCEL

  Recep TAŞCI

  Rifat OKYAY

  Robert MİRANDA

  Ruhan ASYA

  S. Bahattin YAŞAR

  Saadet BAYRİ

  Saadet TOPUZ

  Said HAFIZOĞLU

  Sami CEBECİ

  Selim GÜNDÜZALP

  Semra ULAŞ

  Suna DURMAZ

  Süleyman KÖSMENE

  Umut YAVUZ

  Vehbi HORASANLI

  Yasemin GÜLEÇYÜZ

  Yasemin YAŞAR

  Yeni Asyadan Size

  Zafer AKGÜL

  Ümit KIZILTEPE

  İbrahim KAYGUSUZ

  İslam YAŞAR

  İsmail BERK

  İsmail TEZER

  Şaban DÖĞEN

  Şükrü BULUT

Dergilerimize abone olmak için tıklayın.
Hava Durumu

Yeni Asya Gazetesi, Yeni Asya Medya Grubu Yayın Organıdır.
Kurumsal Linkler: Risale-i Nur Kongresi - Bediüzzaman Haftası - Risale-i Nur Enstitüsü - Yeni Asya Vakfı - Demokrasi100 - Yeni Asya Gazetesi - YASEM - Bizim Radyo
Sentez Haber - Yeni Asya Neşriyat - Yeni Asya Takvim oktay usta yemek tarifleri Köprü Dergisi - Bizim Aile - Can Kardeş - Genç Yaklaşım - Yeni Asya 40. Yıl