Eski tarihli sayılar
|
Recep TAŞCI |
|
Son üç gün |
 |
|
Ticarî, ziraî, serbest meslek kazanç sahipleri, Menkul ve gayrimenkul sermaye iradı elde edenler, Birden fazla işverenden ücret alanlar, Prensip olarak ilgili vergi dairesine yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeleri gerekmektedir. 2009 yılı kazançları için bildirim süresi 1-25 Mart 2010 tarihleri arasındadır. Bugün 22 Mart olduğuna göre son 3 gün kaldı. Doktor, avukat gibi serbest meslek erbapları ile tüccarlar zarar dahi etseler beyanname vermek zorundadır. Limited şirketten kâr payı, anonim şirketten ise temettü geliri elde eden gerçek kişilerin, bu gelirlerinin yarısı 22 bin lirayı aşıyorsa beyan edilecek. Ancak yıllık gayrisafi tutarı 239 bin lirayı geçmediği sürece bir vergi ödenmiyor aksine iade doğuyor. Hisse senedi kazançları ile vergisi kesilmiş faiz kazançları tutarı ne olursa olsun beyan dışıdır. Tek işverenden alınan ücretler yine tutarına bakılmaksızın beyana tabi değil. Birden fazla işverenden ücret alınması halinde birincisi dışındaki işverenlerden elde edilen ücret gelirinin yıllık tutarı 22 bin lirayı aşması durumunda tamamı bildirilecek. Esas üzerinde duracağımız gelir unsuru gayrimenkul sermaye iradıdır. Çünkü gayrimenkul sermaye irat sahiplerinin muhasebecisi veya malî müşaviri olmadığından daha çok bilgilendirilmeleri gerektiğini düşünüyoruz. Konut ve işyeri kirasını iki bölümde anlatmalıyız. A- Konut kirası: Sahip oldukları konutları kirayı verenlerin, 2009 ve geçmiş yıllara ait olup 2009 yılında tahsil ettikleri kira tutarı 2.600 lirayı geçiyorsa ikametgâhlarının bulunduğu yerin vergi dairesine 25 Mart akşamına kadar beyanname vermeleri mecburi. Ev sahibinin ticarî, ziraî veya meslekî kazancının bulunmaması şartıyla konut kirasının 2.600 lirası vergiden istisna. Bu istisna düşüldükten sonra yüzde 25 oranında götürü gider indirim hakkı mevcut. Bir örnek verelim: 2009 yılında 14.600 lira kira geliriniz olduğunu varsayalım. Önce 2.600 lira istisna olduğundan gelirden indirilecek. Kalan 12 bin liranın yüzde 25’i olan 3 bin lira götürü giderin düşülmesiyle safî kazanç yani matrah 9 bin lira bulunacak. Yazımızın sonuna eklenen tarifeye göre ödenecek vergi 1.365 liradır. Götürü gider yerine gerçek usul de seçilebilir. O takdirde; -Bakım, onarım, amortisman ve benzeri giderler, -Kendileri kiracı ise ödedikleri kira, -Kiranın elde edildiği gayrimenkul banka kredisi kullanmak suretiyle satın alınmış ise faizler, -Yeni ev satın alanlar 5 yıl süre ile satın alma bedelinin yüzde 5’i, Kira gelirinden indirilebilir. B- İşyeri kira gelirleri: Tevkifata tabi tutulmuş işyeri kira gelirinde beyan sınırı 22 bin liradır. Sınırın geçilmesi halinde 2.600 liralık istisna dikkate alınmadan tamamı vergileniyor. İşyeri kiralarında kiracı kira bedeli üzerinden yüzde 20 oranında stopaj yapmakla yükümlü. Meselâ, aylık kira 2.000 lira ise kiracı 400 lirayı stopaj vergisi olarak maliyeye yatıracak, kalan 1.600 lirayı gayrimenkul sahibine ödeyecek. Mal sahibi de stopaj vergisini kendi vergisinden mahsup edebiliyor. Stopaj vergisinin ödenmemesinden dolayı mal sahibinin sorumluluğu bulunmamaktadır. 2009 yılında 95 bin 600 liraya kadar işyeri kira geliri elde edenler beyanname verecekler, ancak vergi ödemeyecekler, tersine vergi iadesi alacaklar. Sebebi stopaj oranının yüksek olmasıdır. Hem konut hem de işyeri kira geliri olanlar; konut kira gelirinin istisna haddi 2.600 lirayı aşan kısmı ile stopaja tabi tutulan işyeri kira toplamı 22 bin lirayı aşıyorsa beyanname verecekler. Vergiler Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenebilir.
2009 yılı gelir vergisi tarifesi: 8.700 TL’ye kadar % 15 22.000 TL’nin 8.700 lirası için 1.305 TL, fazlası % 20 50.000 TL’nin 22.000 lirası için 3.965 TL, fazlası % 27 50.000 TL’den fazlasının 50.000 lirası için 11.525 TL, fazlası % 35
22.03.2010 E-Posta: [email protected] |
|
|
