Türkiye, mülteci konumundaki Suriyelileri, “Barış Pınarı HarekÂtı” ile oluşturmaya çalıştığı “güvenli bölge”ye yerleştirmeyi hedefliyor. Ancak Diyarbakır’da yaşayan Suriyeliler, “güvenli bölge”nin güvenli olacağına inanmıyorlar.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in Soçi’de yaptıkları görüşmenin ardından hazırlanan 10 maddelik mutabakat metninde “Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacaktır” cümlesi yer alıyor. Türkiye, bu maddeden hareketle oluşturmak istediği “güvenli bölgeye”ye mültecileri yerleştireceğini ifade ediyor. Barış Pınarı Harekâtı adı verilen operasyon da bu sebeple başladı. Buna göre Türkiye’de yaşayan yaklaşık 4 milyon mültecinin bir kısmını buraya yerleştirecek. Türkiye, “güvenli bölge” ısrarını hâlâ sürdürüyor, ama Avrupa, ABD ve Rusya’dan henüz olur almadı. Güvenli bölgenin ciddî bir ekonomik desteğe de ihtiyacı var, ancak Avrupa Birliği’nden en azından şimdilik bu konuda olumlu bir cevap almış değil.
Güvenli bölgede kafa kesenler var
Türkiye’nin sunduğu “güvenli bölge” ne kadar güvenli? Suriyeliler söz konusu bölgeye gitmeyi arzuluyor mu? Bu soruların cevabını Diyarbakır’da yaşayan Suriyeliler cevapladı. Binlerce Suriyeli, Suriye’de savaş başladığından bu yana Diyarbakır’da yaşıyor. Pazarda da çalışıyorlar inşaatlarda da. Kimi de yaşadığı semtte dükkân işletiyor. Kobanili bir Kürt olan Mıhemed, 6 yıldır Diyarbakır’da yaşadığını söyledi. İlk zamanlar inşaatlarda çalışmış. “Türkiyeli işçilerden en az 10 lira eksik alırdık. Ayrıca sigortamız da yoktu” diye anlatıyor inşaattaki çalışma şartlarını. Son bir yıldır ise bakkal dükkânı işletmeye başlamış. Mıhemed, “Güvenli bölgede yaşamak ister misin?” şeklindeki sorusuna, “Hayır” diye karşılık veriyor. Millî Suriye Ordusu’nda yer alanları kastederek, “Kürtlerden nefret ediyorlar. Allahüekber diyerek insanların kafasını kesiyorlar. Bunların yapacağı güvenli bölgeye gidilir mi?” diye soruyor.
Nereye gideceğiz? Savaşın içine…
Rızgar da Kobani’de doğmuş, ancak babasının işleri dolayısıyla Rakka’da büyümüş bir Kürt genci. Suriye’de savaş başlayınca Kobani’ye geri dönmüşler. IŞİD’in Kobani’ye saldırısından kısa bir zaman önce Suruç’a göç etmişler. Zaten Rızgar’ın annesi Kobani’ye gelin gitmiş bir Suruçlu. Annesi ve birkaç kardeşi hâlâ orada yaşıyor. Rızgar, savaşın biteceğine inanmıyor. “Çünkü çok devlet var orada” diyor. Dolayısıyla güvenli bölgeye de güvenmiyor. “Bize git derlerse yapacak bir şey yok. Ama nereye gideceğiz? Savaşın içine… Ölmekten korkmuyoruz, ama biz asker değiliz. Çocuklarımız var, onlar ne olacak? Millî Suriye Ordusu’na hiç güvenmiyoruz zaten” diyor Rızgar.
Mafya ile yaşamak nasıl olacak?
Arap olan Hadi ise, Halep’te kumaş toptancılığı işi yapıyormuş. İşleri iyiymiş, ama savaş başlayıp şiddetlendikten 3 yol sonra ayrılmak zorunda kalmış Suriye’den. Şimdi Almanya’da olan bir Kürt arkadaşı istemiş Diyarbakır’a gelmesini. Diyarbakır iyidir, demiş arkadaşı, Suriye’den gelenlere kötü davranmıyorlar. “Güvenli bölgede yaşamak ister misin?” sorusuna cevap olarak Hadi de Millî Suriye Ordusu’ndan endişesini söylüyor. “Onlar asker değil, devlet değil. Mafya onlar. Mafya ile yaşamak nasıl olacak?” diyor. Gazete Duvar’ın haberine göre, büyük çoğunluğu Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde oturan, burada iş kuran Suriyeliler, öyle anlaşılıyor ki Türkiye’nin “güvenli bölge” projesine hiç güvenmiyor. Yıllar içinde Diyarbakır’da kurdukları düzeni, güven vermeyen “güvenli bölge” macerası ile dağıtmak istemiyorlar.