Alternatif Bilişim Derneği tarafından düzenlenen Kongre 4-5 Ekim tarihlerinde İzmir Barosu’nda gerçekleşti. Geleneksel eşitsizlikte var olan toplumsal cinsiyet, sınıf, etnisitenin Yeni Medya ile buluşmasıyla bu gibi alanlardaki eşitsiz ilişki ve yapıları tartışıldı. “Yeni eşitsizlikler” temalı kongre 2 gün sürdü. Kongrede 15 oturumda 77 araştırmacı tarafından 60 bildiri sunulmuş ve 10 araştırmacı 6 atölye düzenlenmişti. Kongre, geniş ölçekli bir katılımla Türkiye’nin çeşitli kentlerinden ve üniversitelerinden araştırmacılara ve bilim insanlarına yer verdi.

Kongre “yeni eşitsizlik” derken neyi konu alıyor?

Kongre, dijital yeni eşitsizlik de eğitim, kültür, ticaret gibi alanlarda ne gibi görünümlerin ortaya çıktığını, yeni eşitsizlik irdelenmesinde mevcut yeni geliştirilmiş yöntemlerin ve yaklaşımların neler olabileceği, dijital uçurumun, veri eşitsizliğinin ve algoritmaların sebep olduğu eşitsizlikler ve bu eşitsizliklerin aşılması için geliştirilmesi gereken tekno-kültürel politikalar, üretici endüstrilerin yapay zekânın, arttırılmış gerçekliğin ne tür ilginç üretimlere sebep olabileceği, dijital teknolojilerin yeni üretim ve tüketim süreçlerinde sunduğu fırsatlar ve kayıplar, yeni eşitsizliklerin haber üretim ve tüketim pratiklerinin üzerindeki etkileri, yeni eşitsizliklerin teknoloji, dolayısıyla ekoloji üzerinde oluşturacağı etkiler gibi birçok konuya odaklandı.

Yeni medya çalışmalarına tavsiyeler neler oldu?

Kongre Bildirilerin sunulmasının ardından hazırlanan sonuç bildirgesinde kongre süresince belirlenen sorunlar için çözüm tekliflerinde bulunuldu. Bu teklifler şu şekilde: “Hem dünyada hem Türkiye’de internetin düzenlenmesine ilişkin yeni gelişmeler yaşanmaktadır. Farklı ülkelerin bu düzenlemeleri nasıl ve hangi amaçlarla yaptığının saptanması için karşılaştırılmalı tekno-siyasal çalışmalara ihtiyaç vardır. Ayrıca tekno-siyasal politikaların geliştirilmesinde yurttaşların aktif özneler olarak süreçte yer alması ve bu doğrultuda araştırmaların yapılması, somut öneriler geliştirilmesi gerekmektedir.” “Dijital gözetim ve algoritmaların egemenliğine karşı alternatif teknolojilerin nasıl güçlendirileceğine ilişkin çalışmalar yapılmalıdır. Karşı gözetim ve alternatif medya çalışmaları birbirinden beslenmelidir. Böylelikle dijital teknolojilerle birlikte iktidarın artan gözetim gücüye mücadele edilebilme kapasitesi arttırılacaktır.” “Küresel güç mücadelelerin anlaşılmasında medya ve yeni medya çalışmalarının önemi giderek artmaktadır. Bu nedenle disiplinler arası çalışma ve işbirliklerinin artması gerekmektedir.”

Yeni Asya nefret dili kullanmıyor

Gazetemiz internet haber sitesine ilişkin yapılan bir çalışmada saptanan sonuçlar da kongrede yer aldı.

Akdeniz Üniversitesi Gazetecilik mezunu Netice Görentaş, “Türkiye’de İslâmî Haber Sitelerinin Haber Üretim Aşamasında Dinî Kimlik Algısı: Yeni Akit İnternet Sitesi, Yeni Asya İnternet Sitesi” bildirisi ile yaptığı incelemenin sonuçlarını paylaştı.

Yeni Akit’in çoğunlukla nefret dili kullandığını, Yeni Asya’nın ise nefret dilinden ve ayrıştırıcı dilden uzak durduğunu aktardı. Görentaş, Yeni Akit’in haber dilinin, İslâm’a ve İslâmî değerlere dayanmadığını, aksine modernitenin getirdiği insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi evrensel değerleri yok sayacak bir şekilde yayın sergilediğini vurguladı.

Görentaş, “Yeni Asya internet sitesinin, dini kimlik kavramına ilişkin haber başlıklarına bakıldığında nefret dili, ayrıştırıcı dil ve hakaret içerikli başlıkları kullanmadığı saptanmıştır. Gazetecilik meslek ilkelerine uygun bir yayın politikası sergilemeye çalışmıştır” dedi.

Yeni Asya internet sitesinin, yaşanan olaylarda (terör, katliâm, soykırım vb.) konularda dinî kimliğin ön plana çıkarılmasının doğru olmadığını vurgulayan haber başlıkları da oluşturduğunu söyleyen Görentaş, çalışmanın sonuç kısmında her iki internet haber sitelerinin arasında ciddî söylem farklılıkları olduğunu belirtti.

Haber Merkezi