Müslüman olmayanların bile kendisini zevkle dinlediği
MUHAMMED RIFAT (1882–1950)
9 Mayıs 1882’de Kahire’de doğdu. İki yaşında iken gözleri hastalandı. Tedavisinin ihmal edilmesi yüzünden bir gözü görmemeye başladı. Bu tarihten sonra diğer gözü de çok az görür oldu.
On yaşında Kur’ân-ı Kerim’i ezberleyip tefsir ve kıraat-ı seb’a (yedi kıraat) tahsiline başladı. Muhammed Bağdadî ve Semaluti’den tecvid dersleri aldı. Güzel sesi ve başarılı tilâvetiyle kısa sürede hocalarının takdirini kazandı. 16 yaşında kıraat icazeti aldı. Daha sonra musıkîye ilgi duydu. Ud çalmayı ve diğer bazı musıkî âletlerini kullanmayı öğrendi.
İlerleyen yıllarda meşhur kıraat ve musıkî üstadlarından dersler aldı. Yaşı küçük olmasına rağmen onların üstünde bir başarı elde etti. Ve çeşitli meclislerdeki okuyuşuyla şöhreti gittikçe yayıldı.
Muhammed Rıfat, on beş yaşlarında iken babası vefat edince ailesinin geçimini üstlenmek zorunda kaldı. Fakat bu durum onu okumaktan alıkoymadı.
Muhammed Rıfat, Mısır’ın çeşitli vilayetlerinde düzenlenen programlara katıldı. Buralarda yaptığı okuyuşlar halkın yoğun ilgisine mazhar oldu. Çok geçmeden ülke çapında bir şöhrete ulaştı ve Mısır’ın en başta gelen karisi oldu.
Birgün Kral Faruk′un, Muhammed Rıfat’ı kalabalık bir halk topluluğu ile caddede yürürken, önünde yürütmesi ve “Savtü′l-melaike-melek sesli” olarak anılması onun ne derece ihlâslı ve hürmet duyulan bir kari olduğunun göstergesidir.
1918’de Seyyide Zeyneb şehrinin Mustafa Fazıl Paşa Mescidi’ne sûre karii olarak tayin edildi. Bu görevini 1943 yılına kadar sürdürdü.
Her yer tıklım tıklım dolardı
1934’te Muhammed Rıfat’ı tanıyıp sesini ve üslûbunu beğenen Prens Muhammed Ali, kendisine özel bir radyo istasyonu kurdu. Muhammed Rıfat, buradaki okumalarıyla Mısır halkının gönlünü feth etti. Öyleki okumaya başlayınca kahvehaneler onu dinlemek için gelen meraklılarla tıklım tıklım dolar, oturulacak yer bulunmazdı.
Bu tarihten sonra Londra radyosu kayıt için izin istedi. Fakat Muhammed Rıfat belki caiz olmaz diye bu teklifi reddetti. Bunun üzerine Ezher şeyhi okuması için fetva verince Londra radyosu kendisinden Meryem Sûresi’ni kaydetti. Muhammed Rıfat, Müslüman olmayanların bile zevkle dinlediği kari olarak tarihe geçti.
Diğer gözü de kapandı
1936 yılında İskenderiye’de Seyyidi Cabir Mescidinde Cuma günü Kehf Sûresi’ni okudu. Okuma sonrasında cemaatin sevgi gösterisi esnasında kendisini öpmek isteyen birisinin parmağının isabet etmesi sonucu az gören gözü de kapandı.
Dünya çapında şöhrete ulaşan Muhammed Rıfat, 1943 yılında hıçkırık (züğutta) hastalığına yakalandı. 1948 yılına kadar Pazartesi ve Perşembe günleri radyoya gidiyordu. Bu tarihten sonra hastalık iyice şiddetini arttırdı. Hatta bir defasında radyoda Kurân okurken geldi. Bundan sonra radyoya gitmeyi bıraktı.
Haydarabad’dan gelen teklif
Muhammed Rıfat, Kur’ân okumak üzere Mısır dışından aldığı dâvetlerin hiçbirine gitmedi. Kur’ân okumaları için asla para almazdı. Hindistan’ın Haydarabad şehrinde Kur’ân okuması için 15.000 cüneyh teklif ettiler. Musikar Muhammed Abdülvahhab da ısrar etmesine rağmen Şeyh, Kur’ân ile para kazanmak istemediği için bu teklifi reddetti.
Üstün bir ahlâka sahipti
Nakşibendî tarikatına mensup olan M. Rıfat üstün bir ahlâka sahipti. Günlerini zikir ve duâ ile geçirirdi. Mala ve dünyaya önem vermezdi. Sadece Kur’ân okumaya önem verirdi. Hastalığı zamanında içli tazarru ve yakarışlarla duâ ederdi.
Gayri müslimler zevkle dinlerdi
Zamanındaki kurralardan Beriri, Hanefi Ber’a, Menahili ve musikârlardan Ebül-ala Muhammed, Abdühü Hamuli, Muhammed Osman gibi şöhretler ona hayran oldular. Muhammed Rıfat sadece Müslümanların değil Müslüman olmayanların bile zevkle dinlediği bir kariydi.
Muhammed Rıfat’ın ilk kaydını Mısır bankasının sahibi Zekeriya Mihran Paşa ve arkadaşı Tacir Muhammed Hamis yaptılar. Bu kayıtlarda şeyhin okuduğu meşhur Kehf ve Meryem Sûreleri geleceğe saklandı. Muhammed Rıfat’ın bugün sınırlı sayıda okuyuşu bulunmaktadır. Daha önce okuduğu on dokuz sûre 278 plakta kaydedilmiştir. Toplam on bir saat süren bu okuyuşları o günkü kayıt teknolojisi iyi olmadığından net değildir. Muhammed Rıfat beş çocuk sahibi olup çocukların hepsi de vefat etmiştir.
50.000 Cüneyhi reddetti
1949’da gazeteci Ahmed Savi Muhammed, şeyhin hastalığı için bir kampanya başlatıp 50.000 cüneyh topladı. Şeyh, kendisinden habersiz toplanan bu parayı reddetti. Bu tarihten 1 yıl geçmeden 9 Mayıs 1950 tarihinde vefat etti.
AHMET ERGENEKON