“Nefis her türlü kötülüğü emreder.” (Yusuf Sûresi, 12:53.) âyeti ile belirtilen nefistir. Bu makamada nefsin işlemiş olduğu günahlar onun kalbini paslandırır ve kirletir. (Mutaffifin Sûresi, 14.)
Hevai arzular peşindedir. Bu durumda bir nefsi terbiye etmek için ilim öğretmek, haramlardan sakındırmak ve farzları yaptırmak gerekir. Her şeyden önce tövbe etmesi lâzımdır. Az yemek, az uyumak ve az konuşmak, halvete çekilerek ilim ve zikir ile meşgul olmak, hatalarını görüp pişman olmak gerekir. Niyetini güzelleştimeli ve ihlasla Allah rızasına yönelmelidir. Hedefini ahirete çevirmelidir. Nefsi yüksek gaye ve hedeflere yönlendirmelidir ve önüne yüce hedefler koymalıdır. İmam-ı Şafii (ra) bu konuda şöyle der: “Siz nefsinizi hayırlı amellerle çalıştırıp yormazsanız o sizi şerli işlerine alet ederek yorar.”

NEFİS MERTEBELERİ
 MUSTAFA CAN