Allah denilince aklımıza hemen Kur’ân ve hadislerce anlatılan bir ilâh inancı gelir. Allah’ı şüphesiz en çok Kendi bildiği için biz onu Kendi anlattığı şekilde biliriz.
Bunun dışında anlatılanlar eğer âyet ve hadislerde anlatılanlara uygunsa mesele yok, aksi halde ya yanlış, ya da eksiktir. Bu da bize insan aklının Allah’ın varlığını anlasa bile Onun isim ve sıfatları hakkında doğruyu tam bulamayacağını gösterir. Yüz yirmi dört bin peygamberin gönderilişinin bir hikmeti de bu değil midir?
Âyet ve hadisler ışığında baktığımızda özetle Allah vücud, kıdem, beka, vahdaniyet, muhalefetün lilhavâdis, kıyam binefsihî gibi zatî; hayat, ilim, irade, semi, basar, kudret, tekvin, kelâm gibi sübûtî sıfatların ve Esmâ-i Hüsnâ dediğimiz güzel isimlerin sahibidir.
Vücut Allah’ın varlığı, kıdem başlangıcının olmaması, yani ezelî olması, beka sonsuzluğu, ölümsüzlüğü, vahdaniyet ise bir ve tek oluşunu ifade eder. Muhâlefet-ün Li-l Havâdis Allah’ın hiçbir şeye benzememesi, benzetilen her şeyden uzak olması, kıyam binefsihî de Kendi Kendine kâim olması, yani varlığı ve varlığının devamı için hiçbir şeye muhtaç olmamasıdır.
Hayat Allah’ın diri olması; ilim bilmesi; irade dilediğini yapması; semi işitmesi; basar görmesi; kudret gücü yetmesi, tekvin yaratması, kelâm konuşması anlamına gelir. Allah’ın bu sıfatları da hiçbir varlığın sıfatlarına benzemez. Sonsuzdur, sınırsızdır. Bilemeyeceği, işitemeyeceği, göremeyeceği şey yoktur.
Meselâ insanların güçleri, kuvvetleri, ilimleri, kısacası herşeyleri sınırlıdır. Şu kadarını bilir, şuna güce yeter, şunu görür, şundan ötesine gücü yetmez. Çünkü kapasitesi sınırlıdır.
Meselâ Allah’ın kudretini ele alalım. Allah’ın gücü sonsuz olduğu için bir çiçeği yarattığı gibi baharı da, Cenneti de yaratmaya kadirdir. Uçsuz bucaksız kâinatı yaratan Allah’ın neye gücü yetmez ki?
Merhum Necip Fazıl’a sormuşlar: “Allah deveyi iğnenin deliğinden geçirebilir mi?” diye. “Geçirir” demiş. “Deveyi küçültüpte mi, yoksa iğneyi büyültüpte mi geçirir?” diye sorduklarında, “Hayır” demiş. “Ne deveyi küçültür, ne de iğneyi büyültür. Yıldızları senin gözbebeğine sığdırdığı gibi vızır vızır geçirir” diye cevap vermiş.
Mikroskopla binlerce defa büyültüp ancak görebildiğimiz canlıları, vücut sistemlerini, rızıklarını yaratan; gökte dünyamızdan, hatta güneşimizden milyonlarca defa büyük yıldızları yoktan var eden Allah’ın neye gücü yetmez ki?
Bütün mesele Allah’ı isim ve sıfatlarıyla tanımak ve her işte Ona güvenip dayanmaktır.
28.01.2007
E-Posta:
[email protected]
|
