Eski tarihli sayılar
|
H. İbrahim CAN |
|
Türkiye, Filipinler’de arabulucu olacak mı? |
 |
|
Filipinler hükümeti ile otuz yılı aşkın süredir bağımsız bir Moro İslâm Devleti için mücadele eden Moro İslâmî Kurtuluş Cephesi şimdi Filipin hükümeti ile müzakerelere aracılık eden devletler arasına Türkiye’nin de katılmasını istiyor. Eylülde Türkiye’yi ziyaret eden Filipinler Cumhurbaşkanı Gloria Macapagal-Arroyo’nun ardından şimdi de MİKC Türkiye’nin de Malezya ve İslâm Konferansı Örgütü ile birlikte arabuluculuk çabalarına katılmasını istiyor. Peki Moro’da neresi? Orada neler oluyor? Filipin Devletinin en güneyinde yer alan ve ülkenin ikinci en büyük adası olan resmî adıyla Mindanao ada grubunda özellikle Bagsamoro bölgesinde yaşıyor Moro Müslümanları. İlk Müslümanlar, bu bölgeye 8. yüzyılda gelen tüccarlar. İlk resmî birliği oluşturdukları 1450 yılından bu yana önce İspanyollarla, sonra onların Moro’yu Amerikalılara satması üzerine Amerikalılarla savaştılar. İkinci Dünya Savaşı esnasında Japonlar bu adaları işgal edince bu kez Japonlara karşı savaştılar. 1946 yılında Filipinler bağımsızlığını ilân ediyor. 1968 yılında yüz civarında Müslüman gencin Filipinli askerlerce öldürülmesiyle, Filipinlerle Moro Müslümanları arasındaki çatışmalar başladı. En büyük katliâm da 1972 yılında yaşandı. Bütün yerleşim yerleri karadan ve havadan bombalandı. O tarihten bu yana devam eden çatışmalarda, Filipin ordusunun rakamlarına göre çoğu Müslüman 150 bin kişi vefat etti. 1976 yılında varılan anlaşmayla bölgeye özerklik verildi. Sonra tekrar çatışmalar başladı. 1996 yılında yeniden bir uzlaşmaya varıldı. Bu kez Müslümanların çoğunlukta bulunduğu bölgelere özerklik yeniden tanındı. Şu anda yedi milyon civarında Müslüman yaşıyor bu bölgede. Geçen yıl Malezya’nın öncülüğünde yeniden başlatılan müzakerelerde geçen Temmuz ayında ateşkes sağlandı. Ancak bir türlü anlaşmaya varılamadı. Aslında Mindanao adasında özerk bir bölge kurulmasına yönelik olarak varılan anlaşmayı da Filipinler Anayasa Mahkemesi iptal etti. Şimdi Amerika’nın da baskısı ve desteğiyle bu kez nihaî anlaşmaya götürecek müzakereler başlatılıyor. ABD Dışişleri Bakanı Clinton, Filipinler Cumhurbaşkanı Arroyo’nun görev süresi bitmeden bir barışa varılması için çaba gösteriyor. İslâm Konferansı Örgütü de aynı çabanın içinde. Bu arada MİKC içindeki çeşitli adam kaçırma ve bombalama olayları dolayısıyla tepki çeken Ebu Seyf grubu, barışın önündeki önemli engellerden birisini oluşturuyor. Amerika’nın barış görüşmelerini desteklemesinin en önemli sebeplerinden birisi de, buradaki örgütlerin el-Kaide ile birlikte Amerika’ya yönelik tehdit oluşturmasını önlemek. Amaçları ne olursa olsun, Moro Müslümanlarına barış ve huzur getirecek olan bu çabaların desteklenmesi gerek. Devletimizin de bu arabuluculuk teklifini en iyi şekilde değerlendirerek, açılımlara bir de “Moro Açılımı” eklemesinin yararlı olacağı kanaatindeyiz. 23.11.2009 E-Posta: [email protected] |
|
|
