Diken’in BBC’den aktardığı habere göre, Britanya’da yapılan bir araştırmada, yiyecek arayan arılar kendilerinden daha tecrübeli grup üyelerini izleyerek problem çözmeyi öğrenmişler. Araştırma “sosyal öğrenme”nin arıların davranışları üzerinde sanılandan daha etkili olduğunu ortaya koymuş.

Uzmanlar bir grup arıyı şeker ödülü içeren bir kutuyu açmaları için eğitmişler ve bu arılar edindikleri bilgileri daha sonra kolonideki diğer arılara aktarmışlar.

Araştırmacılar, arıların çözümü kendileri keşfetmek yerine davranışı sosyal olarak öğrendiklerini göstermiş. Çalışmayı yöneten Dr. Alice Bridges, “Deneylerimizde, primatlarda ve kuşlarda görülene benzer şekilde, yaban arısı gruplarında davranışsal bir ‘eğilimin’ yayıldığını ve sürdürüldüğünü gördük” demiş. Ayrıca “sosyal böcekler” dediği yaban arıları gibi hayvanların davranışlarının “gezegendeki en karmaşık davranışlar” arasında yer aldığını da söylemiş.

Araştırmacılar bu deneyden şöyle bir sonuç daha çıkarmış: Arıların yiyecek arama davranışında herhangi bir değişiklik olduğunda, bu, onların tercihlerini değiştirmelerinden değil, tecrübeli arıların yiyecek aramayı bırakmasından kaynaklanıyor olabilir.

Gelelim meselemize…

Yine haberlere göre HDP her an kapatılabileceğinden seçime girmeyecek. Bir kısım Kürt ve Kürtmen seçmenin Mecliste temsili için HDP’lilerce bulunan çare ise Yeşil Sol Parti adlı parti. (Yedek kulübesinde kim bilir başka hangi parti tabelaları var!)

HDP’nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş da “Ne olduğunu bilmeyen kalmasın, lazım olacak. Haydi arkadaşlar, elden ele.” diyerek sosyal medyada Yeşil Sol Parti’nin amblemini paylaşmış.

Şimdi bu iki haberi birleştirelim.

Devlet ve Kürtçü Kürtler arasında karşılıklı sosyal öğrenme süreçleri yaşanıyor. 

Devlet, Kürtçü siyasetin parti değiştirme konusundaki ustalığını her geçen gün yeniden ve yeniden tecrübe ederek öğreniyor. Adeta öğrenmekten bıkmıyor. 

Kürtçü siyaset uzmanları da derin devletin ve HDP dışındaki sistem partilerinin, adeta boşalan kovanı kapatır gibi parti kapatma konusundaki iştahını her geçen gün deneyerek yeniden ve yeniden öğreniyor. 

Çare nedir?

Demokrat Parti’nin (adı Doğru Yol Partisi iken) genel başkanlığını yapmış olan Mehmet Ağar 2006’da Diyarbakır’da bir kahvehanede vatandaşlarla ve gazetecilerle sohbet ederken şunları söylemişti: 

“Türkiye kendi meselesini dışarıya havale edemez, ederse ayağı çürük olur. Bu mesele ABD’ye de Irak’a da havale edilemez. Onların yardımı olacaksa bile inisiyatif bizde olmalı. Türkiye bölünme korkusundan kurtulmalı. Buradan çok Diyarbakırlı İstanbul’da oturuyor. Kimse İstanbul’u bırakıp ayrılmak istemiyor. Ha bölmek isteyen yok mu; var ama onlar toplumun önünde değil. Bugün dağda çocuklar varsa, yolunu bulup indireceksin. Hükümetin bir projesi varsa desteğe hazırız. Bir görelim projelerini. Bir daha silah patlamamasını sağlamak lazım. Bu süreç yürütülmeli. Devlet husumet yeri olamaz, kendi insanına husumet duyamaz. Her devletin geçmişinde vatandaşını affetmek vardır. (“Af mı diyorsunuz” sorusu üzerine) Gerekirse af da. Ama hükümeti görelim, ne önerecek. Ha yukarıda silahla mı dolaşsın, ovada siyaset mi yapsın. Ama etnik ayrıma dayalı siyaset yapılamaz. İlke müşterek vatan, bölünmez bütünlüktür.”

Çare belli: Düz ovada siyaset. Ve artık çocukça veya primatça öğrenme süreçlerini de yaban kurtlarının önündeki deney hayvanı muamelesini de bitirip akıllı/makul yetişkinler haline gelmek.