Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’ndaki görev değişikliği ve Berat Albayrak’ın istifasının ardından katıldığı partisinin il kongrelerinde yaptığı konuşmalarda ekonomi, hukuk ve demokraside yeni bir seferberlik başlatacaklarını açıkladı. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül de katıldığı bir sempozyumda “Hukukun güvenilirliği ekonominin de güvenilirliğini destekliyor. Adaletin tecellisi hem yerli hem yabancı yatırımcı için çok önemli” dedi. Bakan Gül, Türkiye’nin AİHM’de en çok mahkum olmasına neden olan uzun tutukluluk ve âdil yargılama ihlâlleri hakkında ise “Aslolan tutuksuz yargılamadır. Tutukluluk istisnadır. Deliller toplanmış, kaçma şüphesi yok, yeri yurdu belli, seneler geçmiş, ‘Hadi tutuklayalım’ olmaz” diyerek yargıya mesaj verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Bakan Gül’ün, yargıdaki sorunlara dikkat çeken çıkışları, Türkiye’nin son yıllarda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) mahkûm olduğu davaları gündeme getirdi.

16 yılda 295 milyon tazminat

Son olarak CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve Cumhuriyet gazetesi eski çalışanları hakkında “tazminat” kararı veren AİHM, son 16 yılda Türkiye’yi 295 milyon TL tazminat ödemeye mahkûm etti. Sözcü’nün haberine göre, yargı mensuplarının kararları sebebiyle AİHM’in verdiği ihlal kararları sonucu vatandaşın cebinden yılda 18,5 milyon para çıktı. Bu paraya, AYM’nin tazminat kararları ile yerel mahkemelerce hükmedilen, Balyoz-Ergenekon gibi dâvâlarda yargılananlara ya da soruşturma ve kovuşturma aşamasında tutuklama gibi tedbirlere maruz kalanlara ödenen tazminat miktarları ise dâhil değil. Tazminatların bu kararları veren hâkimlere rücu edilmesine ilişkin CMK maddesi ise uygulanmıyor.

Rusya birinci, Türkiye ikinci

AİHM son olarak, Cumhuriyet çalışanlarının açtığı dâvâda “özgürlük ve güvenlik hakkı ile ifade özgürlüğünün” ihlal edildiği gerekçesiyle Türkiye’yi, 8 gazeteciye 16’şar bin Euro tazminat ödemeye mahkûm etti. CHP lideri Kılıçdaroğlu da grup toplantılarındaki konuşmalarında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla tazminata mahkûm edilmesine karşı AİHM nezdinde açtığı davayı kazanmıştı. AİHM Türkiye’nin Kılıçdaroğlu’na 11 bin 685 Euro tazminat ödemesine hükmetti. AİHM’nin 2019 yılı istatistiklerine göre, mahkeme gündeminde 47 devlete ilişkin 59 bin 800 dava başvurusu var. En yüksek başvuru 15 bin 50 ile Rusya aleyhine bulunuyor. Türkiye ise 9 bin 250 başvuru ile ikinci sırada. Türkiye tek başına, aleyhlerine 7 bin 900 başvuru bulunan 37 Avrupa ülkesinden daha fazla ihlâl iddiası ile karşı karşıya. İhlâl kararlarının çoğu ifade özgürlüğüne ilişkin.