Kısa çalışma ödeneği cumhurbaşkanlığı kararıyla üç ay daha uzatıldı. Mayıs ayında getirilen düzenlemedeki son durumu Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun değerlendirdi. Erdursun, kısa çalışma ödeneği ödemelerinin başladığı mayıs ayında uygulamadan faydalanan 3,5 milyon kişinin olduğunu, ancak bu sayının birçok firmanın tam zamanlı çalışmaya geçmesiyle yaklaşık yüzde 20 oranında düştüğünü ve her geçen gün de düşmeye devam ettiği kaydetti. Erdursun, temmuz ayında yapılan yasal düzenleme ile Kısa Çalışma Ödeneği’nin 10 aylık işsizlik maaşı alma süresinden düşülmeyeceğinin karara bağlandığını, böylece olası bir işsizlikte hak edenler için işsizlik maaşı almama durumunun ortadan kalktığını söyledi. İşten çıkarma yasağının 17 Eylül’de son bulacağını ancak üç ay daha uzatılmasının beklendiğini kaydeden Erdursun’un sonrası için ciddi iddiaları var. 

İşsizlikte 2002 rakamlarını yakaladık

Birçok firmanın artan maliyetler, düşen iş kapasitesi nedeniyle işten çıkarma yasağının son bulmasıyla birlikte yanında çalıştırdığı işçilerin bir kısmını çıkaracağını öne süren Erdursun, bunun gerekçeleriyle ilgili şu iddialarda bulundu: “Türkiye’de çalışanlar açısından asgari ücret düşük ancak işveren açısından da maliyeti yüksek. Şöyle ki asgari ücret bugün için 2324 lira. İşveren bunun dışında 1103 lira prim ödüyor. Yemek, yol, kıdem tazminatı yıllık izin maliyeti ile bu 2324 liranın işverene maliyeti 4500 liraya çıkıyor. Bu nedenle bu sefer de bazı firmalar sigorta primlerini düşük göstermeye çalışıyor. Yüzde 40 kapasite ile çalışan bir firma, işten çıkarma yasağının sonlanmasıyla ilk iş olarak işçilik maliyetlerini düşürme yoluna gidecek.” Erdursun, TUİK’in verdiği rakamların tersine Türkiye’de şu an gerçek işsiz sayısının 10 milyon civarı olduğunu ve 2002 oranlarına ulaştığını öne sürerek, iddialarını şöyle sürdürdü: “İşten çıkarma yasağı bittiğinde işten çıkarmalarda patlama olur. Türkiye, işsizlikte tarihi rekorlar kırar.”

Uygulama kağıt üzerinde kalıyor

Independent Türkçe’nin haberine göre, kurumsal şirketlere danışmanlık yapan yazar Canan Duman ise kısa çalışma ödeneğinde uygulamaların bir kısmının kağıt üstünde kaldığını belirterek, şu iddiada bulundu: “Örneğin; kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılan çalışanlar, birçok kurumda tam zamanlı olarak çalıştırılıyor. Sistem üzerinden kısa çalışmalar yapılmış gibi gösteriliyor. Bu nedenle denetimlerin artırılması gerekiyor. Çalışan işsiz kalma korkusuyla bu durumda şikâyette bulunmaktan kaçınıyor. Duman da Erdursun gibi işsizliğin artacağını söyleyerek, bu konudaki iddiasını şöyle dillendirdi: Yasağın uzatılmasıyla bazı şirketler çalışanlarına ya istifa seçeneğini sunuyor ya da yıldırarak, mobbing uygulayarak kendi rızalarıyla işten ayrılmalarını sağlıyor. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan bazı şirketlerin yasak sonra erdiğinde küçülmeye gitmesi bekleniyor. Yasak nedeniyle işten çıkarma yapılamıyor ancak yasak sona erdiğinde işsizliğin artacağı tahmin ediliyor.