Sıkıntıların ve rahatsızlıkların en büyük kaynağı bir meseleyi, bir bahsi bilmediği halde bildiğini zannetmektir.

Bildiğini zannetmek, bir insan için hiçbir şeyi öğrenmemek ve bu öğrenme yolunda olmamak demektir.

Hastalık haline gelmiş bu hal bulaşıcıdır. Cahil ve bilgisiz her konuda ahkam keser ve bilgiçlik taslar. Bu zan ile de kendisini, bilenlerin huzur ve muzafferiyetinde görerek mangalda kül bırakmaz.

Şöyle desek; bir kimse herhangi basit bir konuyu öğrenemiyor. Bunun tek sebebi, bildiğini zannetmektir. Bu bilme zannı ile yaşamak dünyada boş zamanları süslediği gibi, ahiret işlerinde de hastalıklı bir haldir.

Bir insan, bir Müslüman, bir kul, eğer sadece kendini biliyor zannedip, bildiği gibi davranmayı üstün tutmaya çalışırsa Allâmü’l-Guyûb’a cephe açmış gibi olur. 

Elbette ki Allah’a kul olduğunu ve Allah’ın bildirdiği kadar bildiğini ve ilim sahibi olduğunu bilmezse ve “Ben bilirim, ben bilirim!” dese büyük bir hata ve isyan içerisinde olur.

Allah’ın insanlara dinle ve peygamberlerle ihsan ve ikram ettiği bilgiler, insanın emanetçiliğinden emin olarak itaat ve ihtiyat içerisinde olmasını iktiza eder. Yoksa kendimizi bilmeyiz, bilmediğimizi de bilmeyiz ve Rabb-i Rahîmimize hakkıyla ibadet ve taatte bulunmak olan kulluğu yapamayız.

Her ne olursa olsun, her ne şartta olursa olsun bize düşen en mühim vazife; teslimiyet ve inkıyad ile Yaradanımızı ve Yaradanımızın bizden ne istediğini öğrenmeye, bilmeye çalışmaktır.

Bu konuda mütevazı olan, hal ve demini bilen; “bilmediğini bilmek” gibi bitmez tükenmez bir hazineye sahip olur.

Cehalet hastalığının en birinci ilacı bilmek ise, bilmenin de en kıymetli ve kestirme yolu evvelâ kendini bilmektir.