Eski tarihli sayılar
|
H. İbrahim CAN |
|
İspanya’da ETA yeniden mi diriliyor? |
 |
|
İspanya’da son günlerde görülen iki terör saldırısı Bask bölgesinin bağımsızlığı için savaştığını ileri süren ETA etnik terör örgütünü tekrar gündeme taşıdı. Uzun yıllardır İspanya hükümeti ile bir tür ateşkes yaşayan ETA, yeniden harekete geçti. Peki ETA nasıl doğdu? Ünlü İspanyol diktatörü Franko’nun Bask milliyetçiliğini bastırma girişimleri Basklıların direnciyle karşılaştı. Basklılar kültürel bakımdan farklı bir etnik gruptu. Hiçbir zaman bağımsız devletleri olmamış, ancak asırlar boyu İspanya ve Fransa tarafından verilen özerklikten yararlanmıştı. Franko, iç savaşta cumhuriyetçi hükümetin yanında yer alan Basklıların bütün kültürü ve dilini yasakladı. Buna Bask bayrağı, ulusal bayramların kutlanmasının yasaklanması dahil edildi. Hatta bazı Bask isimlerinin çocuklara verilmesi bile yasaklandı. Bu baskılar ETA’yı doğurdu. 1990’lı yıllara kadar Fransa da bu örgüte kucak açtı. Uzun süre güçlü bir halk desteğine sahip olan örgüt, Franko’nun ölümünden sonraki başbakan Luis Carrero Blanco’ya suikast düzenlenmesi ve sonraki saldırılar yüzünden destek kaybetmeye başladı. Bombalamalar ve suikastlara karşılık yakalanan militanların bazıları idam edildi. Yalnızca 1978-1980 döneminde 235 kişiyi öldürdüler. Toplamda 800 kişinin ölümüne sebep oldular. Halen 700 militanı hapishanede ömür geçiriyor. 1980’li yıllarda İspanya hükümetinin bütün ETA mahkûmlarına, şiddet politikasını açıkça terk ettiklerini ilân etmeleri kaydıyla af getirme teklifini ETA kabul etti. Ancak bu durum örgütte şiddeti devam ettirmek isteyenlerin ayrılıp yeni fraksiyonlar kurmalarına yol açtı. 1983-1987 döneminde ise bu örgüte karşı faaliyet yürüten GAL (Terör Karşıtı Kurtuluş Grupları) yüzlerce suikast, adam kaçırma ve işkence olayına imza attı. Bu örgütün İspanya hükümetinin gizli desteğini aldığı aşikârdı. “Kirli Savaş” adı verilen bu dönemde, devletin terörizme karşı terör metodlarıyla mücadele vermesi dünya kamuoyundan hep tepki gördü. GAL’ın kirli çamaşırları 1997 yılında ortaya çıkarıldı ve üst düzey bazı hükümet yetkilileri dahil bir çok kişi mahkûm edildi. 2006 yılında ETA daimî ateşkes ilân etti. Ancak bu ateşkes uzun sürmedi. 2008’de örgütün lider kadrosundan çok sayıda kişinin yakalanması ve tutuklanmasıyla örgütün ortadan kalkacağı sanılıyordu. Ancak çatışmanın kökenindeki sorunlar hâlâ çözülemedi. İspanya hükümeti her türlü siyasal uzlaşma çabasından uzak duruyor. Uluslar arası Af Örgütüne göre İspanya güvenlik güçlerinin işkence ve kötü muamelesi halen ısrarla sürüyor. Bask bölgesindeki halk da aslında barıştan yana. 2006 yılındaki kalıcı ateşkes esnasında yapılan bir ankette Basklıların yüzde 86’sının diyalog yoluyla varılacak bir barıştan yana olduğu tesbit edildi. Ama hükümetin bu diyaloğa yaklaşmaması, son günlerde şiddetin yeniden başlamasına yol açtı. Avrupa’daki üç etnik terör örgütünden (IRA, ETA, PKK), IRA anlaşmayla sona erdi. ETA’nın da tükendiği sanılıyordu; ancak böyle olmadığı, barışçıl bir çözüme ulaşmadan şiddetin sona ermeyeceği görüldü. Aynı kural Türkiye için de geçerli. Umarız ETA ve PKK da bir an önce tasfiye edilir; özgürlük ve eşitliği bütün vatandaşlarına tanıyan bir barış havası ülkelerimize egemen olur. 01.08.2009 E-Posta: [email protected] |
|
|
