İnsanlar ihtiyaçları neyse, meşguliyetleri neyse o konulardan konuşmayı daha çok tercih ederler. Etrafımıza baktığımızda, insanların ilk sıradaki konuşulan konuların başında ekonomi-geçim meselesi gelmektedir. Peki, ekonomi mi önemli bizler için yoksa iman, ahlak, hürriyet, adalet mi?

Üstad Said Nursi ne diyordu bu konumuzla ilgili? “Ekmeksiz yaşarım hürriyetsiz yaşayamam.” Demek, ilk konuşulması gereken konulardan biri ‘hürriyet’ olmalı.

Bilindiği gibi, Amerikalı Psikolog Abraham Maslow, insanların ihtiyaçlarını kategorize etmektedir. Ona göre insanlar bu sıralamaya göre konuşmalarını yapmaktadırlar:

1. Fizyolojik ihtiyaçlar (nefes alma, besin, yemek, uyku)

2. Güvenlik ihtiyacı (beden, iş, kaynak, ahlak, aile, sağlık ve mülkiyet güvenliği)

3. Ait olma, sevgi, sevecenlik ihtiyacı (arkadaşlık, aile)

4. Saygınlık ihtiyacı (özsaygı, özgüven, başarı, başkalarına saygı duymak, başkaları tarafından saygı duyulmak)

5. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı (erdemli, problem çözücü, önyargısız ve hakikatleri kabul eder olmak)1

Üstad’ın sözünü dikkate aldığımızda bizlerin hak, hukuk, adalet ve hürriyet yolunda yürüyen imanlı kişiler olarak konuşmalarımız bu sıralamaya uygun olmalı ve bu yolda yürüyebilmeliyiz.

Hak, hukuk ve adalet yolunda yürüyebilmek belki de koşabilmek için “adaletsizlik” ayak bağını çözmek gerekir. Bu ayak bağını çözmek durumunda olanlar da; başta hâkimler, mahkemeler olmak üzere uygulayıcılar olmalıdır.

Adalet, hakkın gözetilmesi ve yerine getirilmesi anlamına gelir. Haklı ile haksızın ayırt edilmesi adaletle sağlanır. Adalet kavramı temelde hukuk kurallarına uygunluğu içerir.

“Kur’an’daki anasır-ı esasiye ve Kur’an’ın takip ettiği maksatlar, tevhid, nübüvvet, haşir, adalet ile ibadet olmak üzere dörttür.” (İşarat’ül-İcaz.28) Risale-i Nurlar da aynı esaslar üzerine temellendirilmiş. Konumuz olan “adalet” hakkında konuşabilmek için Nur külliyatında neler söylenmiş onlara bakmak gerekir.

Üstad, “Sırat-ı müstakim şecaat, iffet, hikmetin mezcinden ve hülâsasından hâsıl olan adl ve adalete işarettir.” (İşarat’ül-İcaz.45) demekte ve bunu şu şekilde açıklamaktadır: “Tagayyür, inkılâp ve felâketlere maruz ve muhtaç şu insan bedeninde iskân edilen ruhun yaşayabilmesi için üç kuvvet ihdas edilmiştir. Bu kuvvetlerin birincisi, menfaatleri celp ve cezp için, kuvve-i şeheviye-i behimiye; ikincisi, zararlı şeyleri def için, kuvve-i sebuiyye-i gadabiye; üçüncüsü, nef ve zararı, iyi ve kötüyü birbirinden temyiz için, kuvve-i akliye-i melekiyedir.” (İşarat’ül-İcaz.45)

“Hülâsa: Şu dokuz mertebenin altısı zulümdür, üçü adl ve adalettir. Sırat-ı müstakimden murat, şu üç mertebedir.” (İşarat’ül-İcaz.45)

Demek gündem konusu “adalet “ olmalı.

Dipnot:

1- https://tr.wikipedia.org/ wiki/Maslow_teorisi