Sebeb-i ziyaretimiz ise; Bediüzzaman Hazretlerinin, Şâfiî ilmihaline dair bilgileri kapsayan ve köyün ileri gelenlerinden Şeyh Salih Efendi’de bulunan “Cem’ü-l-cevâmi” adlı üç yüz sayfalık kitabı görmekti.

Doğu’nun çetin kış şartları içinde yaptığımız zorlu yolculuk sonrası Kiril köyünde o gece misafir edilmiş ve mezkur kitabı iyice inceledikten sonra, emanet alıp fotokopisini çektikten sonra iade etmiştik... 

Bediüzzaman Hazretlerinin hıfz ve zekada eşsiz bir deha olduğuna dair belge (Bu kitabın orjinali halen Van’da Şeyh Salih Efendinin oğlundadır) ve bilgiler bununla kaim değildi. Üstad’ın bu hususiyetini gösteren daha birçok örnek mevcuttur. Bazılarını şöyle sıralamak mümkündür:

1- Kardeşi Molla Abdülmecid, hatıra defterinde şöyle der: “Kur’ân-ı Kerim’i on beş gün zarfında hıfzetti. Kamusu’l-Muhit’ten altmış satırlık bir sahifeyi bir defa okumakla ezberine alırdı. Evet bu zat, gerek medrese, gerekse mekteb ilim ve fenlerinden ezberine aldığı metinleri, kitapları unutmamak için; daima ezberinden okuyup tekrarlamaya mecburiyeti vardı. Ezberinde bulunan metinlerin mecmuu otuz Kur’ân kadar idi.”

2- Bediüzzaman’ın tabelesi Mustafa Sungur’un; Üstad’dan dinlediği bir hatırası ise şöyledir: “Ben gençliğimde Van’da Vali Tahir Paşa’nın konağında kalırken, vali bana bir oda tahsis etmişti. Ben orada kalırdım. Her gece yatmazdan önce iki buçuk saat kadar hafızamdakileri tekrar ederdim. O zaman hakikaten doksan kitabı hafızama almıştım. Her gece hafızamdakileri üç saat tekrar etmekle; üç ayda bir, bu kitapların tekrarını yaparak devrini bitiriyordum.”

Bu gerçeği bir de Bediüzzaman’ın bir eserinden dinleyelim: “...Tırnak kadar kuvve-i hafızaya mâlik bir adamın kafasında doksan kitabın kelimatı yazılmış. Üç ayda her gün üç saat meşgul olarak hafızasının yalnız o kısmını ancak tamam edebilmiş.”

3- Van’da eski talebelerinden Molla Hamid Ekinci bize şöyle bir hatıra anlatmıştı: “Kardaşlar Üstad’ın kardaşı Abdülmecid ağabey bize anlatmıştı; ‘Üstad Kur’ân-ı Kerîm’i on beş günde ezberleyerek hıfzına aldı.’ diye...”