Van’ın 3 bin rakımlı Norduz yaylalarında yetiştirilen koyunlardan elde edilen yün, yöredeki kadınlar tarafından dere kenarlarında yıkandıktan sonra iplik, yorgan, yastık, minder, yer yatağı ve çorap yapımında kullanılıyor.
Küçükbaş hayvan varlığında Türkiye’de ilk sırada yer alan Van’da, 3 bin rakımlı Norduz bölgesinin yaylalarında ilkbahardan beri hayvanlarını otlatan besicilerin, koyunları kırkma telâşı devam ediyor.
Geleneksel yöntemler kullanılarak kırkılan koyunlardan çıkan yün, meşakkatli sürecin ardından kadınlar tarafından işlenerek çeyizleri süsleyen, insanları ısıtan ürünlerin yapımında kullanılıyor.
Kırkma işleminin ardından dere kenarlarında odunlarla dövülüp deterjanla yıkandıktan sonra kuruması için güneşe bırakılan yünü örekelerle ip haline getiren kadınlar, bununla kışlık çorap, kilim, halı, yastık kılıfı yapıyor. Geçmişten bugüne çeyizleri süsleyen eşyaları örekelerle hazırladıkları iplerle ören kadınlar, gelişen teknolojiye rağmen bu geleneği yaşatmaya çalışıyor.
Aynı zamanda tarakla birbirinden ayrılan yün, elyaf ve sünger gibi ürünlere göre daha sağlıklı olduğunu düşünen yöre halkı tarafından yılın her döneminde rağbet görüyor.
Koyun kırkma çok faydalı
Besicilerden Şükrü Kurt, kırkma işleminin hayvan sağlığına iyi geldiğini söyledi. Sürüden ayrılan koyunları dere kenarında tek tek yıkadıklarını belirten Kurt, “Havaların ısınmasıyla koyunların kırkılması gerekiyor. Bu işlemi yaparken bir hastalığı varsa bunu da öğrenmiş oluyoruz. Koyunları kırktıktan sonra boya sürerek çobana teslim ediyoruz. Elde ettiğimiz yünleri satıyoruz. Diğer ürünlere göre daha sağlıklı olduğu için özellikle düğün sezonlarında ilgi görüyor” dedi.
AA