İman hakikat ve nurlarını gönlüne nakşetmiş Mü’minin en arzu ettiği şey Allah’ın rızasını, hoşnutluğunu aramak; en çok korktuğu, titrediği husus da gazabını celbedecek davranışlardan uzak kalmaktır. Hangi işle meşgul olursa olsun Mü’minin hiç aklından çıkarmadığı, çıkarmaması gereken nokta budur.
Diyelim ki ticaretle uğraşıyorsunuz, helâllere, haramlara dikkat ederek ticaretinizi yapacak, helâl dairede kalma hassasiyetini yitirmeyecek, hem Allah’ın rızasını, hem de para kazanacaksınız. Birbirine engel değil bunlar.
Zaman bozuk, insanlar ticârî noktada da şirazeden çıkmış olabilirler. Ama siz bu ölçülerden ayrılmayacak, ticaretin de doğrusunu ve güzelini göstereceksiniz.
Bu hususta en çok dikkat edilecek hususlardan biri alış verişe yemin karıştırmamaktır. Hele hele yalan yere yemin etmemektir. Bu hususta bir âyet-i kerimenin bile nâzil olduğunu biliyor muydunuz?
Bir kişi pazarda bir malı satışa çıkarmış, Müslümanlardan birine satabilmek için aldığı fiyattan sattığına dair yemin etmişti. Bunun üzerine şu meâldeki âyet-i kerime nazil oldu: “Allah’a verdikleri ahdi ve ettikleri yemini az bir dünya malı karşılığında değiştirenler var ya, onların âhirette hiçbir nasibi yoktur. Kıyamet gününde Allah onlara ne bir hitapta bulunur, ne rahmetiyle nazar eder ve ne de onları temize çıkarır. Onların hakkı pek acı bir azaptır.”1
Fiyat kızıştırmak da İslâmın yasakladığı davranışlardandır. Abdullah bin Ömer’in belirttiğine göre Resûlullah (asm) alıcı olmadığı halde fiyat teklif edip piyasa kızıştırmayı yasaklamıştır.2
Fiyatı yüksek söyleyip indirerek arzu ettiği fiyata satmak da yasaklanmıştır Resûl-i Ekremce (asm). Malı satın alırken düşük fiyat verip azar azar yükselttiğini, satmak istediğinde fiyatı yüksekten çekip sonra da yavaş yavaş indirerek istediği fiyata ininceye kadar düşürdüğünü söyleyen Fayle’ye, Allah Resûlü (asm) şu tavsiyede bulunmuşlardı: “Öyle yapma Fayle, birşey satmak istediğinde arzuladığın fiyatı söyle; ister alsınlar, ister almasınlar. Yine birşey satmak istediğinde de müşterinin istediği fiyata satsan da, satmasan da arzu ettiğin fiyatı söyle.”3
Fayle’nin tarzı bir hareket güven duygusunu sarsmaz mı? Oysa marketlerde olduğu gibi tek fiyat, almak veya satmak istenilen fiyat verilirse daha inandırıcı olunur. Dürüstlük de bunu gerektirmiyor mu?
Dipnotlar: 1- (Âl-i imran Sûresi: 77.) Buharî, Tefsir-i Kur’an: 8. 2- Tirmizî, Büyu’: 65. 3- İbni Mace, Ticarât: 29.
27.11.2007
E-Posta:
[email protected]
|
