Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, kalori miktarının azaltılmasının hayvanlardaki bilişsel işlevleri artırdığını gösteriyor. Peki daha düşük kalorili beslenmenin hayvanlarda olduğu gibi insanlarda da aynı sonucu vermesi mümkün mü? Bilim Teknik dergisindeki habere göre, The Proceedings of the National Academy of Sciences’ta yeni yayımlanan bir çalışmada kalori kısıtlamasının insanlardaki yaşa bağlı zihin geriliğini önlediği ileri sürülüyor.
Küçük çaptaki bu çalışma yaş ortalaması 60 olan, normal kiloludan aşırı kiloluya 50 kadın ve erkekten oluşan bir grup üçe bölünerek gerçekleştirildi. Almanya’daki Münster Üniversitesi’nde nörolog olarak görev yapan ve aynı zamanda çalışmadaki araştırmacılardan biri olan Agnes Flöel, gruplardan birinin normal olarak beslenmesine devam ettiğini, yalnızca aldığı kalori miktarını yüzde 30 azalttığını belirtti. İkinci grup tükettiği kalori miktarını aynı tuttu, ancak tükettiği doymamış yağ (sağlıklı yağ) oranını yüzde 20 oranında artırdı. Üçüncü grupsa, diyetinde herhangi bir değişiklik yapmadı.
Flöel, üç ay boyunca süren çalışmaya katılanların diyet programlarının diyetisyenler tarafından hazırlandığını ancak deneklerin beslenmelerini kendilerinin takip ettiğini belirti.
Çalışmanın başında ve sonunda kelime ezberleme de dâhil olmak üzere çeşitli testlere tabi tutulan katılımcılardan kalori kısıtlaması yapan grubun hafıza performansı yüzde 20 artış gösterdi. Diğer gruplarda ise belirgin bir değişiklik görülmedi.
The National Institutes of Aging’de (Ulusal Yaşlanma Enstitüsü) sinir sistemi uzmanı olan ve çalışmaya katılmayan Mark Mattson, kalori kısıtlamasının hafızayı güçlendirdiğini göstermesinin yanı sıra çalışmanın, hayvanlarda açığa çıkarılan aynı temel mekanizmaların insanlarda da iş başında olduğunu ortaya koyduğunu belirtiyor. Araştırmacılar kalori alımını azaltan bireylerin kanlarındaki insülin seviyelerinde ve muhtemel bir iltihaba işaret eden C-reaktif protein gibi çeşitli metabolik sağlık göstergelerinde de iyileşme olduğunu belirlediler.
Mattson “Kalori kısıtlamasından herkes yarar görmeyebilir. Fakat zaten ihtiyacından daha fazla tüketenlerin ve az da olsa fazla kilosu olanların aldıkları kalorileri azaltmaları için artık bir nedenleri daha var” diyor. Nefis terbiyesinin ve duygusal eğitimin metotlarından birisi riyazettir. Riyazet; maddî, nefsî arzularını meşrû dairede karşılayarak, en asgari seviyeye indirip, geri plana itip; ruhî, manevî, ulvî yüce duyguları öne çıkararak nefsi terbiye etmek, perhiz ve mânevî idman yapmaktır. Bunu şöyle açabiliriz:
l Moral gücünü yüksek tutmak,
l Az yemek/içmek,
l Düzenli ve ölçülü uyumak,
l Zamanı israf etmeden tefekkür ile değerlendirmek.
l Spor ve hareket ile formu korumak: Duygularımızın yanında bedenimizi çalıştırmak da önem arz eder. Çünkü heyecanlı ve hareketli bir fıtratta yaratılan insanın rahatı, huzuru; gayret ve emek sarf etmekle mümkündür. Hareketsizlik, tembellik ise sıkıntı ve üzüntü kaynağıdır.1 Bu da sefahat ve sefaletin kaynağıdır.
Dipnot: 1- Münâzarât, s. 139.
17.03.2009
E-Posta:
[email protected] [email protected]
|
