Eski tarihli sayılar
|
Kazım GÜLEÇYÜZ |
|
Yeni dengeler |
 |
|
Türkiye’nin Suriye açılımını, ortak kabine toplantılarını başlatıp, vizeyi kaldırma kararını yürürlüğe koyarak ve ortak askerî tatbikatı da gündeme getirerek hızla ilerlettiği bir ortamda, Konya semalarında yapılagelen Anadolu Kartalı isimli hava tatbikatlarının bu sene ertelenmesi, İsrail’e müteallik boyutuyla konuşulmaya ve tartışılmaya devam ediyor. Dışişleri Bakanı Halep’te İsrail’i, Gazze’deki uygulamaları sebebiyle yine eleştirirken, ayrıca Müslümanların Mescid-i Aksa konusundaki hassasiyetine saygı gösterilmesi çağrısı yapıyor. Bakanlığın daha önceki resmî açıklamasında, tatbikatın ertelenmesiyle ilgili olarak İsrail’den gelen tepkilere cevaben, bu karardan siyasî sonuçlar çıkarılmasının yanlış olduğu belirtilmişti. Davudoğlu’nun sonraki beyanları, meseleyi daha farklı bir noktaya taşıyor. Bir Arap televizyonuna konuşan Başbakanın “Halkımızın hassasiyetlerini göz önünde bulundurarak bu kararı aldık. Halk bu tatbikata İsrail’in katılmasını istemiyor” şeklindeki sözleri de bunu perçinliyor. Buna karşı İsrail’den evvelâ basındaki yorumlar ve adını gizli tutan yetkililere atfen verilen beyanlarla ortaya konulup, ardından aleniyete dökülen tepkiler de bir sertleşmeyi gösteriyor. İsrail Başbakan Yardımcısının “Umarız, Türkler akıllarını başlarına toplar” şeklindeki tehdit içerikli açıklamasından sonra, başka yönleriyle de yoğun tartışmalara konu olan Dışişleri Bakanının “Türkiye doğru yönde ilerlemiyor. Suriye, İran ve Hamas’la yakınlaşıyor” diyerek işi daha ileri noktalara götürmesi, Savunma Bakanının yatıştırma çabalarına rağmen, o cenahtaki gerginliğin giderek tırmanmakta olduğuna işaret. Ortaya çıkan tabloda, İsrail’e ısmarlanıp, taahhüt edilen süresi geçtiği halde hâlâ teslim edilmeyen ve daha önce alınanlardan biri daha bugünlerde düşen insansız casus uçaklarla ilgili krizin de etkili olduğuna ilişkin söylentiler var. Keza, tatbikat ertelemesiyle, İsrail’in çoktandır konuşulan “İran’ı vurma” planlarının bir şekilde bozulduğu yönünde rivayetler de söz konusu. Bir diğer husus, TSK’nın bu krizdeki duruşu. 28 Şubat’la hızlanan süreçte İsrail’le ilişki ve işbirliğini en ileri düzeylere taşıyan Türk Genelkurmay’ının tasvibi olmadan bu erteleme kararı alınabilir miydi? Bazı yorumcuların somut hangi verilere dayandırdıkları bilinmeyen “Artık sivil otorite bu konuları aştı” iddiasına rağmen zor. Ve bu noktada, İsrailli bir üst düzey komutanın, Gazze operasyonuna Türkiye’den gelen eleştirilere tepkisini, “Siz de Ermenileri ve Kürtleri katlettiniz” diye ifade etmesinin, Türk ve İsrail Genelkurmay’ları arasında, evvelce görülmemiş bir krize yol açtığını ve İsrail ordusunun göstermelik bir “özür”le olayı kapattığını hatırlayalım. Peki, Türkiye-İsrail ilişkilerinin üçüncü tarafı konumundaki ABD’nin bu krizle ilgili tavrı ne? Amerikan Dışişleri Sözcüsünün, konuyu “İsrail’in tatbikattan son anda çıkarılması” bağlamında alarak verdiği ilk tepki, “yakışıksız” nitelemesiydi. Bilâhare bu ülkenin Ankara Büyükelçisi tarafından yapılan “Erteleme, katılımcı ülkelerin ortak kararıydı” açıklaması ise, bir yönüyle, karşılıklı beyanlarla daha da büyüme istidadı gösteren çatlağı kapatma çabasının ifadesi gibi. Son tatbikat krizini, Bush’un gidip Obama’nın gelmesine ve Türk hükümetinin tavrındaki değişikliği bu değişime bağlayan yorumlar da var. Her ne olursa olsun, beliren işaretler, bölgede eski dengelerin değişmeye başladığını, yeni yapılanmalara gidildiğini ve bunlara bağlı olarak farklı bir tablonun oluşmakta olduğunu gösteriyor. Ortadoğu’da da, Kafkasya’da da taşlar yerinden oynuyor. Bunu öngören projenin Kafkas ayağında Ermeni açılımı önemli yer tutarken, 28 Şubat’la ipin ucu kaçırılıp Bush döneminde iyice şirazeden çıkan Türkiye-İsrail ilişkilerine yeni bir ayar verilerek ve Suriye de sisteme dahil edilerek Ortadoğu tekrar şekillendirilmek isteniyor gibi. Saptırılmaz ve sabote edilmezse... 17.10.2009 E-Posta: [email protected] |
|
|
|
Önceki Yazıları
|
